R.U.R.

R.U.R. (Rosumovi Umělí Roboti), Rossum'un akıllı robotları anlamına gelir. Karel Čapek'in bilimkurgu tiyatro oyununun adıdır.

Açılışı Prag'da 1921 yılında yapılan oyunun İngilizceye çevirisi Paul Selver tarafından, oyunun sahneye adaptasyonu ise Nigel Playfair tarafından 1923 yılında yapılmıştır. Basil Dean tarafından prodüksiyonu yapılan oyun St.Martin Tiyatrosunda, Londra'da sahnelenmiştir.

R.U.R. oyunu, Sanayi devriminin ekonomik, etik ve sosyal problemlerini yoğun bir şekilde yaşayan Avrupa insanının gelecek ile ilgili kaygılarına ayna tutması açısından önemli bir eserdir. 20. yüzyılın başında bilimkurgu edebiyatına, çağının ötesinde açılımlar kazandıran Karel Čapek, insan ötesi akıllı varlıkların veya yapay zekâya sahip robotların insanlar ile olan ilişkilerini, ahlaki ve antropolojik sorunlarını ele alarak Isaac Asimov gibi kendisinden sonra gelen bilimkurgu yazarlarını da etkilemiştir.

Robot kelimesi, ilk defa olarak Karel Čapek'in bu eserinde yer almış ve daha sonra tüm dünyada kullanılmaya başlanmıştır.^[1] Oyunda geçen popülerleşmiş haliyle robot kelimesi, tüm dünyada daha önce kullanılan otomat veya android kelimelerinin yerini almıştır.

Bu önemli eser 1927 yılında Halid Fahri (Ozansoy) tarafından tercüme edilerek İstanbul'da Devlet Matbaası tarafından "Cihan Edebiyatından Numûneler" serisi içinde Osmanlıca olarak basılarak yayınlanmıştır.^[2]^[3]^[4] Tercüme eserin tam adı R.U.R. -'Âlemşümûl Sun'î Adamlar Fabrikası olarak konmuştur. Kitabın Latin harfleriyle Türkçe olarak yeni baskısı yapılmamıştır.