Tartışma:Ermeni Kırımı

Sayfa tarafsızlığı

Sayfaya taraflı şablonu eklenmesi doğru olmaz mı? Kaynaklara baktığımızda büyük çoğunluğu Ermeni yazarlara ve Ermenilere yakınlığıyla bilinen kişilere ait kaynaklar. Uluslararası bir çalışma olmadığı halde sanki olay kesin kanıtlanmış gibi yazılması da doğru değil. Ortada bir iddia var ve karşılıklı kaynaklar kullanarak tarafsız bir sayfa yazılması lazım. İngilizce sayfadan kopyala yapıştır yapmak ne kadar doğru? Firatlal (mesaj) 09.34, 18 Aralık 2022 (UTC)

Haklısınız, en wiki'deki propaganda bilgileri doğrudan kopyala yapıştır yapılmış. Tiginbeg (mesaj) 20.09, 19 Aralık 2022 (UTC)

Yüz yıllık çalışmalar göz ardı edilmiş ve eklenmemiş. Kaygılara katılıyorum. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 12.19, 10 Mart 2023 (UTC)

Kanıtlanmamış bilgi.

Kanıtlanmayan bilgiler yayımlayarak mı tarafsız olunuyor? 78.174.77.137 13.36, 15 Ocak 2023 (UTC)

Ölüm sayısı

Maddede "1,5 milyon en çok kabul gören sayıdır." yazıyor.

1922 Dünya'daki Ermenilerin sayısı

812 bin Ermeni Türkiye'den başka ülkelere mülteci olarak gitmiş, 95 bin Ermeni ise Türkiye'de kalarak Müslüman olmuş. Osmanlı'da Ermeni nüfusu 1 veya 1.2 milyon civarı idi. 912 Bin Ermeni hayattaysa nasıl 1.5 milyon Ermeni ölmüş olabilir? Tiginbeg (mesaj) 14.43, 23 Ocak 2023 (UTC)

Maddeye vurgu yapan bir sözcük yok burada. Direkt tarihle alakalı bir soru, yani maddenin konusuyla alakalı "böyle bir şey olabilir mi" forum tartışması gibi gözüküyor. Daha önce benzer bir içeriği başka tartışma sayfasından çıkartmıştım. Size özel bir tutumum değil. Başka bir devriye gerekirse kaldırır. İyi Vikiler. --Buzuldiyar ^Mesaj 16.07, 23 Ocak 2023 (UTC)

Tamam şimdi ben söyledikten sonra eklemeyi yaptınız. Bu cümleyi ekleyeyim yoksa Buzuldiyar kör müsün demesinler. --Buzuldiyar ^Mesaj 16.22, 23 Ocak 2023 (UTC)

Belirtilen 4 kaynakta da 1.5 milyonun en çok kabul gördüğü ibaresini göremedim. Ben mi gözden kaçırdım kontrol edebilir misin @Buzuldiyar. Mustafa MVC 14.55, 13 Şubat 2023 (UTC)

Kaynakların arşivlenmiş hallerine baktım bende. New York Times kaynağı yaklaşık olarak 1.5 milyon derken, genocide-museum ve Dailymail kaynakları ise 1.5 milyon demiş. CNN kaynağı ise 1.5 milyonu direkt işaret etmemiş, tahmin aralığında tepe olarak kullanmış. Muhtemelen eklenen bu kaynaklarda "1.5 m" bir şekilde geçtiği için "en çok bu kabul görüyor olmalı" diye yorumlanmış olabilir Mustafa MVC. Kaynak metinlerinde dediğin şekilde bir cümle bende göremedim. --Buzuldiyar ^Mesaj 16.35, 13 Şubat 2023 (UTC)

1.5 milyon sayısı tahmin edilmekte gibi bir yazı için kaynak niteliği taşır muhakkak ama kabul gördüğüne ilişkin olarak kaynak göstermek bana hatalı gibi geldi. Bu notu revize etmek iyi olabilir. @Buzuldiyar Mustafa MVC 17.16, 13 Şubat 2023 (UTC)

tarafsız olarak gerekli bilgilendirme eklendi. saf halde bilgiyi vermeyi ve takdiri okuyucuya bırakmayı daha uygun gördüm. ansiklopedik olması açısından. Kimisevsemsensin (mesaj) 14.29, 22 Mayıs 2023 (UTC)

Soykırımın ardındaki hikâye

Sayın dostlar ve meslektaşlar, bugün, bir yüzyıldan uzun bir süredir iki milletin kaderini derinden etkileyen, gerginliklere, acılara ve yalanlara neden olmuş çok önemli bir konuyu gündeme almak için bu yazıyı yazıyorum. Bu konu, Ermeni Tehciri'dir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, Ermeni Tehciri ve 1915 Olayları'na hakim olmayan yazarlar, eserlerini bilgi kırıntılarıyla süsleyen "tarihçiler" konu hakkında kamuoyuna yanıltıcı bilgiler vermişlerdir. Birazdan dikkatinize sunacağım hatalarda görüleceği üzere, bu deformasyon girişiminden Vikipedi de nasibini almıştır.

