Matematikte Atılım Ödülü
matematik bilim dalında verilen bir ödül
Matematikte Atılım Ödülü (İngilizce: Breakthrough Prize in Mathematics), 2013 yılında duyurulan Atılım Ödülü serisinin her yıl matematik bilim dalında verilen bir ödülüdür. Bu ödül, Yuri Milner[1] ve Mark Zuckerberg ile diğerleri tarafından finanse edilmektedir. Yıllık ödül 3 milyon dolarlık bir nakit hediye ile birlikte verilmektedir.[2] Atılım Ödül Kurulu[a] ayrıca kariyerinin başındaki araştırmacılara 100.000 dolar ödül veren Matematikte Yeni Ufuklar Ödülü[b] için en fazla üç ödül sahibi seçer. 2021'den itibaren (ödüller Eylül 2020'de açıklanacak), son iki yıl içinde doktoralarını tamamlamış bir dizi kadın matematikçiye 50.000 dolarlık Meryem Mirzakhani Yeni Sınırlar Ödülü[c] de veriliyor.
Güdü değiştir
Ödülün kurucuları, bilim insanlarının yeniden ünlü/popüler olarak algılanmalarına yardımcı olmak ve 50 yıllık bir "düşüş eğilimini" tersine çevirmek istediklerini belirttiler.[3] Bunun "daha fazla genç öğrencinin bilim insanı olmak istemesini" sağlayabileceğini umuyorlar.[3]
Ödül kazananlar değiştir
| Yıl | Portre | Ödül kazanan (doğum/ölüm) |
Ülke | Gerekçe | Atıf |
|---|---|---|---|---|---|
| 2015[4] | 
|
Simon Donaldson (d. 1957) |
 Birleşik Krallık
|
4-boyutlu manifoldların yeni devrimsel değişmezleri ve hem demetler hem de Fano varyeteleri için cebirsel geometride ve küresel diferansiyel geometride kararlılık arasındaki ilişkinin incelenmesi için.[5] | Stony Brook University Imperial College London |
.jpg)
|
Maxim Kontsevich (d. 1964) |
 Rusya Fransa
|
cebirsel geometri, deformasyon teorisi, semplektik topoloji, homolojik cebir ve dinamik sistemler de dahil olmak üzere çok çeşitli matematik disiplinlerinde derin bir etki yaratan çalışmaları için.[6] | Institut des Hautes Études Scientifiques | |
|
Jacob Lurie (d. 1977) |
 ABD
|
yüksek kategori teorisi ve türetilmiş cebirsel geometrinin temelleri üzerine yaptığı çalışmalar; tamamen genişletilmiş topolojik kuantum alan teorilerinin sınıflandırılması ve eliptik kohomolojinin modüli-teorik bir yorumunu sağlaması nedeniyle.[7] | Harvard University | |
.jpg)
|
Terence Tao (d. 1975) |
 Avustralya ABD
|
harmonik analiz, kombinatorik, kısmi diferansiyel denklemler ve analitik sayılar teorisine yaptığı sayısız çığır açan katkılardan dolayı.[8] | University of California, Los Angeles | |
.jpg)
|
Richard Taylor (d. 1962) |
Birleşik Krallık ABD
|
Taniyama-Weil varsayımı, genel lineer gruplar için yerel Langlands varsayımı ve Sato-Tate varsayımı da dahil olmak üzere otomorfik formlar teorisinde çığır açan çok sayıda sonuç için.[9] | Institute for Advanced Study | |
| 2016 | 
|
Ian Agol (d. 1970) |
ABD
|
uysallık, sanal Haken ve sanal lifleme varsayımlarının çözümleri üzerindeki çalışmaları da dahil olmak üzere düşük boyutlu topoloji ve geometrik grup teorisine yaptığı olağanüstü katkılardan dolayı.[10][11] | University of California, Berkeley Institute for Advanced Study |
| 2017 | .jpg)
|
Jean Bourgain (1954–2018) |
 Belçika
|
analiz, kombinatorik, kısmi diferansiyel denklemler, yüksek boyutlu geometri ve sayı teorisi alanlarına yaptığı çok sayıda dönüştürücü katkıdan dolayı.[12] | Institute for Advanced Study |
