Rahmi Pehlivanlı
Rahmi Pehlivanlı (1926, Kırıkkale - 24 Ağustos, 1992, Ankara), Türk ressamdır. ‘Kralların Ressamı’[1] olarak bilinen Pehlivanlı, pek çok ulusal ve uluslararası sergi açmıştır. Sanatçıya ödül kazandırmış eserlerinin bir bölümü Avrupa, Ortadoğu ve Türkiye dahil olmak üzere toplam on yedi farklı müzede sergilenmektedir. Kendisine birçok takdirname ve nişan verilmiştir.
| Rahmi Pehlivanlı | |
|---|---|
| Doğum adı | Rahmi Pehlivanlı |
| Doğum | 12 Aralık 1926 Kırıkkale, Keskin, Türkiye |
| Ölüm | 24 Ağustos 1992 (65 yaşında) Ankara, Türkiye |
| Uyruk | Türk |
| Evlilik(ler)i | Nurhan Pehlivanlı (e. 1984–1992) |
| Ebeveyni | Gülüşan Hacı Ömer |
| Alanı | Resim |
Biyografisi değiştir
1926 yılında günümüzde Kırıkkale sınırlarına eklenen Keskin- Kırıkkale'de Gülüşan Hanım ve Hacı Ömer Efendi'nin çocukları olarak dünyaya gelmiştir. 1984’te Nurhan Pehlivanlı ile evlenmiştir.[2] 1920 Keskin doğumlu abisi Zühtü Nihat Pehlivanlı XII. ve XIII. Dönem Ankara Milletvekilidir.
1948 Keskin doğumlu, 17. ve 18. Dönem Ankara Milletvekili, Türkiye Büyük Millet Meclisi Adalet Komisyonu Başkanı ve 14/4/1994’te bir suikast sonucu öldürülen, Alpaslan Pehlivanlı’nın amcasıdır.
İlkokulu Keskin'de, ortaokulu Kırıkkale Askeri Ortaokulu'nda 1932 yılında bitirmiştir. 1941-1944 yılları arasında Ankara Süvari Alayı'nda yaptığı askerliğinin ardından Ankara'ya yerleşmiştir. 1940-1950 yılları arasında hem Ankara hem de Kırıkkale'de ticaret yaparak geçimini sağlamıştır. Ankara'da Bahçelievler Ortaokulu'nda öğretmenlik yaparken bir yandan da dönemin ünlü yöneticilerinin portlerini yapmıştır. Yine bu dönemde yaptığı Aziziye kahramanı Nene Hatun portresi 1952'de Milli Savunma Bakanlığı'nın davetiyle Harbiye Askeri Müzesi'ne alınmıştır.
Kısa bir süre Ankara Emniyet Müdürlüğü'nde de hizmet eden Pehlivanlı dönemin Cumhurbaşkanı Celâl Bayar tarafından görevlendirilerek 1953 yılında Selanik'e Atatürk'ün doğduğu evin resmini yapması için gönderilmştir. "Atatürk'ün doğduğu ev" isimli eser Başbakanlık koleksiyonundadır.
Yurtdışına ilk kez Selanik gezisinde çıkan ressamın yurt dışına ikinci çıkışı ise elindeki rahatsızlığı tedavi ettirmek ve resim hayatını profesyonelce sürdürmek amacıyla İngiltere'ye olmuştur. Buraya kısa zamanda uyum sağlayıp birçok Avrupa ülkesinde, müze ve stüdyolarda resim etüdleri yapmıştır. 1953-1990 yılları arasında yirmi beşden fazla kral, kraliçe ve devlet adamı portrelerini çizmesi için Pehlivanı ülkelerine davet etmişlerdir. Zaman zaman Kıbrıs, Lübnan, Irak ve Libya gibi Ortadoğu ülkelerine de giderek sergiler açmış ve portreler yapmıştır. En ünlü tablolarından biri olan Zina, 1967 yılında Vatikan tarafından çok beğenilmiş ve dönemin Papası IV. Paul tarafından madalya ile ödüllendirilmiştir. Bu tablo Vatikan tarafından Roma'daki Dal Vaticano Floransa Müzesi'ne alınmıştır. Bu dönemde İtalya'da yakaladığı şöhreti değerlendirmiş ve Castel Franco'da bir stüdyo kurarak çalışmalarına devam etmiştir. Cote D'Azure'da düzenlenen uluslararası sanat sergisinde bir diğer ünlü tablosu Kel Mıstık ile portre dalında birincilik ödülünü kazanmıştır.
