On Emir
| ile ilgili metin bulabilirsiniz. |
On Emir (İbranice: עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת, romanize: Aseret HaDibrot) veya Dekalogos,[1] Yahudiliğe göre Sina Dağı'nda Musa'ya vahyedilmiş, ve YHVH'nin İsrailoğulları'na emrettiği on adet emiri içeren bir ilkeler dizisidir.[2] Çıkış 20:2–17 ve Tesniye 5:6–21 olmak üzere Tanah'ın iki kitabında On Emir metni yer alır.
Modern Tarih bilimcileri On Emir'in, muhtemelen Hitit veya Mezopotamya yasalarının üzerine modellendiğini öne sürüyor.
TerminolojiDüzenle
Kutsal İbranice'de Aseret HaDibrot (עֲשֶׂרֶת הַדִּבְּרוֹת) denilen On Emirler'e, Çıkış 34:28, Tesniye 4:13 ve Tesniye 10:4'te apaçık atıfta bulunulur.[3] Bu kavramlara göre On Emirler'e bazen 'On Kelime', 'On Söz' veya 'On Mesele' de denilebilir.[4]
EmirlerDüzenle
Emirlerin İbraniceden birebir çevirisi:
- Tanrın YHVH'den başka ilah(lar)ın olmayacak.
- Kendine yukarıda, gökte; aşağıda, yerde; veya derinlerde, yeraltında yaşayan put(lar) yapmayacaksın. Onlara eğilmeyeceksin ve onlara ibadet etmeyeceksin.
- Tanrın YHVH'nin ismini boş yere anmayacaksın. Çünkü YHVH onun adını boş yere ağza alan kişiyi cezasız bırakmayacaktır.
- Haftanın altı günü üretecek ve dünyevi çalışmalarını gerçekleştireceksin. Haftanın son günü, yedinci gün mukaddes Şabat günündeyse bütün işlerini bırakacak ve Tanrın YHVH'e ibadet edeceksin. O gün Sebt'tir.
- Annene ve babana hürmet edeceksin.
- Öldürmeyeceksin.
- Zina etmeyeceksin.
- Çalmayacaksın.
- Komşu(ları)na karşı yalan yere şahitlik yapmayacaksın.
- Komşu(ları)nın, yakın(lar)ının mülklerine tamah etmeyeceksin.
Popüler kültürde yeriDüzenle
FilmlerDüzenle
- The Ten Commandments (On Emir) (1956)
- 'The Bible' (1966)
- Dekalog (10 Kısa Film, 1989-1990) (Krzysztof Kieślowski) Link14 Ekim 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Moses' (TV, 1995) Ben Kingsley
- 'The Prince of Egypt' (Anime, 1998) Fragman19 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'The Ten Commandments' (Anime, 2007) Fragman30 Mart 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 'Göç Tanrılar Ve Krallar' (2014) Fragman10 Mart 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
GaleriDüzenle
Teksas Eyalet Merkez Binası önündeki On Emir Anıtı.
MÖ 2. yüzyıldan kalma Naş Papirüsü. Masoretik yazı varyasyonları içermektedir.
Portugese Synagoge'nda bulunan, 1768 yılına ait On Emir'i içeren bir parşömen.
Ayrıca bakınızDüzenle
KaynakçaDüzenle
- ^ "On Emir". TDV İslam Ansiklopedisi. 13 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Ten Commandments | Description, History, Text, & Facts". Encyclopedia Britannica. 2 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2021.
- ^ "Deuteronomy 4:13 – multiple versions and languages". studybible.info. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021.
- ^ Rooker, Mark (2010). The Ten Commandments: Ethics for the Twenty-First Century. Nashville, Tennessee: B&H Publishing Group. s. 3. ISBN 978-0-8054-4716-3. 19 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Ekim 2011.