Tarihî Elektrik Fabrikası

İzmir, Türkiye'de bir kültür merkezi

Tarihî Elektrik Fabrikası, Türkiye'nin İzmir şehrinde yer alan eski bir elektrik fabrikasıdır.

Tarihî Elektrik Fabrikası
Harita
Genel bilgiler
Konum İzmir, Türkiye
Koordinatlar 38°26′23″K 27°09′21″D / 38.43972°K 27.15583°D / 38.43972; 27.15583
Başlama 1926
Tamamlanma 1928

TarihçeDeğiştir

Belçika merkezli Traction-Electricite şirketi tarafından 1926'da temeli atılan fabrika, 18 Ekim 1928'de faaliyete geçti.[1] Fabrikada elektrik üretimi deniz suyu kullanılarak taş kömürü ve linyit ile yapılmaktaydı.[2] Bu özelliği ile Türkiye'de linyit kullanan ilk enerji üretim tesisi oldu.[3] 27 Temmuz 1943'te Resmî Gazete'de yayımlanan "İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi imtiyaziyle tesisatının satın alınmasına dair mukavelenin tasdiki ve bu müessesenin işletilmesi hakkında kanun" uyarınca kamulaştırıldı.[4] Başlangıçtaki kurulu gücü 5 MW olan fabrika, ESHOT tarafından işletilmeye başladıktan sonra 1949, 1952, 1954 ve 1955 yıllarında kapasite artırımı sonucunda 40 MW güce ulaştı.[1] Fabrika, 1960'larda şehrin elektrik ihtiyacının %30'unu karşılıyordu.[1] İleriki yıllarda önce Etibank ve 1971'den itibaren Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) tarafından işletildi.[1] Fabrikada üretim 1989'da sona erdi.[2] TEK'in bölünmesinin ardından fabrikanın mülkiyeti Ankara Doğal Elektrik Üretim ve Ticaret A.Ş.'ye geçti.[1] 8 Ocak 1998'de İzmir 1 No'lu Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, fabrikayı "Korunması Gerekli Kültür Varlığı" olarak tescil etti.[5]

Fabrika, 2018'de Özelleştirme İdaresi Başkanlığı (ÖİB) tarafından satışa çıkarıldı.[5][6] Kararın yargıya taşınması üzerine 2019'da fabrika için yeniden satış kararı verildi.[7][8] 16 Nisan 2019'da yapılan ihaleyi İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin bir iştiraki kazandı.[9][10][11] ÖİB belediyenin ihaleye katılamaycığı öne sürerek ihaleyi onaylamadı.[1][12]

Ayrıca bakınızDeğiştir

KaynakçaDeğiştir

  1. ^ a b c d e f "Tarihi Elektrik Fabrikası'nda bitmeyen devir-teslim". BirGün. 16 Eylül 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  2. ^ a b "Yenilenebilir Enerji Alanında Sosyal Bilincin Arttırılması; İSEM: İzmir Yenilenebilir Enerji Müzesi" (PDF). Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Fen ve Mühendislik Dergisi. 17 (51). Eylül 2015. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  3. ^ "Tarihi İzmir Elektrik Fabrikası müze olsun!". Aydınlık. 25 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  4. ^ "İzmir Tramvay ve Elektrik Türk Anonim Şirketi imtiyaziyle tesisatının satın alınmasına dair mukavelenin tasdiki ve bu müessesenin işletilmesi hakkında kanun" (PDF). T.C. Resmî Gazete. 27 Temmuz 1943. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  5. ^ a b "Tarihi Elektrik Fabrikası satışa çıkarıldı". Hürriyet. 21 Şubat 2018. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  6. ^ "İzmir sanayi mirasının sonu merakla bekleniyor". Ege Telgraf. 13 Mart 2018. 16 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  7. ^ "Tarihi elektrik fabrikası, arazisiyle birlikte satışa çıkarıldı". Sputnik Türkiye. 14 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  8. ^ "İzmir'in Elektrik Fabrikası Yeniden İhaleye Çıkarıldı". Haberler.com. 14 Ocak 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  9. ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası ihaleye çıkıyor". Hürriyet. 15 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  10. ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası'nın ihalesini İzmir Büyükşehir Belediyesi aldı". İzmir Büyükşehir Belediyesi. 16 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  11. ^ "İzmir'de tarihi elektrik fabrikasını belediye 35 milyon liraya aldı". CNN Turk. 16 Nisan 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019. 
  12. ^ "Tarihi Elektrik Fabrikası ihalesini ÖİB onaylamadı". BirGün. 14 Eylül 2019. 7 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Kasım 2019.