1972 yılında, tam 17 yıl aradan sonra, Türkiye'ye dönmüştür. Türk Kurtuluş Savaşı gemilerinden Yavuz Zırhlısı'nın satılıp tıraş bıçağı yapılacağını duyunca vakit kaybetmeden bir resmini yapmıştır, bu resim halen İstanbul Deniz Müzesi'nde sergilenmektedir. 1978 yılında, uluslararası sanat dünyasındaki başarıları ve kendi ekolünü yaratmış olması nedeniyle Pan Haber Ajansı kendisini yılın adamı seçmiştir. Yine aynı yıl Atatürk'ü ülkeyi ziyarete gelen devlet adamlarıyla resmeden bir dizi hazırlamıştır. Bu dizi Anıtkabir'de sergilenmiştir. 1981 yılında İtalya'daki Accademia Universale Roma tarafından Academico Benemerito diploması ve fahri hocalık unvanı verilmiş, adına sürekli bir kürsü ayrılmıştır. Bir yıl sonra sanattaki otuzuncu yılını kutladığı 30. Sanat Yılı sergisi İstanbul, Ankara ve İzmir'de dönemin Cumhurbaşkanı Kenan Evren ve Başbakanı Bülent Uluslu tarafından açılmıştır. Serginin hemen ardından Renk Renk Türkiyem koleksiyonu için uzun bir Türkiye seyahatine çıkmıştır.
1984 yılında Nurhan isimli bir hanımla evlendi. 1988'de SSCB Kültür Bakanlığı Güzel Sanatlar Akademisi Başkanlığı tarafından üniversitelerde konferanslar vermek ve araştırmalar yapmak üzere davet edilmiştir. Aynı yıl Ephesus tablosu ile Papa II. Jean Paul tarafından gümüş madalya ile ödüllendirilmiştir. 1989 yılında başladığı Gazi Üniversitesi Resim Bölümü öğretim üyeliğine 24 Ağustos 1992'de vefat edene kadar devam etmiştir. Kırıkkale'de ünlü ressamı anmak için her yıl Keskin İlçesi’nde anma etkinlikleri yapılmaktadır.[3] Öldüğünde Renk Renk Türkiyem koleksiyonunu ancak tamamlayabilmiştir. Altmışbeş yıllık hayatında beşi Türkiye'de olmak üzere altmıştan fazla kişisel sergi açmıştır. Bu sergilerin büyük bölümünün açılışı devlet başkanları ve ileri gelen devlet adamları tarafından yapılmıştır.
Sergileri değiştir
- 1952: Karma Sergisi, Ankara
- 1955: Edebiyat Fakültesi Oditoryumu'nda, Ankara
- 1956: Unesco, Beyrut
- 1956: Şam Devlet Müzesi, Suriye
- 1956: Bağdat Sanat Akademisi, Irak
- 1956: Badgodesberg Basın Büyükelçiliği, Almanya
- 1957: Londra Türk-Anglo Sakson Kulübü, İngiltere Kraliyet Akademisi, Londra
- 1958: Joiny Sergi
- 1959: Ledra Palace, Güzel Sanatlar toplum-Lefkoşa, Kıbrıs
- 1960: Ledra Palace, Lefkoşa, Kıbrıs
- 1960: Hampa Street, Türk Büyükelçiliği, Beyrut
- 1961: Hotel St George-Beyrut-Lübnan
- 1961: Galeri Hamra, Beyrut, Lübnan
- 1961: Otel Vaddan, Trablus, Libya
- 1962: Belediyesi Şehir Galerisi'nde, Tunus
- 1963: Grand Hotel, Oslo, Norveç
- 1963: Berlin Hilton, Almanya
- 1963: Cosmopolitan Club, Hamburg, Almanya
- 1963: Uryon Gato 9-Helsinki, Finlandiya
- 1963: Rotterdam Hilton, Hollanda Ressamlar
- 1964: Derneği, Lagos, Nijerya
- 1964: Otel Stanley Galerisi, Nairobi, Kenya
- 1965: Devlet Galerisi, Akra, Gana
- 1966: Devlet Kütüphanesi, Lusaka, Zambiya
- 1966: Edinburg Otel, Kitway, Zambiya
- 1967: Town Hall, Asmara, Etiyopya
- 1967: Town Hall Şeref Salonu, Addis Ababa, Etiyopya
- 1968: Grand Hotel, Hartum, Sudan
- 1969: Üreme Sergi, Bengazi, Libya
- 1969: Otel Hilton, Malta
- 1969: Türk Büyükelçiliği, Roma, İtalya
