Mekke Müdafaası (1916)
Mekke Müdafaası veya Mekke Savaşı, Haziran ve Temmuz 1916'da Müslümanların kutsal şehri olan Mekke'de gerçekleşen ve Arap İsyanı'nın bir parçası olan olaydır. Mekke Şerifi ve Banu Haşim aşiretinin lideri olan Hüseyin bin Ali, 10 Haziran'da Osmanlı Halifeliğine karşı bir isyan başlattı.
| Mekke Müdafaası (1916) | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| I. Dünya Savaşı'ndaki Arap İsyanı'nın Bir Parçası | |||||||
 Mekke Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
 Arap İsyancılar |
 Osmanlı İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
|
Şerif Hüseyin Faysal bin Hüseyin Ali bin Hüseyin |
Fahreddin Paşa | ||||||
| Güçler | |||||||
| 5,000 | 1,000 | ||||||
Arka plan değiştir
Mekke Şerifi, Aden'den Halep'e kadar uzanan bir Arap devleti kurmayı planlıyordu. Bu amaçla İngilizlerden yardım istedi. Ayrıca dört oğlunu da bu amaç için yetiştirmişti.
Savaş değiştir
1916 yılının Haziran ayının başlarında, Osmanlı ordusunun büyük çoğunluğu, Hicaz valisi Galip Paşa'ya eşlik etmek için Taif'e gitmişti. Mekke'yi savunmak için sadece 1000 adam kalmıştı. 10 Haziran'da Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali, sarayının penceresinden havaya ateş ederek Arap İsyanı'nın resmi olarak başladığını haber verdi. Bu sırada birçok Osmanlı askeri vadideki kışlada uyuyordu. Şerifin atışını duyan 5000 kadar destekçisi, kutsal şehre bakan üç kalede ve Cidde yolu üzerindeki Jirwall kışlasında Türk birliklerine karşı ateş açmaya başladı. Türk kuvvetlerine yapılan saldırı çok ani oldu ve Osmanlı'nın vekil komutanı bir isyanın başladığının farkında değildi. Şerif'in ve Osmanlı'nın sancaklarının aynı renkte olması nedeniyle Türk komutanı aradaki farkı anlayamadı ve durum hakkında bilgi almak amacıyla Şerif Hüseyin'e telefon açtı. Şerif Hüseyin, Türk komutana bir isyanın başladığını söyledi ve teslim olmasını istedi. Türk komutan teslim olmayı reddetti ve Osmanlı birlikleri Mekke'yi yükseklerden bombalayarak saldırıya karşılık verdi.
Ertesi gün, Haşimi güçleri ilerleyerek Mescid-i Haram'ın bitişiğindeki Safa köşesinde bulunan Başkarakolu[1] ele geçirdi. Üçüncü gün Osmanlı Hükûmet Konağı ve Vali Yardımcısı ele geçirildi. Tutsak halde olan Vali Yardımcısı, kalan Türk birliklerine teslim olmalarını emretti ancak birlikler bunu reddetti.
Türk birliklerinin inatçı ve başarılı direnişinin ardından Arap İsyancılar için savaş çıkmaza girdi. Bu sırada Sir Reginald Wingate, Cidde üzerinden eğitimli topçu birlikleriyle birlikte iki topu yardım amacıyla gönderdi. Bunlar Türk kalesinin duvarlarını aştılar ve Şerifin ordusu saldırıya geçti. 4 Temmuz 1916'da Mekke'deki son Türk direniş noktası olan askeri kışlanın da Arap isyancılar tarafından ele geçirilmesinin ardından, üç hafta süren Mekke Müdafaası son bulmuş oldu.
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- Arap İsyanı Tarihi (Kral Hüseyin'in web sitesinde)
- PBS'de Arap İsyanı 2 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 978-0-8050-8809-0Fromkin, David (2010). A Peace to End All Peace: The Fall of the Ottoman Empire and the Creation of the Modern Middle East. Macmillan. ISBN 978-0-8050-8809-0.
- Lawrence, TE (1935). Yedi Bilgelik Sütunu . Doubleday, Doran ve Co.
- ^ "Ana polis karakolu"