Altın çilek

(Physalis peruviana sayfasından yönlendirildi)

Physalis peruviana veya Altın çilek, Physalis cinsine bağlı meyveli bir bitki türüdür.[2][3]

Physalis peruviana
Korunma durumu
Değerlendirilmedi (IUCN 3.1)
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Plantae
Şube: Tracheophyta
Sınıf: Magnoliopsida
Takım: Solanales
Familya: Solanaceae
Cins: Physalis
Tür: P. peruviana
İkili adlandırma
Physalis peruviana
Sinonimler [1]
  • Alkekengi pubescens
Physalis peruviana (Altın çilek, ham)
Besin değeri
Enerji 220 kJ (50 kcal)
Karbonhidrat11.2 g
Yağ0.7 g
Protein1.9 g
Su85.4 g
A vitamini36 μg (%4)
Tiyamin (Vit. B1)0.11 mg (%8)
Riboflavin (Vit. B2)0.04 mg (%3)
C vitamini11 mg (%18)
Kalsiyum9 mg (%1)
Demir1 mg (%8)
Fosfor40 mg (%6)
USDA Database entry
Oranlar yetişkinler için alınması önerilen oranlardır.

Dağılım ve habitat

değiştir

Ekvador'da And Dağları, Şili, Kolombiya ve Peru'yaözgüdür.[4] Ormanlık alanlarda,[5] 500-3.000 m (1.600-9.800 ft) yükseklikte yetişse de, sıcak iklimlere sahip olan Okyanusya ve Pasifik adalarında deniz seviyesinde de büyüyebilir.[5]

Kullanımı

değiştir

Meyvesi birçok tatlı yiyecek yapımında ve salatalarda kullanılabilir.[4] Yapılan basit araştırmalar içeriğindeki polifenol ve Vitamin C oranının hasat zamanına ve toplanışına göre değiştiğini göstermiştir.[6] Afrika'da, altın çilek yaprakları geleneksel olarak yaraları tedavi etmek için alçı olarak, bitkinin farklı kısımları ise ishali tedavi etmek için kullanılır.[7][8]

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Physalis peruviana L". The Plant List. Royal Botanic Gardens, Kew and Missouri Botanical Garden. 2023. 4 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2023. 
  2. ^ "GBIF". 5 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  3. ^ "PaleoBioDB". 27 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  4. ^ a b Morton JF (1987). "Cape gooseberry, Physalis peruviana L. in Fruits of Warm Climates". Purdue University, Center for New Crops & Plant Products. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2024. 
  5. ^ a b "Physalis peruviana (Cape gooseberry)". Invasive Species Compendium, CABI. 2018. 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2018. 
  6. ^ Bravo, K; Sepulveda-Ortega, S; Lara-Guzman, O; Navas-Arboleda, A. A.; Osorio, E (2015). "Influence of cultivar and ripening time on bioactive compounds and antioxidant properties in Cape gooseberry (Physalis peruviana L.)". Journal of the Science of Food and Agriculture. 95 (7): 1562-9. doi:10.1002/jsfa.6866. PMID 25131258. 
  7. ^ Njoroge, Grace Njeri; Kibunga, Joan Wanjiku (2007). "Herbal medicine acceptance, sources and utilization for diarrhoea management in a cosmopolitan urban area (Thika, Kenya)". African Journal of Ecology (İngilizce). 45 (s1): 65-70. doi:10.1111/j.1365-2028.2007.00740.x. ISSN 1365-2028. 28 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 
  8. ^ "Cape Gooseberry". hort.purdue.edu. 16 Aralık 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir
  • Julia F. Morton: Cape Gooseberry. In: Julia F. Morton: Fruits of warm climates. Miami 1987, ISBN 0-9610184-1-0, S. 430–434.
  • Grace Njeri Njoroge, Joan Wanjiku Kibunga: Herbal medicine acceptance, sources and utilization for diarrhoea management in a cosmopolitan urban area (Thika, Kenya). In: African Journal of Ecology. 45, 2007, S. 67, doi:10.1111/j.1365-2028.2007.00740.
  • L. (1763) In: Sp. Pl. ed. 2, 1670
  • Aronsson, Mora (2004) Thomas Karlssons Kärlväxtlista