Recep Adanır
"Baba" Recep Adanır (3 Mayıs 1929, Ankara - 20 Mayıs 2017, Antalya[2]), Beşiktaş ve Galatasaray'da futbol oynamış Baba Recep lakaplı Türk millî futbolcudur. Türk futbolunda Baba lakaplı beş futbolcudan biridir. (Diğerleri Hakkı Yeten, Hüsnü Savman, Raşit Çetiner ve Gündüz Kılıç)
| Kişisel bilgileri | |||
|---|---|---|---|
| Tam adı | Recep Adanır | ||
| Doğum tarihi | 3 Mayıs 1929 | ||
| Doğum yeri | Ankara, Türkiye | ||
| Ölüm tarihi | 20 Mayıs 2017 (88 yaşında) | ||
| Ölüm yeri | Antalya, Türkiye | ||
| Mevkisi | Santrafor | ||
| Altyapı kariyeri | |||
| 1947 | Ankaragücü | ||
| Profesyonel kariyeri* | |||
| Yıllar | Takım | Maç | (Gol) |
| 1947-1950 | MKE Ankaragücü | ||
| 1950-1959 | Beşiktaş | 121 | (68) |
| 1959-1960 | Kasımpaşa | 25 | (4) |
| 1960-1962 | Galatasaray | 44 | (8) |
| 1962-1963 | Karagümrük | 11 | (1) |
| Toplam | 201 | (81) | |
| Millî takım kariyeri | |||
| 1951-1962[1] |
 Türkiye | 10 | (2) |
| Teknik direktörlük kariyeri | |||
| 1962-1963 | Karagümrük | ||
| 1963-1964 | Larnaka Gençlerbirliği | ||
| 1964-? | Beşiktaş (Menajer) | ||
| 1966-? | Adanaspor | ||
| 1968 | Beşiktaş | ||
| 1969 | Nazillispor | ||
| 1969-1970 | Beşiktaş (Menajer) | ||
| 1970 | Beşiktaş | ||
| 1970 | Balıkesirspor | ||
| 1971 | Nazillispor | ||
| 1972-1977 | Beşiktaş (Menajer) | ||
| 1977 | Beşiktaş | ||
| 1979-1980 | Lüleburgazspor | ||
|
* Yalnızca lig maçları ve gollerini içerir. | |||
Kulüp kariyeri değiştir
Ankaragücü değiştir
Futbol hayatına 1947'de MKE Ankaragücü'nde başladı. Kısa sürede A takıma yükseldi. 1948-49 sezonunda Ankara birincisi oldular. Bu sayede 1949'da Türkiye Futbol Birinciliği turnuvasına katıldılar. 4 takım arasında yapılan şampiyonada Ankaragücü'nün ilk rakibi Galatasaray oldu. Recep Adanır da maçta forma giydi. 2-0 geriye düşen Ankaragücü, maçı 4-3 kazandı. Recep Adanır, önce maçı 2-2 yapan golü, sonra da son dakikalarda ise 3-3 giden maçta galibiyet golünü kaydetti. Ankaragücü daha sonra diğer takımları da yenerek tarihindeki ilk Türkiye birinciliğini kazandı.
Beşiktaş JK değiştir
1950-1951 sezonunda MKE Ankaragücü'nden Beşiktaş'a transfer oldu. İlk maçını Türkiye Ordu millî takımına karşı oynanan bir hazırlık maçında oynadı ve Beşiktaş'ın 3-2 kazandığı maçta 3 golü de kaydetti.[3] Recep Adanır, geldiği sezon önce İstanbul Ligi şampiyonluğu, sonra da kendisinin ikinci Türkiye Şampiyonluğu'na sahip oldu. İlk sezonunda gol krallığında Lefter Küçükandonyadis'in bir gol ardından gelen Adanır son maç olan Fenerbahçe maçında 2 gol atarak gol krallığını yakalasa da federasyon Fenerbahçe'nin lisansız oyuncu oynatması nedeniyle maçı Beşiktaş'ın hükmen kazandığını belirtti ve Adanır da gol atmasına rağmen krallığı kaçırmış oldu.[4] 1951'de başlayan ve 8 kez düzenlenen İstanbul Profesyonel Ligi'nin ilk şampiyonluğunda da kadrodaydı. 1952-53 sezonunda Fenerbahçeli Melih ile yaşadığı bir kavga sonucu uzun süre ceza aldı ve sezonda forma giyemedi. 1953-54'te ise bir kez daha İstanbul şampiyonu olan kadrodaydı.
