Stanley Kubrick

Amerikalı film yönetmeni (1928 – 1999)

Stanley Kubrick (US: /ˈkbrɪk/; d. 26 Temmuz 1928 - ö. 7 Mart 1999), Amerikalı film yönetmeni, senarist, yapımcı, fotoğrafçı ve sinematograf. Estetik kusursuzluğu elde edebilmek için denediği farklı teknik yöntemlerle dünya çapında sinemayı etkilemiş ve tüm zamanların en iyi yönetmenlerinden biri olarak kabul edilmiştir.

Stanley Kubrick
Barry Lyndon filminin çekimleri sırasında Kubrick, y. 1973-74
Doğum26 Temmuz 1928(1928-07-26)
New York, New York, ABD
Ölüm7 Mart 1999 (70 yaşında)
Harpenden, Hertfordshire, BK
Etnik kökenYahudi
Vatandaşlık ABD
Meslek
  • Yönetmen
  • senarist
  • yapımcı
  • fotoğrafçı
  • görüntü yönetmeni
ÖzvarlıkUS$20 milyon
Evlilik
Toba Etta Metz
(e. 1948; b. 1951)
Ruth Sobotka
(e. 1954; b. 1957)
Christiane Harlan
(e. 1958; ö. 1999)
İmza

Eserlerinin çoğunda özgün senaryo yazmayı tercih etmemiş, edebiyat yazarlarının eserlerini sinemaya uyarlamıştır. Kubrick sinemasında, mükemmeliyetçi atmosfer dışında yoğun sembolizm ve gerçekçilik görülür.[1][2] Korku, savaş, polisiye, kara mizah ve bilim kurgu olmak üzere farklı türde eserler vermiştir. Kubrick, beş kez aday gösterildiği Oscar Ödülleri'nden sadece birini, 2001: Bir Uzay Macerası filmi ile En İyi Özel Efekt dalında kazanmıştır. Martin Scorsese, James Cameron ve Woody Allen gibi isimler, Kubrick'i önemli bir ilham kaynağı olarak gördüklerini belirtmişlerdir.[3]

Yönetmenin önemli filmleri arasında Zafer Yolları (1957), Spartaküs (1960), Lolita (1962), Dr. Garipaşk (1964), 2001: Bir Uzay Macerası (1968), Otomatik Portakal (1971), Barry Lyndon (1975), Cinnet (1980), Full Metal Jacket (1987) ve Gözleri Tamamen Kapalı (1999) yer almaktadır. IMDb'in Top 250 listesinde tam 7 filmi bulunmaktadır.[4]

Amerikan vatandaşı olan Kubrick, Lolita filminin çekimleri için geçici olarak taşındığı Birleşik Krallık'a, filmin çekimlerinin tamamlanmasının ardından kalıcı olarak yerleşmiş ve hayatını kaybettiği 1999 yılına dek Hertfordshire, Birleşik Krallık'taki evinde yaşamaya devam etmiştir.[kaynak belirtilmeli]

Kariyeri değiştir

 
Spartaküs (1960) filminin afişi

Kariyerine New York'un Look dergisine amatör fotoğraflar çekerek başlayan Kubrick, kısa zamanda Look dergisinin fotoğrafçılarından biri oldu. İzlediği filmlerden çok daha iyisini yapabileceğine inanarak yönetmenlik yapmaya başladı. İlk filmleri Fear and Desire, Killer's Kiss ve The Killing ile kendisini ispatladı. Paths of Glory ve Spartaküs ise, onun iyi yönetmenler arasındaki yerini almasını sağladı.

1960'lı yıllarda Lolita filmini çekmek üzere Birleşik Krallık'a giden Kubrick, yaşamının geri kalanını bu ülkede, Hertfordshire'da satın aldığı Childwickbury Köşkü'nde geçirdi. Dr. Garipaşk, satirik komedinin sinemadaki önemli örneklerinden biri olarak kabul edilir. Ancak Stanley Kubrick'i 20. yüzyılın en önemli yönetmenlerinden biri yapan, 1968 MGM Cinerama prodüksiyonu olan 2001: Bir Uzay Macerası ve 1971 yapımı Otomatik Portakal'dır.

William Makepeace Thackeray'in bir romanının sinemaya uyarlanması olan Barry Lyndon, Jack Nicholson'ın oynadığı The Shining, yaklaşık 7 yıl çalıştığı savaş filmi Full Metal Jacket ve son anda yapmaktan caydığı Yapay Zeka, Kubrick efsanesini sürdüren filmler oldular.

