Robert Gordon Latham
Robert Gordon Latham (24 Mart 1812 - 9 Mart 1888) Kraliyet Cemiyeti Üyesi (FRS) bir İngiliz etnolog ve filolog.
İlk hayatı değiştir
Lincolnshire iline bağlı Billingborough köyü cemaatinin papazı Thomas Latham'ın en büyük oğlu olarak 24 Mart 1812'de Billingborough'da doğdu. 1819'da Eton Koleji'ne girdi ve 1829'da King's College, Cambridge'e gitti, burada 1832'de BA notu ile mezun oldu ve kısa bir süre sonra bir kraliyet cemiyeti üyesi (Fellow) olarak seçildi.[1][2]
Dilbilimci değiştir
Latham bir yıl boyunca Avrupa'da dilbilim eğitimi gördü. Önce Hamburg'da, sonra Rasmus Christian Rask ile birlikte Kopenhag'da[3] ve son olarak Christiania'da (şimdi Oslo) filoloji okudu.[2] Norveç'te Ludvig Kristensen Daa ve Henrik Wergeland'ı ile tanışıyordu; bu ülke hakkında Norveç ve Norveçliler isimli bir kitap yazdı (1840).[4]
1839'da Londra'daki University College'da İngiliz Dili ve Edebiyatı profesörü seçildi.[2] Burada Friedrich August Rosen geleneğinde çalışan dilbilimcilerden Thomas Hewitt Key ve Henry Malden ile ilişki kurdu; birlikte Filoloji Cemiyeti'ni geliştirdiler; bu cemiyeti bir öğrenci grubundan çıkarıp Londra filologları arasında geniş bir tabana genişleterek kendi bildirilerini (Proceedings) yayınlayacak seviyeye getirdiler.[5]
Tıp kariyeri değiştir
Latham tıp mesleğine girmeye karar verdi ve 1842'de Kraliyet Doktorlar Koleji'nden lisans sahibi oldu; daha sonra Londra Üniversitesi'nde Tıp Doktoru ünvanını aldı.[2] Middlesex Hastanesinde adli tıp ve farmakoloji (materia medica) alanında öğretim görevlisi oldu ve 1844'ten itibaren aynı yerde asistan hekim olarak görev yaptı.
Etnolog değiştir
Ancak Latham daha çok etnoloji ve dilbilim ile ilgileniyordu. 1849'da tıbbı bıraktı ve bu alandaki görevlerinden istifa etti. 1852'de, Sydenham'a taşınan Kristal Saray'ın etnoloji departmanının yönetimi ona verildi.[2]
Latham, James Cowles Prichard 'ın bir takipçisiydi ve o da Prichard gibi etnolojiyi, esasta, dillerin soybilimsel ilişkileri aracılığıyla ırkların kökenini izleyen tarihsel filolojinin parçası olarak kabul etti.[7] Bu alanda sık sık ders verdi. Temel olarak, Georges Cuvier'in üç ırk teorisini kullandı.[8] Ancak Prichard ile birlikte Latham, Cuvier'in "Kafkas ırkı" kavramını kullanmasını eleştirdi; ve o, 1850 civarında poligenist teorinin yükselişine bir tepki olarak, "insan çeşitlerine" yani ortak kökene atıfta bulunarak "ırk" teriminden kaçınmayı tercih etti.[9] Ancak, 1854'te Rus İmparatorluğunun Yerli Irklarını yazdı.
Latham, Prichard'ın şimdi bazen "diller ve milletler" olarak da adlandırılan varsayımından yola çıkarak, dillerin tarihsel ilişkilerinin, onları konuşan grupların ilişkileriyle mükemmel bir şekilde eşleştiğini söyledi.
