Paris, Texas (film)
Paris, Texas, 1984 Fransa - Batı Almanya ortak yapımı dramatik yol filmdir.
| Paris, Texas | |
 "Paris, Texas" filminin Almanya'da basılmış bir sinema afişi. | |
| Yönetmen | Wim Wenders |
|---|---|
| Yapımcı | Anatole Dauman Don Guest |
| Senarist | Sam Shepard L.M. Kit Carson |
| Oyuncular | Harry Dean Stanton Nastassja Kinski Dean Stockwell |
| Müzik | Ry Cooder |
| Görüntü yönetmeni | Robby Müller |
| Kurgu | Peter Przygodda |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Dram |
| Renk | Renkli |
| Yapım yılı | 1984 |
| Çıkış tarih(ler)i | 19 Mayıs 1984, Cannes Film Festivali (İlk gösterimi) Nisan 1985, Türkiye |
| Süre | 147 dakika |
| Ülke |  Fransa Batı Almanya ortak yapımı |
| Dil | İngilizce |
| Diğer adları | Motel Chronicles (Almanya) |
| Resmî sitesi | |
Amerikalı oyuncu ve yazar Sam Shepard'ın yazdığı hikâyelerini topladığı ve 1983 yılında yayınladığı Motel Chronicles, City Lights [1] adlı kitabından Senaryosunu L.M. Kit Carson'la birlikte uyarlayıp yazdıkları filmi Wim Wenders yönetmiştir. "Paris, Texas" ın başlıca rollerinde Harry Dean Stanton, Nastassja Kinski, Dean Stockwell, Aurore Clément ve Hunter Carson oynamışlardır. Filmin müziklerini gitarı ile Ry Cooder yapmıştır. Görüntüleri ise Robby Müller'e aittir.
Amerikan yaşam biçimine olan tutkusu ve sempatisi ile bilinen Wim Wenders, çoklarınca başyapıtı olarak nitelendirilen "Paris, Texas" ta da Amerika'ya bir Avrupalı gözüyle bakar. Teksas eyaletinin çöllerindeki ıssız otoyollarda sürekli olarak yürüyen, hiç konuşmayan, çevresi ile iletişim kurmayan, adeta hayata küsmüş orta yaşlı bir adamın (Harry Dean Stanton) dramının anlatıldığı "Paris, Texas" aynı zamanda ABD sinemasının ikinci sınıf filmlerinde hep yan rollerde oynamış olan Harry Dean Stanton'ın usta oyunculuğunu ispat ettiği ve sinemada parladığı bir film olmuştur.
Alman yönetmen Wim Wenders'in çektiği "Paris, Texas" bir Fransız - Batı Alman ortak yapımıdır ama tamamen ABD'de ve İngilizce çekilmiştir. Filmin adında geçen Paris'in Fransa'nın başkentiyle bir ilgisi yoktur. Burada bahsi geçen Paris ABD'nin Teksas eyaletinin kuzey doğusunda küçük bir yerleşim biriminin adıdır. Ancak filmin tek bir sahnesi bile burada çekilmemiştir. Zaten bu kent filmin geçtiği yerler gibi bir çöl bölgesi değil aksine ormanlık bir bölgedir. Filmin kahramanı Travis çölde satın aldığı küçük bir araziye bu adı vermiştir.
Cannes Film Festivali'nde Altın Palmiye ve FIPRESCI ödüllerini kazanan filme aynı yarışmada bir de jüri özel ödülü verildi. Ertesi yıl Wim Wenders "En iyi yönetmen" BAFTA ödülünü aldı. Bunlardan başka filme aralarında Bodil ve David di Donatello ödüllerinin de bulunduğu tam 14 ödül verilmişti. Yine aralarında "En iyi film" Altın Küre adaylığının da bulunduğu 5 ödüle de aday gösterilmişti.