İlk ve en önemli yanlış tehcirin gayesinin saptırılmasıdır. Tehcirin amacı Ermenileri yok etmek değildi, bilakis Osmanlı hükümeti Tehcir sırasında Ermenilerin Suriye'ye iyi koşullarda ulaşabilmesi için erzak desteğinde ve tıbbi yardımda bulunmuştur. Zaten eğer Osmanlı'nın Ermenileri yok etmek gibi bir niyeti olsaydı, bunu yapmak için niye 1915'e kadar beklemiş. Oysaki Fransız İhtilali'nden sonra bağımsızlık kazanan Balkan devletlerine kıyasla Ermeniler millet-i sadıka olarak anılıyordu. Sultan II. Mahmut döneminden beri Ermenilere bürokraside geniş mevkiler verilmiştir. Ermeniler Batı dillerine yatkınlığı ve Batı medeniyetleriyle iyi ilişkileri sayesinde ticaret faaliyetlerine girişmiş ve sıradan Türk köylüsünden daha iyi koşullarda yaşayan müreffeh bir burjuvazi oluşturmuşlardır. Dahası 1908 yılında İttihat ve Terakki Cemiyeti, II. Meşrutiyet'in ilan edilmesinde Ermenilerle iş birliği yapmıştı. Peki ne oldu da Türk-Ermeni ilişkileri bu dostane armoniden 1915 yılında yaşanan karşılıklı katliamlara dönüştü? Bu sorumuzun cevabı Ermeni Tehciri'ni etüt etmiş Stanford Shaw, Justin McCarthy, Michael Gunter, Maxime Gauin, Kâmuran Gürün, Türkkaya Ataöv, Yusuf Halaçoğlu, Kemal Çiçek, Yusuf Sarınay ve Guenter Lewy gibi saygın tarihçilerin eserlerinde bulunmaktadır.

Ermenileri milliyetçilerinin bağımsızlık talepleri 19.yy.ın sonlarında Büyük Britanya ve Fransa gibi büyük devletlerin güttüğü emperyalist dış politika sonucu ortaya çıkmıştır. Bu devletler, kendi güdümlerinde hareket eden bağımsız bir Ermenistan yaratarak bir uydu devleti oluşturmak ve Yakın Doğu'daki hegemonyalarını genişletmek istemekteydiler. Bu emellerinde başarılı olmak için Osmanlı'daki Ermeni radikallere silah ve mühimmat desteği verip misyoner okulları kurarak genç Ermenilere ayrılıkçı düşünceler aşıladılar ve bu doğrultuda onları isyana teşvik ettiler. Osmanlı yönetimi, bu isyanları güvenlik güçleriyle bastırınca da kendilerine müdahale hakkı doğurmak için Batı medyasında Türklerin Ermenileri katlettiği şeklinde asılsız haberler yayımladılar. Size William Langer'dan bir alıntı yapmak istiyorum,

İhtilalcilerden birisi Robert Koleji'nin kurucusu Dr. Hamlin'e dedi ki Hınçak Çeteleri "Türkleri ve Kürtleri katletmek, köylerini yakmak ve sonra dağa kaçmak için her fırsatı kolluyorlar. Buna öfkelenen Müslüman ahali, ayaklanacak ve savunmasız Ermenilere karşı öyle hunharca katliamlar işleyecek ki Rusya, insanlık ve Hristiyan medeniyeti adına duruma müdahale etmek zorunda kalacak." Dehşete düşmüş misyoner, bu komployu duyunca gaddarca ve akla sığmayacak ölçüde melun olduğunu ilan edince şu cevabı aldı: Sana öyle gelebilir ancak şüphen olmasın biz Ermeniler bağımsız olmaya çoktan karar verdik. Avrupa Bulgar facialarına kulak verdi ve Bulgaristan'ı özgür kıldı. Milyonlarca kadın ve çocuğun kanı oluk oluk akınca bizim de çığlığımızı dinleyecek... Gözümüz döndü. Bunu yapacağız. (Kâmuran Gürün, The Armenian Files: The Myth Of Innocence, p. 163)