- 1969: Milano Sanat Galerisi, İtalya
- 1970: Devlet Galerisi, Cezayir
- 1970: Galerie Decoeuverte, Fas
- 1970: Molla Abdullah Sarayı, Rabat, Fas
- 1970: Sheraton Galerisi, Dublin, İrlanda
- 1971: Gulbenkian Müzesi, Lizbon, Portekiz
- 1974: Üniversitesi Galeri, Dallas , ABD
- 1974: Groyden Belediye Galerisi, Houston, ABD
- 1975: Devlet Resim ve Heykel Galerisi, Atatürk Koleksiyonu, Ankara Sergisi
- 1976: Devlet Galerisi, Tahran, İran
- 1977: RCD-Kültür Bakanlığı, Tahran, İran
- 1977: Rawalpindi Liaquat Memorial Hall, Pakistan Lahor
- 1977: Pakistan 1977 İslamabad, Pakistan Kültür
- 1977: Kabil Nenderay Sarayı, Kabil, Afganistan
- 1977: Madden Galeriler, Londra, İngiltere
- 1978: Intercontinental Oteli Opera Salonu, İstanbul
- 1978: Basın Birliği, Brüksel, Belçika Kahire-Mısır
- 1981: Devlet Müzesi
- 1981: Devlet Resim ve Heykel Müzesi, 30. Sanat Yılı Sergisi
- 1982: Topkapı Sarayı, İstanbul
- 1982: Devlet Resim ve Heykel Müzesi-İzmir
- 1988: Atina Belediye Sarayı, Yunanistan
- 1991: Türkiye Halk Bankası Sanat Galerisi, Ankara ölümünden sonra Vakfı'nın sergisi;
- 1993: Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Ankara
- 1993: Devlet Resim ve Heykel Müzesi Rahmi Pehlivanlı'nın Retrospektif Sergisi, Ankara
- 1995: Devlet Resim ve Heykel Müzesi, Türkiye Koleksiyon Sergisi
- 1996: Bodrum Sualtı Arkeoloji Müzesi Galerisi, Bodrum Rahmi Pehlivanlı'nın Eserleri
Müzelerde sergilenen eserleri değiştir
- Ankara, Cumhurbaşkanlığı Sarayı (Atatürk Evi, Atatürk Portreleri)
- Ankara, TBMM Koleksiyonu (Atatürk, Tarihi kompozisyonlar)
- Ankara, Milli Kütüphane (Maraş Ironmonger Market)
- Ankara Devlet Resim ve Heykel Müzesi (Aşık Veysel)
- Ankara Edebiyat Fakültesi (1893 Savaşı, Kunuri Savaşı, Atatürk)
- Ankara Dil ve Tarih Kurumu (Atatürk)
- İstanbul, Harbiye Askeri Müze (Nene Hatun)
- İstanbul Deniz Müzesi (Yavuz Zırhlısı)
- İstanbul, Topkapı Sarayı Müzesi (IV. Murat)
- İstanbul, Belediye Sarayı (Fatih Portresi)
- İtalya, Floransa Müzesi (Zina-Tunus Belly Dancer)
- Hollanda, Boog Wilhestadt Ulusal Müzesi (Ayna-Kıbrıs Halk Şairi)
- Zambiya, Ulusal Müzesi (Noel Çiçekler)
- Mısır Ulusal Müzesi (Atatürk)
- ABD, Texas, Houston Galeri (Little Bird)
- ABD, New York, Divicon Ltd Galerisi (Kum Fırtınası, Büyük Çöl)
- ABD, Los Angeles, Richard Gatti Collection (Street Dancer-Fas, Bon Viveur)
Dış bağlantılar değiştir
Kaynakça değiştir
- Özel
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2012.
- ^ "Rahmi Pehlivanlı". www.ktb.gov.tr. 9 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2024.
- ^ [1][ölü/kırık bağlantı] Hürriyet Gaz. Arşiv 10.09.2011 Erhan GÖĞEM/DHA “‘Kralların Ressamı’ Rahmi Pehlivanlı anıldı” - erişim 25 Nisan 2012
- Genel
- Kültür Bakanlığı Rahmi Pehlivanlı sayfası
- “Rahmi Pehlivanlı” T.C.Kültür Bakanlıǧı Güzel Sanatlar Genel Müdürlüǧü, 2001
- www.turkishpaintings.com 27 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Rahmi Pehlivanlı Otobiyografisi “1 Fırça, 1 Palet, 1 Hayat:Abdullah'ın gaderi”, Sanat Kitabevi, Ankara, 1993 [2] 28 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.