Arthur Schnitzler'in Traumnovelle romanından uyarlanan ve Tom Cruise ile Nicole Kidman'ın oynadıkları, Gözleri Tamamen Kapalı'yı bitirdikten birkaç gün sonra ölen Kubrick; Childwickbury Manor, Hertfordshire, Birleşik Krallık'ta toprağa verilmiştir.

Filmleri değiştir

Dr. Garipaşk (1964) filminin sıra dışı fragmanı
 
Zafer Yolları (1957) filminde Adolphe Menjou (solda) ve Kirk Douglas (sağda)
Dosya:Bedroom model (8649770252).jpg
2001: Bir Uzay Destanı (1968) filminin sonunda görünen yatak odası tasarımı
 
Otomatik Portakal (1971) filminden bir erotizm örneği

Uzun metrajlı değiştir

Yıl Filmin Adı Ödüller
1953 Fear and Desire
1955 Killer's Kiss
1956 The Killing (adaylık) BAFTA: En İyi Film
1957 Paths of Glory (adaylık) BAFTA: En İyi Film
1960 Spartacus 6 dalda Oscar adaylığı, 4 dalda Oscar ödülü : En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kostüm, En İyi Sinematografi, En İyi Kurgu, En İyi Orijinal Müzik
6 dalda Golden Globes adaylığı ve 1 dalda Golden Globe Ödülü: En İyi Dramatik Film, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Orijinal Müzik, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
1 dalda BAFTA adaylığı : En İyi Film
1962 Lolita Oscar adaylığı: En İyi Uyarlama Senaryo
5 Golden Globes adaylığı ve 1 Golden Globe ödülü: En İyi Umut Vadeden Kadın Oyuncu, En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Kadın Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
BAFTA adaylığı: En İyi Aktör
1964 Dr. Strangelove or: How I Learned to Stop Worrying and Love the Bomb 4 Oscar adaylığı: En İyi Erkek Oyuncu, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo
6 BAFTA adaylığı ve 3 BAFTA ödülü: En İyi İngiliz Sanat Yönetmeni, En İyi İngiliz Film, En İyi Film, En İyi İngiliz Aktör, En İyi Senaryo, En İyi Yabancı Erkek Oyuncu
1968 2001: A Space Odyssey 4 Oscar adaylığı, 1 Oscar ödülü: En İyi Özel Efekt, En İyi Yönetmen, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Orijinal Senaryo
4 BAFTA adaylığı ve 3 BAFTA ödülü: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kurgu, En İyi Müzik, En İyi Film
1971 A Clockwork Orange 4 Oscar adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Kurgu, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo
3 Golden Globe adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Drama Filmi, En İyi Drama Aktörü
7 BAFTA adaylığı: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Sinematografi, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Kurgu, En İyi Senaryo, En İyi Müzik
1975 Barry Lyndon 7 Oscar adaylığı, 4 Oscar Ödülü: En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Sinematografi, En İyi Kostüm, En İyi Müzik, En İyi Yönetmen, En İyi Film, En İyi Uyarlama Senaryo 2 Golden Globe adaylığı: En İyi Yönetmen, En İyi Drama Filmi
5 BAFTA adaylığı, 2 BAFTA Ödülü: En İyi Kurgu, En İyi Yönetmen, En İyi Sanat Yönetmeni, En İyi Kostüm, En İyi Film
1980 The Shining
1987 Full Metal Jacket Oscar adaylığı: En İyi Uyarlama Senaryo
Golden Globe adaylığı: En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu
2 BAFTA adaylığı: En İyi Ses, En İyi Özel Efekt
1999 Eyes Wide Shut Golden Globe adaylığı: En İyi Müzik

Kısa belgeseller değiştir

Hakkında yazılan eserler değiştir

  • Kubrick'in Şifreleri, Halit Karaata, Sıfırdan Yayınları, 2015.
  • Stanley Kubrick bibliyografisi
  • “Estetiğin ve Sembollerin Gizemli Yönetmeni Stanley Kubrick”, Melissa Mey, Destek yayınları - 2023

Kaynakça değiştir

  1. ^ The Philosophy of Stanley Kubrick (İngilizce). Jerold Abrams. 26 Temmuz 2020. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2007. 
  2. ^ Stanley Kubrick (İngilizce). John Baxter. 26 Temmuz 2020. 18 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ John Harlan, 2001, Stanley Kubrick: A Life In Pictures, Belgesel, 142 dk.
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020. 

Dış bağlantılar değiştir