Palyatif bakım
Palyatif bakım,[1] yaşamı kısıtlayıcı hastalıkları olan kişiler için özel tıbbi ve hemşirelik bakımını kapsayan disiplinlerarası bir yaklaşım. Hastalığın herhangi bir aşamasında belirtilerden, ağrıdan, fiziksel ve biyolojik stresten rahatlatma sağlamaya odaklanır. Hedef, kişinin ve ailesinin yaşam kalitesini geliştirmektir.[2][3] 2016 itibariyla kanıtlar, palyatif bakımın hastanın yaşam kalitesini iyileştirmedeki etkinliğini desteklemektedir.[4][5]
Palyatif bakım; hemşireler, hekimler, fizyoterapistler, meslekî terapistler, konuşma dili patologları ve birinci basamak hekimiyle birlikte çalışan ek destek sağlayan diğer sağlık çalışanlarından oluşan ekip tarafından sağlanmaktadır.[6][7] Her yaşta ve ciddi bir hastalıkta herhangi bir aşamada uygundur ve bakımın temel amacı olarak veya iyileştirici tedavi ile sağlanabilir. Yaşam sonu bakımın önemli bir parçası olmasına rağmen, bu aşama ile sınırlı değildir. Palyatif bakım; hastanelerde, evde, toplumda palyatif bakım programlarının bir parçası olan vasıflı hemşirelik tesislerinde dahil olmak üzere çeşitli ortamlarda sağlanabilir. Disiplinlerarası palyatif bakım ekipleri bakım hedeflerini netleştirmek ve semptom yönetimiyle psiko-sosyal ve manevi destek sağlamak için insanlarla ve aileleriyle birlikte çalışır.
Hekimler bazen palyatif bakım terimini, hiçbir tedavinin beklenemeyeceği (genellikle geç evre kanserlerinde olduğu gibi), belirtileri iyileştirme amaçlı palyatif tedaviler anlamına gelen bir anlamda kullanırlar. Örneğin tümörün blokajı, iyileştirici etkide olmasa bile kitleden kaynaklanan ağrıyı azaltabilir. Daha açık bir kullanım palyatif, iyileştirici olmayan tedavidir. Palyatif bakım iyileştirici veya agresif tedavilerle birlikte kullanılabilir.
İlaçlar ve tedavilerin, altta yatan hastalık veya neden üzerinde iyileştirici bir etkiye sahip olmadan belirtileri hafiflettiği takdirde palyatif bir etkiye sahip olduğu söylenir. Bu, bir grip enfeksiyonu ile ilişkili ağrıyı tedavi etmeyi, kırık bacak ağrılarını veya ibuprofen ağrılarını tedavi etmeyle beraber kemoterapi ile ilgili mide bulantısını tedavi etmeyi içerebilir.
Kaynakça değiştir
- ^ "NCI Dictionary of Cancer Terms". National Cancer Institute. 2 Şubat 2011. 25 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2014.
- ^ Ferrell B, Connor SR, Cordes A, ve diğerleri. (Haziran 2007). "The national agenda for quality palliative care: the National Consensus Project and the National Quality Forum". J Pain Symptom Manage. 33 (6). ss. 737-44. doi:10.1016/j.jpainsymman.2007.02.024. PMID 17531914.
- ^ "Get Palliative Care". 19 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2014.
- ^ Kavalieratos, Dio; Corbelli, Jennifer; Zhang, Di; Dionne-Odom, J. Nicholas; Ernecoff, Natalie C.; Hanmer, Janel; Hoydich, Zachariah P.; Ikejiani, Dara Z.; Klein-Fedyshin, Michele; Zimmermann, Camilla; Morton, Sally C.; Arnold, Robert M.; Heller, Lucas; Schenker, Yael (22 Kasım 2016). "Association Between Palliative Care and Patient and Caregiver Outcomes". JAMA. 316 (20). ss. 2104-2114. doi:10.1001/jama.2016.16840. PMC 5226373 $2. PMID 27893131.
- ^ Hoerger, Michael; Wayser, Graceanne; Schwing, Gregory; Suzuki, Ayako; Perry, Laura (28 Eylül 2018). "Impact of Interdisciplinary Outpatient Specialty Palliative Care on Survival and Quality of Life in Adults With Advanced Cancer: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials". Annals of Behavioral Medicine. doi:10.1093/abm/kay077. PMID 30265282.
- ^ Chahda, Laura; Mathisen, Bernice A.; Carey, Lindsay B. (2017). "Chahda, L., Mathisen, B. A., & Carey, L. B. (2017). The role of speech-language pathologists in adult palliative care. International journal of Speech-Language Pathology, 19(1), 58-68.". International Journal of Speech-Language Pathology. 19 (1). ss. 58-68. doi:10.1080/17549507.2016.1241301. PMID 27762632.
- ^ Krikheli, Lillian; Mathisen, Bernice A.; Carey, Lindsay B. (2018). "Krikheli, L., Mathisen, B. A., & Carey, L. B. (2017). Speech–language pathology in paediatric palliative care: A scoping review of role and practice. International Journal of Speech-Language Pathology, 20(5), 541-553.". International Journal of Speech-Language Pathology. 20 (5). ss. 541-553. doi:10.1080/17549507.2017.1337225. PMID 28665209.