Olay örgüsü
değiştirFilmin hemen başında pejmürde kıyafeti, uzamış sakalları ve başında beyzbol şapkası ve ayağında lastik ayakkabılar olan olan Travis Henderson'ı (Harry Dean Stanton) Texas çöllerinden birinde yol kenarından yürürken görürüz. Bitkin, halsiz ve sağlıksız bir görünüşü vardır. Bu ıssız bölgede rastladığı bir bara ayağını sürüyerek girer ve yere yığılır kalır. Getirildiği hastanede cüzdanından çıkan bir adrese telefon edilir. Bu telefon Los Angeles'ta inşaat işleri yapan ağabeyi Walt'a (Dean Stockwell) aittir. Karısı Anne (Aurore Clément) ve 8 yaşındaki oğlu Hunter'la (Hunter Carson) birlikte yaşayan Walt zaten tam 4 yıldır kayıp olan ağabeyini aramaktadır. Derhal Texas'a uçan Walt kardeşi Travis'i alarak Los Angeles'a kendi evine getirir. Travis önceleri hiç konuşmaz, aile bireylerine soğuk davranır adeta aklını yitirmiş gibidir. Ancak kardeşinin ve yengesinin anlayışlı ve sıcak davranışları onu yavaş yavaş kendine getirmeye başlar. Bu arada Hunter'ın aslında kendi öz oğlu olduğu da anlaşılmıştır. Hiç çocukları olmamış olan ağabeyi Walt ve yengesi Anne, anne ve babasının terk ettiği Hunter'ı evlat edinmişlerdir. Artık konuşmaya da başlayan Travis tekrar hayata ısınmaya başlamıştır ve gerçeği bilen oğlunu tekrar kazanmak için bütün gücüyle çabalar ve hep sakladığı bir fotoğrafı oğluna gösterir. Bu 4 yıl önce onu ve oğlunu terkedip giden karısı Jane'nin (Nastassja Kinski) fotoğrafıdır. Sonra evde birlikte eskiden çekilmiş 8mm'lik amatör filmleri izlerler, bu filmlerde Jane çok mutlu ve sevecen gözükmektedir, ama neden birdenbire çekip gitmiştir? Bir süre sonra oğlu Hunter'ı da yanına alan Travis kendilerini 4 yıl önce terkeden karısını bulabilmek için yola çıkar ve birlikte kasaba kasaba, kent kent dolaşarak Jane'i ararlar. Amacı Jane ile yüzleşip onun kendilerini neden terk etmiş olabileceğini öğrenmektir. Nihayet bu kentlerden birinde "peep-show" yapılan bir seks dükkânında Jane'in izini bulur. Jane müşterileri görmediği ama müşterilerin onu gözetleyebildiği küçük kabinlerde para karşılığında bir nevi seks gösterisi yapmaktadır, müşterilerle bir telefon aracığı ile açık saçık konuşarak onları doyuma ulaştırmaktadır. Travis bir müsteri gibi bu kabinlere girer ve Jane ile konuşmaya başlar, mutlu bir ailenin nasıl dağılmış olabileceği gibi konular üzerinde sohbet yoğunlaşır. Önceleri Travis kimliğini belli etmez ama ziyaretler artıp sohbet ilerledikçe Jane yavaş yavaş tek yönlü aynanın arkasındakinin kimliğini anlamaya başlar. Ancak bu oldukça uzun süren (neredeyse yarım saate yakın) ve sancılı peep-show sahnesinin sonunda bu iki mutsuz ve yalnız insanın birleşmesinin artık imkânsız olduğu anlaşılır.
Oyuncu kadrosu
değiştir
| Oyuncu | Rolü |
|---|---|
| Harry Dean Stanton | Travis Henderson |
| Nastassja Kinski | Jane Henderson |
| Dean Stockwell | Walt Henderson |
| Hunter Carson | Hunter Henderson |
| Aurore Clément | Anne Henderson |
| Edward Fayton | Hunter'ın arkadaşı |
| Bernhard Wicki | Doktor Ulmer |
| Sam Berry | Benzin istasyonu görevlisi |
| Claresie Mobley | Araba kiralama şirketinde tezgahtar |
| Viva | TV'deki kadın |
| Socorro Valdez | Carmelita |
| Justin Hogg | Hunter - 3 yaşında |
| Tom Farrell | Bağıran adam |
| John Lurie | Slater |
| Jeni Vici | Stretch |
Film hakkında notlar
değiştir- Filmin senaryo yazarı Sam Shepard (d.1943) çok yönlü bir sanatçıdır. Daha çok rol aldığı filmlerle tanınmakla birlikte aynı zamanda oldukça verimli bir yazar, senaryo yazarı ve film yönetmenidir. Hatta yazdığı oyun "Buried Child" (Tr: Gömülü Çocuk) ona 1979 yılında Pulitzer ödülünü kazandırmıştı.[2] "Paris, Texas" ın senaryosunu da kendi hikâyelerinden derleyerek L.M. Kit Carson'la birlikte yazmışlardı. Ayrıca filmde çok küçük de bir rolü vardır (Tanıtım yazılarında geçmez)[3] Shepard müzikle de ilgilenmiştir, 1960'larda bir orkestrada bateri çalmış ayrıca Bob Dylan'la beraber "Brownsville Girl" adlı parçayı yazmışlardır.
- "Paris, Texas" ın müziklerini yapan Amerikalı besteci ve gitarist Ry Cooder, "Kör" Willie Johnson'ın 1927'de bestelediği "Dark Was the Night" adlı parçasını yeniden yorumlayarak filmin tema müziği haline getirmiştir. Ry Cooder parçayı slide guitar ile çalmıştır, yani cam (örneğin bira şişesi) veya metal bir nesneyi gitar telleri üzerinde kaydırarak yapılan ve daha çok blues ya da country müziğinde kullanılan bir gitar çalma tekniğini kullanmıştır.(İngilizce'de Slide: Kaydırma)
Kaynakça
değiştir- ^ Motel Chronicles, City Lights, Sam Shepard. 1983, ISBN 0-87286-143-0
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ağustos 2008.
- ^ http://us.imdb.com/title/tt0087884/fullcredits#cast [yalın URL]
Dış bağlantılar
değiştir- Bir Wim Wenders Harikası: Paris, Texas[ölü/kırık bağlantı]
- IMDb'de Paris, Texas
- Filmin çeşitli afişleri 28 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Wim Wenders'in sitesinde "Paris, Texas"
- Bir "Paris, Texas" filmi hayranları sitesi 4 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
| Önce gelen: Narayama Türküsü (The Ballad of Narayama) |
Cannes Film Festivali- Altın Palmiye 1984 |
Sonra gelen: Babam İş Gezisinde |