Muş Muharebesi, diğer ismiyle Muş Seferi, Türkiye'nin Güneydoğu Anadolu bölgesinde I. Dünya Savaşı sırasında gerçekleşti. Komutan Mustafa Kemal bu muharebede kilit rol oynadı.[8]

Muş Muharebesi
Kafkasya cephesi
Tarih8 Ağustos 1916[2]
Bölge
Sonuç Osmanlı zaferi[3][4][5][6]
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu

Rus İmparatorluğu Rus İmparatorluğu

Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Mustafa Kemal Paşa Rus İmparatorluğu Nikolay İstomin
Rus İmparatorluğu Nikolay Yudeniç
Ermenistan Tovmas Nazarbekyan[7]

Muharebe değiştir

Çöken bir Doğu cephesi ve Osmanlı topraklarına Rus saldırısı tehdidiyle karşı karşıya kalan Mustafa Kemal'in olağanüstü liderlik becerileri, önce Edirne'de, ardından da Diyarbakır'da bir kolordu komutanlığına atanmasına yol açtı. Başlıca hedefi, kuzeyden ve güneyden eş zamanlı saldırılar başlatarak ilerleyen Rus kuvvetlerini kontrol altına almaktı.[8]

Rus ordusu, Kuzey'deki Erzurum ve Trabzon gibi stratejik şehirlerin yanı sıra Ermeni gönüllülerinin desteğiyle Güney'deki Muş ve Bitlis'i hızla ele geçirdi. Durum, Doğu cephesi tam çöküşün eşiğinde ve Rusya'nın Mezopotamya'ya saldırma riski ile birlikte tam kritik hale geldi.[8]

Bu vahim durum karşısında, artık tuğgeneral olan Mustafa Kemal, taktik zekasını sergiledi. Hızlı ve kararlı bir eylemle Rus ilerleyişini durdurdu.[9] Ağustos 1916'da Mustafa Kemal sürpriz bir saldırı düzenleyerek Muş'u Geri aldı.[10][11]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Kreiser, Klaus (2014). Atatürk: eine Biographie (Almanca). 8 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  2. ^ Çorbacı, İsmail; Mert, Yüksel (2014). Bilinmeyen Atatürk. Az kitap. ISBN 978-605-4812-17-2. 
  3. ^ Atatürk'ün Bütün Eserleri. 2003. s. 52. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi |arşiv-url= kullanmak için |url= gerekiyor (yardım). 
  4. ^ Andrew, Mango (26 Ağustos 2002). Atatürk: Modern Türkiye'nin Kurucusu. Abrams. s. 205. ISBN 978-1-59020-924-0. 
  5. ^ Macdonald, James B. (Eylül 1916). "The Russian Campaign In Turkey" (İngilizce). 4: 1087. 24 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2024. 
  6. ^ Kinross, Lord (9 Kasım 2018). Atatürk - Bir Milletin Yeniden Doğuşu. Altın Kitaplar. s. 152. 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2024. 
  7. ^ Fabrice, Monnier (9 Nisan 2015). Atatürk. La naissance de la Turquie moderne: Naissance de la turquie moderne (Fransızca). CNRS Editions. ISBN 978-2-271-08615-0. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  8. ^ a b c Erickson, Edward J. (20 Ağustos 2013). Mustafa Kemal Atatürk (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4728-0458-7. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  9. ^ Hanioğlu, M.Şükrü (27 Ocak 2016). Atatürk: Une biographie intellectuelle (Fransızca). Princeton University Press. ISBN 978-0-691-17582-9. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024. 
  10. ^ Hanioğlu, M.Şükrü (7 Mart 2017). Atatürk: An Intellectual Biography (İngilizce). Fayard. s. 80. ISBN 978-2-213-68802-2. 
  11. ^ Gawrych, George W (16 Nisan 2013). The Young Atatürk: From Ottoman Soldier to Statesman of Turkey (İngilizce). Bloomsbury Publishing. s. 53. ISBN 978-0-85772-205-8. 1 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Şubat 2024.