Türkiye'de kömür enerjisi
Türkiye'de kömür, ülkenin elektriğinin dörtte biri ila üçte birini karşılamaktadır. Türkiye'de toplam kapasitesi 21 gigawatt (GW) olan 54 adet aktif kömür yakıtlı elektrik santrali bulunmaktadır.
Kömür yakıtlı termik santrallerinden kaynaklanan hava kirliliği, halk sağlığını olumsuz etkilemekte[3]:48 ve kömür kullanımının 2050'ler yerine 2030'a kadar tamamen sonlandırılması durumunda 100 binden fazla yaşamın kurtarılabileceği tahmin edilmektedir.[4] 2020 yılında baca gazı emisyonu sınırları iyileştirilmiş olsa da, emisyona yol açan tesislerce zorunlu olarak devlete raporlanan emisyon düzeyi verileri halka açık değildir. Türkiye, diğer ülkeleri kirleten ince tozların sınırlandırıldığı Gothenburg Protokolü'nü onaylamamıştır.
Türkiye'deki kömürün neredeyse tamamı düşük kalorili linyitten ibarettir ancak hükûmet politikaları kullanımını desteklemektedir. Örneğin bu duruma karşı olarak Almanya, 150 MW'nin altındaki linyit yakıtlı elektrik santrallerini kapatmaktadır.[5] Türkiye'de kuraklık sıkça görülmesine rağmen, termik santraller dikkate değer miktarda su kullanmaktadır.[6]
Kömür yakıtlı elektrik santralleri sera gazlarının en büyük kaynağıdır. Kömür yakıtlı santraller, üretilen her kilowatt saat başına 1 kg karbondioksit salınımı yapar[7] ve bu değer doğalgazla çalışan santrallerin iki katından fazladır. Akademisyenler, Türkiye'nin 2053'e kadar karbon nötr olma hedefine ulaşabilmesi için kömür enerjisinin 2030'ların ortalarına kadar aşamalı olarak sonlandırılması gerektiğini ortaya koymaktadır.[8] Ocak 2023'te yayınlanan Türkiye Ulusal Enerji Planı'nda, 2035'e kadar kömür enerjisi kapasitesinin 24,3 GW'a çıkacağı tahmin edilmekte[9]:23 ve aynı zamanda 2030'a kadar yeni kurulacaklar ile yerli kömürlü termik santral kapasitesinin 1,7 GW kadar artacağı öngörülmektedir.[9]:15 Plan, kömür enerjisinin azalacağını, ancak baz ve esnek elektrik üretimi için kapasite desteği ödemelerinin devam edeceğini öngörmektedir.[9]:25
Enerji politikası değiştir
Enerji stratejisi, sadece Türkiye'de yenilenebilir enerjinin payını artırmakla kalmayıp, ülkenin gelişimini desteklemek ve enerji ithalatına bağımlılığı azaltmak için diğer yerel enerji kaynaklarının da payını artırmayı içermektedir.[10] Türkiye, 2022 yılı itibarıyla kükürt dioksit ve azot oksitler için emisyon üst sınırları getiren Gothenburg Protokolü'nü onaylamamıştır.[11] Türkiye, 2021 yılında iklim değişikliğini sınırlamak için Paris Anlaşması'nı onaylamış olmasına rağmen 2021 yılı Ekim ayı itibarıyla politikası hâlâ enerji üretiminde yerli kömür payını artırmak yönündeydi ve planlanan kömürden enerji üretimi artışlarının, CO2 emisyonlarını artıracağı öngörülmüştü.[12]:79, 87 Sera gazı emisyonlarının en geç 2038 yılında zirve yapacağı taahüt edilmektedir.[13]
Kaynakça değiştir
- ^ Oberschelp, C.; Pfister, S.; Raptis, C. E.; Hellweg, S. (February 2019). "Global emission hotspots of coal power generation". Nature Sustainability. 2 (2). ss. 113-121. doi:10.1038/s41893-019-0221-6. hdl:20.500.11850/324460. ISSN 2398-9629. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2021.
- ^ "MUÇEP "Muğla'daki tüm santreller kapatılsın"". Anter Haber. 3 Ocak 2020. 9 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Karababa, Ali Osman; ve diğerleri. (August 2020). "Dark Report Reveals the Health Impacts of Air Pollution in Turkey". Right to Clean Air Platform. 7 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ocak 2022.
Coal-fired thermal power plants threaten the health of humans
- ^ Curing Chronic Coal: The health benefits of a 2030 coal phase out in Turkey (İngilizce). Health and Environment Alliance. 2022. 13 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ Shrestha, Priyanka (27 Kasım 2020). "EU approves German scheme to compensate hard coal plants for early closure". Energy Live News (İngilizce). 7 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2021.
- ^ El-Khozondar, Balkess; Koksal, Merih Aydınalp (2017). "Investigating the water consumption for electricity generation at Turkish power plants" (PDF). Hacettepe Üniversitesi, Çevre Mühendisliği Bölümü. 28 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ Vardar, Suat; Demirel, Burak; Onay, Turgut T. (22 Mart 2022). "Impacts of coal-fired power plants for energy generation on environment and future implications of energy policy for Turkey". Environmental Science and Pollution Research (İngilizce). 29 (27). ss. 40302-40318. doi:10.1007/s11356-022-19786-8. ISSN 1614-7499. PMC 8940263 $2. PMID 35318602.
- ^ Şahin, Umit; ve diğerleri. (2021). "Turkey's Decarbonization Pathway Net Zero in 2050 Executive Summary" (PDF). Sabancı Üniversitesi. 29 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ a b c Türkiye Ulusal Enerji Planı 6 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rapor). Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı. 2022.
- ^ "TÜRKİYE'NİN ULUSLARARASI ENERJİ STRATEJİSİ". Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı. 12 Ocak 2022. 11 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2023.
- ^ "United Nations Treaty Collection: Protocol to the 1979 Convention on Long-range Transboundary Air Pollution to Abate Acidification, Eutrophication and Ground-level Ozone". treaties.un.org. 17 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2022.
- ^ "Overview of the Turkish Electricity Market" (PDF). PricewaterhouseCoopers. October 2020. 21 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 21 Ekim 2021.
- ^ Kucukgocmen, Ali (15 Kasım 2022). "Turkey raises greenhouse gas emission reduction target for 2030". Reuters (İngilizce). 6 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2023.