Todor Kableşkov
Todor Kableşkov (Bulgarca: Тодор Каблешков; 13 Ocak 1851 - 16 Haziran 1876) 19. yüzyılda Osmanlı'ya bağlı olan Bulgaristan topraklarında Bulgar devrimini savunan ve Nisan Ayaklanması'nın önemli liderlerinden biridir.[1]
Todor Kableşkov | |
|---|---|
 Osmanlı'ya karşı Nisan Ayaklanması'nı başlatan Bulgar isyancı. | |
| Doğum | 13 Ocak 1851 Koprivştitsa, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 16 Haziran 1876 (25 yaşında) Gabrovo, Osmanlı İmparatorluğu |
Hayatı değiştir
Günümüzde Sofya'ya bağlı olan Koprivştitsa kasabasında varlıklı bir ailenin çocuğu olarak doğdu. 1864 ve 1867 yıllarında Koprivştitsa ve Filibe'de eğitim hayatına devam etti. 1867 yılına geldiğinde Zora adlı bir aydınlanma topluluğuna kuruculuk etti. Daha sonra İstanbul'a gelerek eğitimine İstanbul'da bulunan Galatasaray Lisesi'nde devam etti. Ancak buradaki eğitimini geçirdiği bir hastalık yüzünden yarıda bırakarak memleketine geri döndü. 1873 yılına gelindiğinde ise Edirne'de posta istasyonun da telgraf operatörü olarak çalıştı ve ardından Pazarcık yakınlarında bulunan bir posta istasyonuna şef olarak atandı.
İsyan Hareketleri değiştir
1876 yılında ise Bulgaristan'da bulunan Koprivştitsa'ya dönerek devrimci çalışmalarda bulunmaya başladı. Todor Kableşkov, memleketinin ve Panagürişte'nin devrimci komite başkanı olarak seçildi. 20 Nisan 1876'da birçok Osmanlı askerini ve sivili öldürerek Nisan Ayaklanması'nı başlatmıştır. Kanlı Mektup adındaki kısa mektubu ile Osmanlı yöneticisi Necib Ağa'dan ve akabinde gerçekleştirdiği infazlardan bahsetmektedir.
Bununla birlikte Koprivştitsa'da bir grup müfrezeye komuta etmeye başladı. Bir diğer Bulgar devrimcisi olan Panayot Volov ile birçok bölgede küçük askerî grupları yönetmeye başladılar.
Nisan Ayaklanması kısa sürede Osmanlı İmparatorluğu tarafından bastırıldı. Daha sonra Kableşkov ve grubu Balkan Dağları'na kaçtı.
Ölümü değiştir
Ayaklanma Osmanlı makamları tarafından bastırıldıktan sonra Kableşkov, küçük bir grupla Stara Planina'nın içlerine kaçtı. Troyan yakınlarında yakalanarak, Lofça ve Tırnovo hapishanelerinde mahkum edildi. 25 yaşına geldiğinde ise bugünkü Gabrovo'da bir polis karakolunu basarak intihar etti.[2]
Günümüze Etkisi değiştir
Todor Kableşkov, genç yaşta girdiği devrim olaylarında Bulgarlar tarafından cesur olarak anılmaktadır. Memleketi olan Koprivştitsa'daki evi müzeye dönüştürülmüştür. Ayrıca burada da bir anıtı bulunmaktadır.[3]
Kaynakça değiştir
- ^ A History of Bulgaria 1395-1885. New York: Frederick A. Praeger. 1962. ss. 252-256. Erişim tarihi: 22 Haziran 2021 – Internet Archive vasıtasıyla.
- ^ Stefan Stambolov and the Emergence of Modern Bulgaria, 1870-1895. Duke University Press. 1993. s. 31. ISBN 0-8223-1313-8.
- ^ The Rough Guide to Bulgaria. Rough Guides. 2002. s. 1858288827. ISBN 0-8223-1313-8.