Odo (Akitanya dükü)
Odo veya Eudes ( yaklaşık 687 - yaklaşık 740) Akitanya Düküdür. Hüküm sürdüğü dönemde Karolenj Frank Krallığına karşı mücadele etmiş, dönemsel olarak Morolarla ittifak yapmıştır. 9 Haziran 721 tarihinde Toulouse kentini kuşatan Al-Samh ibn Malik al-Havlani komutasındaki Endülüs Emevî Devleti Ordusu karşısında aldığı askerî galibiyetle bilinir. Bu zafer sayesinde Emevîlerin İber Yarımadasından kuzeye, Avrupa içlerine doğru ilerleyişi durdurulmuş olur. 732 yılındaki Puvatya Muharebesinde de düşmana önemli zararlar verdirmiş, zaferde pay sahibi olmuştur.
Gençliği değiştir
Odo'nun gençlik dönemine dair bilgi bulunmamaktadır. Ataları ve etnik kökeni de bilinmemektedir. Odo'nun atalarında dair Frank kaynaklarında çeşitli teoriler bulunsa da bunların dayanağı bulunmamaktadır.
Hükümdarlığı değiştir
Kendisine dair bilinen en eski veri 711 yılında Pamplona'da Vizigot kral Roderic'e karşı savaşmasıdır. 715 yılında Galya'da süren iç savaş sırasında kendisini hükümdar ilan etmiştir. Ancak buna rağmen kral ünvanını almadığı bilinmektedir. 718 yılında Neustria hükümdarı II. Chilperic'in akitanya topraklarında egemenliğini kabul etmesine karşılık Basklardan oluşan bir ordu meydana getirmiştir. Charles Martel'e karşı yürütülen bu seferde desteklediği Chilperic yenilse de Martel'e teslim olarak arasını düzeltir.
Emeviler ve Franklar arasında değiştir
Odo, iktidarı döneminde topraklarına saldıran Frankların yanı sıra Endülüs Emevi Devletiyle de mücadele etmek zorunda kaldı. 9 Haziran 721'de Toulouse Muharebesi'nde Emevileri yenerek Al-Samh ibn Malik al-Havlani komutasında orduya büyük zayiat verdirdi. Bu muharebe Emevilerin Avrupa içlerine ilerleyişini durduran önemli muharebelerdendir. Kazandığı zaferin ardından Papa tarafından Hristiyanlığın komutanı ilan edilip hükümdarlığı tanınsa da Odo durumunu sağlamlaştırmak için Katalunya'yı denetiminde tutan ve merkezi Emevi hükümdarlığına karşı ayaklanan Osman bin Nissa ile ittifak kurmak için kızıyla evlenir. Frank kralı Charles Martel Saksonlara karşı galip geldikten sonra Müslümanlarla ittifak yaptığını öğrendiği Odo'ya karşı harekete geçer. Yaptığı anlaşmanın geçersiz olduğunu belirterek Akitanya'yı yağmalar. Odo Frank Ordularının karşısına çıksa da yenilmekten kaçamaz. Bu sırada müttefiki Osman bin Nissa da Emevi saldırılarıyla uğraşmaktadır. Üzerine gönderilen birlikler karşısında mağlup olan Osman bin Nissa öldürülür, Odo'nun kızı esir alınarak Şam'a esir olarak gönderilir. Odo, Franklarla mücadele etmekte olduğu için müttefikine yardım edemese de Bordeaux bölgesine doğru ilerleyen Emevilere saldırır. Ancak mağlup olan Odo, çareyi Charles Martel'e sığınmakta bulur. Artık 80'li yaşlarına merdiven dayamış olan Odo, oluşturulan Frank Ordusunun sol kanadına komuta etmiş ve Puvatya Muharebesi'nin kazanılmasında büyük yararlılık göstermiştir.
Ölümü değiştir
Zaferin ardından Akitanya'daki hükümdarlığı tanınan Odo'nun 735 yılında ya tahtan oğlu lehine feragat edip inzivaya çekildiği ya da öldüğü düşünülmektedir. Dükalığın başına oğlu Hunald geçecek ve on yıl boyunca idare edecektir. Odo'nun şöhreti ise öldükten sonra Vita Pardulfi gibi hakkında yazılan eserlerle devam edecektir.[1]
Kaynakça değiştir
- ^ Open Edition Journal içinde ilgili madde 20 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Fransızca) 20 Kasım 2021 tarihinde erişilmiştir