1862'de, Aryan ırkının kökenine ilişkin Orta Asya teorisine karşı önemli bir protesto yaptı. Daha sonra Theodor Benfey, Parker, Isaac Taylor ve diğerleri tarafından savunulan görüşleri destekledi.[2] Latham'a göre, Hint-Avrupa dillerinin kökeni Litvanya'daydı; bu bağlamda "Aryan teorisi"nin savunucusu Max Müller'i şiddetle eleştirdi.[10] Latham'ın Karşılaştırmalı Filoloji (1862) çalışmasının ardından Hint-Avrupa dilleri hakkındaki görüşlerine yönelik başlayan tartışmalar, bilimsel itibarına zarar verdi.[11]
Son yılları değiştir
Gordon Hake anılarında, Latham'ın yoksulluğunu ve para isteme alışkanlığını yazdı.[12] 1863'te Latham bir emekli maaşı aldı. Daha sonraki yaşamında afaziye yakalandı ve 9 Mart 1888'de Putney'de (Londra) öldü.[2]
Çalışmaları değiştir
Latham, 1841'de tanınmış bir metin kitabı olan The English Language'i çıkardı. Kendisini, Samuel Johnson'ın 1870'te tamamladığı İngiliz Dili Sözlüğü'nün kapsamlı bir revizyonuna adadı. Daha sonra Saxo Grammaticus ve Shakespeare'in Hamlet'i Üzerine Bir Tez eserine çok zaman harcadı. İngilizce üzerine yaptığı çalışmalar birçok baskı yaptı ve Richard Morris ve Walter William Skeat'ın çalışmaları bunların yerini alana kadar otorite kabul edildi.[2]
Diğer eserleri:
- An Elementary English Grammar for the Use of Schools (Okulların Kullanımı için İlköğretim İngilizce Dilbilgisi), 1843
- The Natural History of the Varieties of Mankind (İnsanlık Çeşitlerinin Doğa Tarihi), 1850
- The Ethnology of the British Colonies and Dependencies 31 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngiliz Kolonileri ve Bağımlılıklarının Etnolojisi), 1851
- Man and his Migrations (İnsan ve Göçleri), 1851
- The Ethnology of Europe 16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Avrupa Etnolojisi), 1852
- The Native Races of the Russian Empire 3 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rus İmparatorluğunun Yerli Irkları), 1854
- On the Varieties of the Human Species (İnsan Türlerinin Çeşitleri Üzerine), in Orr's Circle of the Sciences vol. 1, 1854[13]
- Logic in its Application to Language 7 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Dile Uygulamasında Mantık), 1856
- Descriptive Ethnology (Tanımlayıcı Etnoloji), 1858
- Opuscula: Essays Chiefly Philological and Ethnographical (Opuscula: Denemeler Başta Filolojik ve Etnografik), 1860
- A Smaller English Grammar for the Use of Schools (Okulların Kullanımına Yönelik Daha Küçük Bir İngilizce Dilbilgisi), 1861
- (David Thomas Ansted ile birlikte) The Channel Islands, 1862; 2. baskı (1865) 15 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Kaynakça değiştir
- ^ "Latham, Robert Gordon (LTN829RG) 20 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". A Cambridge Alumni Database. University of Cambridge.
- ^ a b c d e f g h "Latham, Robert Gordon" . Dictionary of National Biography. London: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
- ^ Franklin E. Court, Institutionalizing English Literature: the culture and politics of literary study, 1750–1900 (1992) pp. 78–9; Google Books 16 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Carl John Birch Burchard, Norwegian Life and Literature; English accounts and views, especially in the 19th century (1920), p. 106; archive.org.
- ^ Raymond Wilson Chambers, Man's Unconquerable Mind: studies of English writers, from Bede to A. E. Housman and W. P. Ker (2953), p. 350; Google Books 22 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ Sadiah Qureshi, Peoples on Parade: Exhibitions, Empire, and Anthropology in Nineteenth-Century Britain (2011), p. 217; Google Books. 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Robert Young, Colonial Desire: hybridity in theory, culture, and race (1996), p. 66; Google Books. 1 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Philip D. Curtin, The Image of Africa: British ideas and action, 1780–1850 (1973), p. 369; Google Books. 10 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Bruce David Baum, The Rise and Fall of the Caucasian race: a political history of racial identity (2006), pp. 111–2; Google Books. 17 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Thomas R. Trautmann, Languages and Nations: the Dravidian proof in colonial Madras (2006), p. 223; Google Books 12 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
- ^ George W. Stocking, Jr., Victorian Anthropology (1987), p. 58.
- ^ Thomas Gordon Hake, Memoirs of Eighty Years (1892), p. 208; archive.org.
- ^ William Somerville Orr; Richard Owen; Robert Gordon Latham (1854). The Principles of Physiology. W. S. Orr and Company. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2021.
- Not
This article incorporates text from a publication now in the public domain: Wood, James, ed. (1907). The Nuttall Encyclopædia. London and New York: Frederick Warne.
Bu makale şu anda kamu malı bir yayından metin içerir: "Latham, Robert Gordon". Dictionary of National Biography. Londra: Smith, Elder & Co. 1885–1900.
Dış bağlantılar değiştir
- Robert Gordon Latham çalışmaları – Gutenberg Projesi
- Works by or about Robert Gordon Latham at Internet Archive
- Robert Gordon Latham çalışmaları (kamu malı sesli kitaplar)
