Bu madde, Vikipedi'deki Azerbaycan maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje Azerbaycan kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
Bu madde, Vikipedi'deki İran maddelerini geliştirmek amacıyla oluşturulan Vikiproje İran kapsamındadır. Eğer projeye katılmak isterseniz, bu sayfaya bağlı değişiklikler yapabilir veya katılabileceğiniz ve tartışabileceğiniz proje sayfasını ziyaret edebilirsiniz.
İran ve eski dönem Sovyet resmi tarih anlayışlarının tek gerçek olarak aktarıldığı bu madde sorunlu görünmektedir. Kuzey ve Güney Azerbaycan'daki halkların çoğunluğunun kendilerini diğerlerinden farklı bir topluluk olarak gördükleri doğrudur, ama kuzeydekilerin çok büyük çoğunluğu ve güneydekilerin de (sanıyorum) çoğunluğu 'özlerinin bir' olduğunu bilmektedir. Mevcut farklılıklar uzun süre farklı ülkelerde yaşamış olmalarından ve otoriter ve asimile edici ülke yönetimlerinin boyunduruğu altında olmalarından kaynaklanmaktadır. Yoksa Oğuz Türkçesi konuşmaları da, ırki ve kültürel özellikleri de güneydeki Azerilerin Oğuz Türkü olduğunu açıkça göstermektedir.
Oliver Roy'un görüşlerini ciddiye almak olanaksız. Kıpçak kolundan olan Türklerin, çok daha önce, yoğunluk göstermeden ve nispeten daha kuzey Azerbaycan ve bugünkü sınırlarıyla Anadolu'ya inmeleri nedeniyle onları gözardı ediyorum. Oğuz Türklerinin bölgeye yoğun olarak gelmeleri 11.yy.dır, eğer 'eski yerli' halkların Türkleşmesi olduysa, bu tarihlerde başlamış olmalıydı. 13.yy'da Türkleşmeleri tarihi gerçeklere uygun değildir, çünkü tersine Moğollar 13.yy başlarından itibaren Güney ve Kuzey Azerbaycan ile çevre bölgelere gelerek Türk etkisini asgariye indirmişlerdir. Hatta kurdukları İlhanlılar devletinin başkentini de Tebriz yapmışlardır. Türkleşmenin 19.yy'da tamamlanması da yine gerçeklere uygun değildir. Herkesin bildiği üzere Osmanlı'nın Doğu sınırı 1639'da çizilmiştir. Afşar ve Kaçar hanedanlarının Türk olması ise Türkçülük yaptıklarını göstermez. Tersine İran'da 18. ve 19.yy.lar da, Şiiliğin ön planda olduğu, milliyetlerin ancak dilde belli olduğu dönemlerdir. 19.yy gibi yakın tarihlerde Aryen bir topluluğun halen Azerileşmekte olduğu ciddiye alınır bir iddia gibi görünmüyor.
Azerbaycan veya İran Azerbaycanı'nda yaşayan Azeriler %100 Oğuz veya küçük oranda Kıpçak kolundan Türk geni mi taşıyor? Elbette hayır. Ama bu koşulu sağlayan hiçbir millet yok yeryüzünde. Önemli olan başat hale gelecek yoğunlukta olmaktadır. Azerilerin içinde Alban veya Med aramak, Türkiye'de Hitit veya Lidyalı aramak gibi boş bir çabadır. Eminim genetik olarak bir payları kalmıştır, ama yine de etnik tarih kapsamına bile alınamayacak kadar boş bir çabadır. Ancak Bulgarların etnik kökeni gibi istisnalar kapsam dışıdır. Hakim çoğunluğun, egemenliğini kabul ettirdiği bir azınlığın içinde erimesi sıradışı ve ilgi çekici bir değişimdir tabii.)
Yazılış şekli ve imla hataları da başka bir sorun, ama öncelikli değil.