1956-57 sezonunda Federasyon Kupası kazanan Beşiktaş'ın kadrosunda yer aldı. Sadece 3 maçta oynayan Adanır, 2 gol kaydetti. Bu başarı ile sonraki sezon Beşiktaş tarihinde ilk kez Avrupa'ya katılma hakkını kazandı ancak federasyonun bir hatası yüzünden adı gönderilemedi. 1957-58 sezonunun Federasyon Kupası'da yine Beşiktaş'ın oldu. Recep Adanır, bu turnuvada çok başarılı bir performans gösterdi. Eleme turlarında 3, grup maçlarında ise 5 gol kaydetti. Galatasaray'la oynanan iki final maçında da forma giydi. İlk maçta penaltıdan attığı golle maçı 1-0 kazandırdı. Kupa bittiğinde 9 golle Beşiktaş'ın en golcü ismiydi.
Federasyon Kupası galibi Beşiktaş, 1958-59 sezonunda Şampiyon Kulüpler Kupası'na katılmaya hak kazandı ve ilk kez Avrupa arenasına çıktı. Real Madrid karşısında alınan 2-0'lık mağlubiyetin rövanşında Recep Adanır, Dolmabahçe Stadı'nda Beşiktaş forması giydi. Maç Beşiktaş ve Real Madrid'in 1-1'lik beraberliği ile bitti. 1959'da hem Türkiye'nin hem de Beşiktaş'ın ilk profesyonel lig sezonunda da kadroda yer aldı. 6 golle takımın en golcü ikinci ismi oldu.
Beşiktaş kariyerinde toplamda 1 Türkiye şampiyonluğu, 2 Federasyon Kupası ve 3 İstanbul Ligi Şampiyonluğu yaşadı. Sağiç, santrafor ve solaçık oynayan Adanır, derbilerde Beşiktaş formasıyla Galatasaray'a 10, Fenerbahçe'ye 4 gol kaydetti. Beşiktaş'ın 1950'de yaptığı Amerika turunda yer alan futbolculardan oldu.
Son yılları değiştir
1959-60 sezonunda ise Kasımpaşa'ne transfer oldu. Ancak başarılı bir lig performansı gösteremediler ve ligin ortalarında yer aldılar. Sözleşmenin şartı olarak Beşiktaş ile oynanan lig maçlarında forma giymedi.
1960-61 sezonunda ezeli rakip Galatasaray'a transfer oldu. İlk sezonunda 20 maçta 4 gol kaydetti. Metin Oktay'ın forvetliğini yaptığı takımda fazla forma şansı bulamamıştı. Galatasaray forması ile ilk kez Beşiktaş maçına çıktığında Galatasaray tribünü Recep'i sevgi gösterileriyle karşılamıştı. Recep Adanır ise önce Beşiktaş taraftarının olduğu tribüne gidip yüreğini gösterirken, sonrasında Galatasaray tribüne gidip onları da selamlayıp ayaklarını göstermiş ve profesyonelliğini belli etmişti.[5] İkinci sezonunda ise daha çok orta saha oynayan Adanır, 24 maçta 5 gol kaydetti ve sezon sonunda Türkiye Profesyonel 1. Ligi'nde ilk kez şampiyonluk gördü. Sezon sonunda ise takımdan ayrılarak Karagümrük'a transfer oldu. Burada menajer-futbolcu olarak görev yaptı. Ligde başarı gelmedi ve sezon sonunda Adanır hem takım menajerliğini hem de futbolculuğu bıraktı.
Futbolu bıraktıktan yaklaşık 3 sene sonra Beşiktaş kendisi için jübile düzenledi. Jübile için ünlü İngiliz ekiplerinden Arsenal Türkiye'ye geldi. 21 Mayıs 1966'da oynanan maçı Beşiktaş, 2-0 kazandı. 5. dakikada oyundan çıkan Recep Adanır, formasını Yusuf Tunaoğlu'na verdi.
