Silindir

Silindir

Silindir (ya da üstüvane) geometrik bir cisimdir.

• Hacmi: $V=\pi \cdot r^{2}\cdot h$
• Yüzey alanı: $A=2\pi r^{2}+2\pi rh=2\pi r(r+h).\,$

Bir dikdörtgenin bir kenarı etrafında döndürülmesiyle silindir şeklini elde ederiz. Bu silindire dik veya döner silindir denir. Alt ve üst tabanı dairedir. Soba borusu dik silindire bir örnektir.

Matematik kategorisinde silindirin genel tanımı şöyledir: Düzlemsel bir eğriyle bu eğrinin düzleminde bulunmayan bir doğru verildiğinde, daima bu doğruya paralel kalmak şartıyla eğriye dayanarak hareket eden bir doğrunun taradığı yüzeye silindirik yüzey denir. Bu silindirik yüzeyle, bu yüzeyi kesen paralel iki düzlemin sınırladığı cisme silindir denir. Silindir yüzeyini meydana getiren doğrulardan her birine ana doğru denir.

Silindire, taban eğrisine göre isim verilir. Eğri daire ise dairevi silindir, elips ise eliptik silindir denir. Silindirik yüzey için taban eğrisinin kapalı olması gerekmez. Parabolik silindir, hiperbolik silindir, birer silindirik yüzeydir. Dairevi silindirin ana doğrusu tabana dik değilse böyle silindire eğik silindir denir.

Taban yarıçapı “r”, yüksekliği “h” olan bir dik silindirin alan ve hacim formülleri şöyledir:

Yan alan: Y=2prh

İki taban alanı: 2G=2pr2

Bütün alanı: S=Y+2G=2prh+2pr2=2pr (h+r)

Hacmi: V= p.r². h

Bir şasiye monte edilmiş, tekerlek vazifesi gören bir veya birkaç büyük madenî silindirden meydana gelen ve toprağı, şoseleri kaplayan malzemeyi sıkıştırmak ve ezmek için kullanılan, dökme demirden yapılmış büyük ağırlığa, şeklinden dolayı silindir adı verilir.

Otomobilde, tekstil ve kâğıt sanayisinde çeşitli silindirler kullanılmaktadır.