1915'te de durum farklı değildi, 200.000 Ermeni militanı, Osmanlı'ya karşı savaşmak üzere Rus Çarlık Ordusu'na katılmış, kimileriyse cephe gerisinden Osmanlı'nın ikmal hatlarına ve karargahlarına saldırmıştı. Tehcir bu noktada alınabilecek en doğru karardı. Nitekim Enver ve Talat Paşa'nın aralarındaki yazışmaları bunu doğrulamaktadır,

Maalesef, bu soruna [reform yoluyla] kesin bir çözüm getirmek için uğraşılırken, harp meydanına yakında yaşayan bazı Ermeniler Osmanlı'nın düşmanlarına karşı savaşıp sınırlarını korumasını zorlaştıran faaliyetlerde bulunmaktalar. Bu Ermeniler, ordularımızın seferlerini ve tedarik ve mühimmatın sevkini sekteye uğratmak için uğraşıyor. Kendi emellerini ve faaliyetlerini düşmanlarınkiyle birleştirerek düşman saflarına katılıyorlar. Yurt sınırları içinde, askerî kuvvetlere ve masum sivillere karşı silahlı saldırılar gerçekleştiriyorlar ve Osmanlı şehirlerinin ve kentlerinin katliamına, yağmasına ve çapuluna kalkışıyorlar. Düşman donanmalarına tedarik verip onları müstahkem mevziler hakkında bilgilendiriyorlar. Bu tür asi grupların faaliyetleri, onları askerî harekat bölgelerinden sevk etmeyi ve asiler tarafından üs olarak kullanılan köyleri tahliye etmeyi zorunlu kılmıştır. (Maxime Gauin, Uneven Repression: The Ottoman state and its Armenians, A Global History of Relocation in Counterinsurgency Warfare, Edward J. Erickson (ed.))

İşte dostlarım, bize katliam diye yutturulan 1984 Sasun, 1985 Zeytun, 1909 Adana, 1915 Van İsyanlarının ve daha nicelerinin ardında bu gerçek yatmaktadır. Öyleyse Enver ve Talat Paşa'nın adlarını onları soykırımla suçlayarak lekelemeyelim. Ancak Ermenileri de suçlamayalım çünkü yaralarımızı ancak birlikte olursak sarabiliriz.

Ama dostlarım bu sayfadaki hatalardan en korkuncu ve en cahilce olanı düzinelerce kez çürütülmüş bir mitosun tekrarıdır: Hitler'in "Ermeni soykırımı"ndan esinlendiği yalanı. Bu yalan o kadar kesin bir şekilde çürütüldü ki artık soykırım tezini savunan tarihçiler bile bu söze atıfta bulunmuyor. Bu iftiranın silinip yok edilmesi gerek. (Guenter Lewy, Armenian Massacres: a disputed genocide, p. 218)

Son olarak değinmek istediğim nokta, Tehcir sırasında ölen sayısıdır. Bu sürekli ağızlardan düşmeyen 1.5 milyon rakamı Vahakn Dadrian ekolündeki tarihçiler tarafından ortaya atılmış ve o günden beri arkası doldurulamamasına rağmen sürekli tekrar edilmektedir. Justin McCarthy 590.000 Ermeni'nin öldüğünü hesaplamıştır. Toynbee'nin hesaplamalarına göre de 600.000 Ermeni ölmüştür. Ronald G. Suny ''They Can Live in the Desert but Nowhere Else'' kitabında 600.000 ölüm sayısı hesaplamıştır. Kevorkian'ın da hesaplamalarına göre 630.000 kişi ölmüştür. Kemal Çiçek'in hesaplamalarına göre 300.000-500.000 Ermeni ölmüştür. Kâmuran Gürün'un hesaplamalarına göre 300.000 Ermeni ölmüştür. Bütün tarihçiler 300 bin - 600 bin bandında fikir birliği oluşturmuşken nasıl oluyor da tamamen asılsız rakamlar ortaya atılarak Türklerin soykırım yaptığı öne sürülüyor? Bunun yapılmasına nasıl göz yumuluyor?

Bu hataları düzeltmek tüm vicdanı temiz insanların maddi ve manevi görevidir. Vikipedi topluluğunu bu hataları düzeltmek için acilen göreve çağırıyorum.