Millî takım kariyeri değiştir
Haziran 1951'de İsveç ve Almanya maçları için ilk kez millî takıma çağrıldı. İsveç maçında forma giymedi. 17 Haziran 1951'de Berlin Olimpiyat Stadyumu'nda Federal Almanya ile oynanan özel maç ile ilk kez Türkiye millî futbol takımı forması giydi. 5. dakikada Türkiye'yi 1-0 öne geçiren golü, kariyerinin ilk millî takım golü oldu. Türkiye maçı 2-1 kazanırken, Recep Adanır da Alman medyasında kendine yer buldu. 1951-1954 arasında millî formayı giymeyen Adanır, 1954 FIFA Dünya Kupası elemesi ilk maçında İspanya karşısında forma giydi. Türkiye'nin 4-1 yenildiği maçta tek golü kaydetti. Adanır'ın forma giymediği diğer maçlardan birini Türkiye kazanıp, play-off'ta da rakipleriyle berabere kaldılar ve kura ile Dünya Kupası'na gitmeye hak kazandılar. Adanır, kupaya giden kadroda yer almadı. 16 Kasım 1956'da Polonya ile oynanan hazırlık maçı son millî maçı oldu.
Bunun dışında bir kez B Milli, 4 kez de Türkiye 21 yaş altı millî futbol takımı forması giydi. Bu maçlardan biri 16 Mayıs 1952'de oynanan ve Türkiye'yi Beşiktaş takımının temsil etme hakkı kazandığı Yunanistan maçıydı.
Teknik direktörlük kariyeri değiştir
1962-63 sezonunda Karagümrük'ü menajer futbolcu olarak çalıştırarak teknik direktörlüğe başlayan Adanır, 1963'te Kıbrıs ekiplerinden Larnaka Gençler Birliği Spor Kulübü'nün başına geçti. 1964'ten itibaren Beşiktaş'ta çeşitli görevler aldı. Teknik direktör Ljubisa Spajic'in yardımcılığını yaptı. Jane Janevski döneminde de görevine devam etti. Janevski'nin görevinden istifası sonrası takımın başına geçen Adanır, son 3 maçta takımın başında yer aldı. Eylül 1966'da, Türkiye 2. Futbol Ligi (günümüzdeki adı 1. Lig)'de mücadele eden Adanaspor'un teknik direktörlüğüne getirildi.[6]
1968-69 sezonunda Beşiktaş'tan ayrı kalan Adanır, sezonun sonlarına doğru 3. lig takımlarından Nazillispor'un başına geçti. Sezon sonunda grubunda takımı şampiyon yapan Adanır, takımın 2. lige çıkmasını sağladı. 1969'da Beşiktaş'a Krum Milev'in yardımcısı olarak döndü. Milev'in istifası ile bu sefer son 8 maça takımı Adanır hazırladı.
1970'te Balıkesirspor'u yönetse de bu birliktelik sadece yarım sezon sürdü. Sezonun ikinci yarısı tekrar Nazillispor'un başına geçti. Ancak kötü giden takımda kısa süre kalan Adanır takımın küme düşmesine engel olamadı. 1971-72 sezonuna da bu takımda başlasa da devre arasında takımdan istifa etti.
1972'den sonra yine menajer olarak Beşiktaş'ta görev aldı. Uzun süre takımda kalan Adanır, 1977-78 sezonunun başında teknik direktör bulana kadar geçen sürede takımı yönetti ve 3 maça hazırladı. 1979-80 sezonunun ortasında yeni durağı Lüleburgazspor oldu. Bu deneyimden sonra ise teknik direktörlük kariyerine son verdi.
Başarıları değiştir
Futbolcu olarak değiştir
- Ankaragücü
- Beşiktaş
- Federasyon Kupası: 1956-57, 1957-58
- Türkiye Futbol Şampiyonası: 1951
- İstanbul Futbol Ligi: 1950-51
- İstanbul Profesyonel Ligi: 1952, 1953-54
- Galatasaray
Teknik direktör olarak değiştir
- Nazillispor
- 3. Lig: 1968-69
Kaynakça değiştir
- ^ "eu-football.info". 19 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2017.
- ^ "Recep Adanır hayatını kaybetti". Fanatik. 20 Mayıs 2017. 21 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2017.
- ^ "Kim Kimdir Biyografiler". 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2011.
- ^ "Tacı elinden alınan bir baba". 15 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2011.
- ^ "Baba Recep neli, Beşiktaşlılar?". 25 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2011.
- ^ Kutlu, Alâettin (3 Eylül 1966). "Adanır, Adanasporu çalıştırmağa başladı". Milliyet. Adana. s. 8.
| Sportif görevi | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Süleyman Seba
|
Beşiktaş 4. kaptanı 1954–1959 |
Sonra gelen: Nazmi Bilge
|
Önce gelen: Jane Janevski Milovan Ćirić İsmet Arıkan
|
Beşiktaş teknik direktörü (Geçici) 1968 1970 1977-1978 |
Sonra gelen: Krum Milev  Dumitru Teoderescu Miloš Milutinović
|