Sonuç olarak bu bilgilerin Azerice'den bu maddeye taşınması ve vikipedi'de yer alabilmesini uygundur, çünkü bu görüşte olanlar da var. Takabeg'in bu kararı doğrudur. Ama maddenin şu anki tek taraflı haliyle kalması uygun değil. Mutlaka yetkin bir kalemin diğer görüşü referanslarıyla yazması gerekir. Yani İranî Azerice diye bir kavram olamayacağını, ne insanların sonradan Oğuz Türkü haline gelmediği, ne de Azeri dilinin İranî (Aryen anlamında) veya Farsî olamayacağı belirtilmelidir. iazak 12:25, 23 Ağustos 2009 (UTC)ileti⇒email
Tarafsızlığa vurgu yapan kaynaklı yazının silinmesi taraflılıktır.değiştir
Azerice'[1][2][3][4][5][6][7][8][9] (Farsça: آذریĀḏarī) Kuzeybatı İran dillerine mensup olduğuna inanılan ölü dil ve mevcutluğu tasdiklenmeyen kadim dil.[1][10][11][4][5][7] . Dilin kalıntısı olarak, aralarında türlü benzerliklerin olduğu saptanan Talışça ıspatsız olarak gösterilmektedir.[12] "Gerçek Azerice"yi Farsçanın bir lehçesi olarak kabul eden İran tarihçisi Ahmed Kesrevi gibi diğer bazı bilim adamları da (V.V. Bartold, V.F. Minorski, B.V. Miller, C. Fagih, M. Mashkur, A. Karang, A. Kavyanpur, A. Dehgani, M. Murtazavi, Z. Safa) Azerice adında geçmişte bir İran dilinin yaşamış olduğunu, ancak zamanla baskın unsur olan Türk dilinin Azericenin yerini aldığını Azerbaycan Türkçesinden bağlantı bulamayıp[13] ıspat edemeden savunmaktadırlar.[14] Kesrevi'nin dönemin İngiltere konsolosluğunun diktesi ile "Azəri ya Zəban Bastane Azərbaycan" kitabını meydana getirdiği anlaşılmaktadır. Çünkü Türk Birliği 20. asrın çeyreğinde İngiltere için korkulan ve engellenmesi gerekli bir büyük birlikti.[15]
Kesreviden önce Li Donq Fanq adlı bir Çinli de Kesrevinin argumentleri ile Uygurları Türk olmayan halk olarak adlandırmıştı. Maksat Türk Birliğine mani olmaktı. Mehmet Emin Buğra adlı araştırmacı makalesinde bu Çinli ifşa edilmiştir[16].
Sanki bir iddia varmis da insanlar ona kanmis gibi bur mana iceriyor. Olduguna inanilan dil cok tuhaf. Azericenin olu dil oldugu ispatlanmissa bu cumle duzeltilmeli 194.230.159.250 20:57, 12 Kasım 2017 (UTC)
Başlık ve ilk paragraf eski irana ait bir irani dili olan Azericeye atıfta bulunmuş , Türk dilleri ailesinden Azerbaycanca veya Azerbaycan Türkçesi ayrı bir dildir. 2. paragrafta Azerbaycan Respublikası grafikası veya harfleriyle yazılmış Türk dili sözcükleri ile yerel irani diller karşılaştırılmış. Oysa ki başlık Türk dili olan Azerbaycanca ile ilgili değildi. Düzenleme lazım . Dr. Serhat Öz (mesaj) 17.17, 30 Kasım 2021 (UTC)Yanıtla
^abСумбатзаде А.С. "Азербайджанцы -- этногенез и формирование народа"
^abМиллер Б.В. К вопросу об языке населения Азербайджана до отуречения этой области
^ab Al Mas'udi, Kitab al-Tanbih wa-l-Ishraf, De Goeje, M.J. (ed.), Leiden, Brill, 1894, pp. 77-8. “There are, then, different languages such as Pahlavi, Dari, Azari, as well as other Persian languages”
^Encyclopaedia Iranica. Azari, the Old Iranian Language of Azerbaijan
^abLazard, Gilbert 1975, “The Rise of the New Persian Language”. “Azarbaijan was the domain of Adhari, an important Iranian dialect which Masudi mentions together with Dari and Pahlavi”
^ Professor Ighrar Aliyev. The History of Aturpatakan.
^ Ahmet Kasrevi. «Azeri ya zebane bastane Azerbaygan»
