Maurice Blanchot (22 Eylül 1907 - 20 Mart 2003), Fransız edebiyat kuramcısı Edebiyat teorisyeni ve yazardır. Gilles Deleuze, Michel Foucault, Jacques Derrida gibi Postyapısalcı filozoflar üzerinde önemli bir etki bıraktı.

Maurice Blanchot
Doğum22 Eylül 1907
Devrouze, Saône-et-Loire, Fransa
Ölüm20 Şubat 2003 (95 yaşında)
Le Mesnil-Saint-Denis, Fransa
MeslekEdebiyat kuramcısı ve yazar
MilliyetFransız

Yaşamı

değiştir

Doğu Fransa'da Saint Germain du bois kantonundaki Devrouze'un bir köyü olan Quain'de yaşayan katolik bir ailenin çocuğuydu. Strasbourg Üniversitesi'nde felsefe okudu. Burada Emmanuel Levinas ile tanışıp dost oldu. Daha sonra Paris'te siyasi gazeteci olarak bir kariyere başladı. 1930 yılından sonra Blanchot, Journal des débats'ın yazı işleri kadrosunda dış politik ilişkilerde yazı işleri sorumluluğunu üstlendi. Georges Bataille' gazetenin editörüydü. Blanchot, Fransa'nın gelecekteki çöküşünü tahmin ederek, bu sefer Fransız monarşisinin yenilenmesi hareketiyle ilgili doğruya uzak gazetelerde -özellikle Combat'ta- çeşitli yazılar kaleme almıştır. Nazi Almanyası'nın Avrupa barışı için tehlike oluşturacağını yazılarında vurgulamıştır. Paris Üniversitesi'nde doktora yapmıştır. Tezi ise ''Sextus Empiricus'un Antik Şüphecilerde Dogmatizm Kavramı'' üzerine yapmıştır.

Blanchot, Nazi işgali sırasında Paris'ten ayrılmadı. Savaş yıllarında 'Thomas l'obscur' (1941) ve 'Aminadab' (1942) adlı kitaplarını yayınladı. Journal des débats'ta Nazi karşıtı ağır yazılar kaleme almaya devam etti. Vichy Hükümeti'ni sıklıkla eleştirdi. Bu yazılarından sonra öldürülmesine karar verildi ve Haziran 1944'te bir Nazi idam mangası tarafından neredeyse idam edilmek için Fransa'da arandı.

1953'ten 1968'e kadar Nouvelle Revue Française'de düzenli olarak yazılar yazdı. 1960 yılında Sartre, Simone Signoret, Alain Resnais, René Char gibi alanında birçok ünlü isimle beraber 121'ler Manifestosu imzacılarından biri oldu. Bu Manifesto, Cezayir'deki sömürge savaşında askerlik hizmetini reddetme haklarını savunan askerlik hizmetini sürdüren askerlerin haklarını savunuyordu. Manifesto, savaşa verilen entelektüel tepki açısından çok önemliydi. 1961 Paris Katliamı katliamını eleştirdi ve 1968 Mayıs olayları'na desteğini açıkladı.

Blanchot otuzdan fazla kurgu, edebiyat eleştirisi ve felsefe eseri yazdı. 1970'lere kadar, yazılarında genel olarak farklı "türler" veya "eğilimler" olarak algılananlar arasındaki engelleri yıkmak için sürekli çalıştı ve sonraki çalışmalarının çoğu anlatım ve felsefi araştırma hakkındaydı. 1983'te La Communauté inavouable'ı (İtiraf Edilemeyen Topluluk) yayınladı. Bu çalışma Jean-Luc Nancy'nin topluluğa dinsel olmayan, faydacı olmayan ve politik olmayan bir yorumla yaklaşma girişimi olan The Inoperative Community (1986) adlı eserine ilham kaynağı olmuştur.[1]

Fikirleri

değiştir

Blanchot'un çalışması, ölüm felsefesini Hümanist terimlerle değil, paradoks, imkânsızlık, saçmalık ve ölümün kavramsal imkânsızlığından kaynaklanan numen kaygılarla araştırır. Sürekli olarak "edebiyat sorusu" ile, yazmanın kendine özgü eyleminin aynı anda hem canlandırılması hem de sorgulanması ile meşguldü. Blanchot'a göre, "edebiyat, edebiyatın bir soru haline geldiği anda başlar". Blanchot, edebi dilin her zaman anti-realist ve günlük deneyimden o kadar farklı bir şey olduğu teorisi için, Stéphane Mallarmé ve Paul Celan'ın şiirselliğinden ve Hegelcilik diyakeltikteki olumsuzlama kavramından yararlandı;[2] gerçekçilik, yalnızca gerçeklikle ilgili edebiyatı değil, yazma eyleminin nitelikleriyle oluşturulan paradokslarla ilgili edebiyatı da temsil eder. Blanchot'un edebi teorisi, Hegel'in felsefesiyle paralellik gösterir ve gerçek gerçekliğin her zaman kavramsal gerçekliği takip ettiğini ortaya koyar. Dilin günlük kullanımının aştığı veya reddettiği şey, soyut kavram uğruna şeyin fiziksel gerçekliğidir.[3] Edebiyat ve ölümün anonim edilgenliği üzerinde; Heidegger'in aksine, Blanchot ölümle otantik bir ilişki olasılığını reddeder, çünkü ölümün kavramsal olasılığını reddeder. Blanchot'un daha sonra Öteki Felsefe'sine karşı sorumluluk sorusuyla ilgili olarak Heidegger'in ölüm hakkındaki pozisyonunu Dasein'ın "mutlak imkansızlığının olasılığı" olarak tersine çevirir ve bunun yerine ölümü "her olasılığın imkansızlığı" olarak görür.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Aubert, Antoine (17 Kasım 2014). "Jean-Luc Nancy, La communauté désavouée". Lectures (Fransızca). doi:10.4000/lectures.16166. ISSN 2116-5289. 12 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024. 
  2. ^ Literature and the Right to Death, Stanford University Press, 1 Mart 1995, ss. 300-346, erişim tarihi: 10 Ekim 2024 
  3. ^ "Blanchot, Maurice | Internet Encyclopedia of Philosophy" (İngilizce). 27 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2024.