Teşekkür ederim. 81.214.106.0 14.24, 24 Şubat 2023 (UTC)

ermeni tehciri

ermeni soykırımı olsaydı mehmet kemal bey idam edilmez ödüllendirilirdi. o yüzden ermeni soykırımı yerine ermeni tehciri denmelidir. kaldı ki ortada bir soykırım yoktur. 95.0.196.109 12.05, 10 Mart 2023 (UTC)

Ermeni Soykırımı

Ermeni Soykırımı, Osmanlı’daki Ermenilerin imparatorluğun bir bölgesinden, diğer bölgesine yerleştirilmesidir. Tabii ki süreçte ölen Ermeniler olmuştur. GGokceN3131 (mesaj) 07.40, 21 Mart 2023 (UTC)

Maddenin giriş kısmı

Ermeni soykırımı cümlesinin giriş kısmında olay adı için kullanılması FİYASKODUR.. Gerekli kaynakları gösterip o kelimeyi çıkaracağım. Ben yapamazsam da yetkili birisi yapsın en azından sözünü geçirmiş olur. Thundererquu (mesaj) 20.15, 23 Nisan 2023 (UTC)

Madde isimlendirilmesi Türkofobi temellidir.

Hiçbir kanıt ve temel olmadan Türklere hakaret etmek için oluşturulmuş bu taraflı başlığı kabul etmiyorum. Bu ve diğer dillerdeki benzer başlıklar açıkça Türkofobi ve ırkçı temellere dayandırılmıştır. Wikipedia ve adminlerinin büyül kısmı bu ırkçı açıyı savunmaktadır. Yildirim7r (mesaj) 11.42, 24 Nisan 2023 (UTC)

Madde başında maddeye dair taraflı etiketi var zaten. ᵇᵉʸᵒᵍˡᵒᵘ ^(wha?) 12.30, 24 Nisan 2023 (UTC)

Levon Panos Dabağyan kaynağı

etnik temizlik içeriğine kaynak gösterilmiş fakat kişinin kendini soykırımı reddediyor, kitapta etnik temizlik ile bir şeyler geçtiğine dair dijital kanıt sunulursa iyi olur. -𝙏𝙞𝙜𝙞𝙣𝙗𝙚𝙜^💬 18.06, 28 Nisan 2023 (UTC)

KARS VE ARDAHAN HAVALİSİNDE MÜSLÜMANLARA VE ESİRLERE YAPILAN SOYKIRIM

Kars ve Ardahan havalisinde soykırıma uğrayan Müslümanların sayısının 30.000'e vardığı, muhafazası Ermenilere verilen Osmanlı esirlerinin çok kötü muamele gördükleri ve tüfek dipçikleriyle öldürüldükleri; Osmanlı ordusu içinde bulunan Ermeni ve Rumların kasden esir düserek Ruslara bilgi sızdırdıkları, Kafkasya Ermenilerinin de önce Osmanlılara esir düstükleri ve sonra kaçarak öğrendiklerini Ruslara bildirdiklerine dair belge.
19 R. 1333 (6. III. 1915)

Kars ve Ardahan havâlîsinde hükûmetin tahrîkiyle bi'l-hâssa Ermeniler tarafından itlâf edilen Müslüman erkeklerin adedi otuz bine vardığı ve hânelerinin ihrâk edildiği ve karlı ve buzlu dağlara dökülen bî-çâre kadın ve çocukların hâli dil-hırâş bulunduğu ve muhâfazası Ermenilere verilen Osmanlı üserâsının bunlar tarafından envâ‘-i sû-i mu‘âmelâta ma‘rûz kaldıkları ve tüfenk dipçiğiyle döğülerek itlâf edildikleri mevsûkân istihbâr kılındığı ve Ruslarla temâsda bulunan asâkir-i Osmaniyye miyânında Rum ve Ermenilerin bulunmasını Kafkasya'daki hayırhâhlarımızın tenkîd etmekte oldukları ve rivâyet olunduğuna göre bunların bi'liltizâm esîr düsdüklerini ve Kafkasya Ermenilerinden bir kısmının da amden bize esîr düserek ve sonra kaçarak öğrendiklerini Ruslara söylediklerini binâ’en alâ-zâlik bu bâbda ihtiyât edilmesi Tahran Sefâreti'nden bildirilmisdir. Harbiye Nezâret-i Celîlesi'ne teblîğ-i keyfiyyet olundu.

Üserâmıza hüsn-i mu‘âmele edilmesi esbâbının istihsâli zımnında İtalya Sefâreti nezdinde mükerreren tesebbüsât-ı kaviyye icrâ olunmus ve aksi takdîrde Rus esirlerine karsı tedâbir-i sedîde ittihâz olunacağı bildirilmisdir, efendim.
BOA. HR. SYS. 2878/1, Belge no: 2

Ermeniler Tarafından Yapılan Katliam Belgeleri. Cilt I. Devlet Arşivleri 81.214.106.114 20.01, 25 Mayıs 2023 (UTC)