| 2018 | 
|
Christopher Hacon (d. 1970) |
Birleşik Krallık ABD
|
birasyonel cebirsel geometriye, özellikle de tüm boyutlarda minimal model programına dönüşümsel katkıları için.[13][14] | University of Utah |
|
James McKernan (d. 1964) |
Birleşik Krallık
|
University of California, San Diego | ||
| 2019 | 
|
Vincent Lafforgue (d. 1974) |
Fransa
|
matematiğin çeşitli alanlarına, özellikle de fonksiyon alanı durumunda Langlands programına çığır açan katkıları için.[15] | Centre National de la Recherche Scientifique Institut Fourier, Université Grenoble-Alpes |
| 2020 | 
|
Alex Eskin (d. 1965) |
 Ukrayna ABD
|
'sihirli değnek teoremi (magic wand theorem)'nin ispatı da dahil olmak üzere, Abelyen diferansiyellerinin modüli uzaylarının dinamikleri ve geometrisinde devrim niteliğindeki keşifler için.[16] | University of Chicago |
|
Maryam Mirzakhani (1977–2017) (ölümünden sonra ödüllendirildi) |
 İran ABD
|
Stanford University | ||
| 2021 | 
|
Martin Hairer (d. 1975) |
 Avusturya Birleşik Krallık
|
stokastik analiz teorisine, özellikle de stokastik kısmi diferansiyel denklemlerdeki düzenlilik yapısı teorisine yaptığı dönüştürücü katkılardan dolayı.[17][18] | Imperial College London |
| 2022 | 
|
Takurō Mochizuki (d. 1972) |
 Japonya
|
düzensiz tekillikler durumu da dahil olmak üzere cebirsel varyeteler üzerinde düz bağlantılara sahip demetler teorisini anlamamızda çığır açan anıtsal çalışmaları için.[19] | Kyoto University |
| 2023 |
|
Daniel Spielman (d. 1970) |
ABD
|
spektral çizge teorisi, Kadison-Singer problemi, sayısal lineer cebir, optimizasyon ve kodlama teorisi de dahil olmak üzere teorik bilgisayar bilimi ve matematiğe çığır açan katkıları için.[20] | Yale University |
| 2024 | 
|
Simon Brendle
(d. 1981) |
 Almanya ABD
|
keskin geometrik eşitsizlikler, Ricci akışı ve ortalama eğrilik akışı üzerine birçok sonuç ve 3-kürede minimal tori üzerine Lawson varsayımı dahil olmak üzere diferansiyel geometriye dönüştürücü katkıları için.[21] | Columbia University |
Matematikte Yeni Ufuklar Ödülü değiştir
"Matematikte Yeni Ufuklar" ödülünün geçmişteki sahipleri şunlardır:
| Yıl | Ad | Atıf |
|---|---|---|
| 2016 | André Arroja Neves | |
| Larry Guth | ||
| Peter Scholze | Ödülü reddetti. | |
| 2017 | Geordie Williamson | |
| Benjamin Elias | ||
| Hugo Duminil-Copin | ||
| Mohammed Abouzaid | ||
| 2018 | Zhiwei Yun | |
| Wei Zhang | ||
| Maryna Viazovska | ||
| Aaron Naber | ||
| 2019 | Chenyang Xu | |
| Karim Adiprasito | ||
| June Huh | ||
| Kaisa Matomäki | ||
| Maksym Radziwill | ||
| 2020 | Tim Austin | |
| Emmy Murphy | ||
| Xinwen Zhu | ||
| 2021 | Bhargav Bhatt | değişmeli cebir ve aritmetik cebirsel geometri alanlarında, özellikle p-sel kohomoloji teorilerinin geliştirilmesindeki üstün çalışmaları için. |
| Aleksandr Logunov | eliptik denklemlerin çözümlerini incelemek için yeni teknikler ve bunların düğüm geometrisindeki uzun süredir devam eden problemlere uygulanması için. | |
| Song Sun | Kähler-Einstein metrikleri için varlık sonuçları ve modül soruları ve tekilliklerle bağlantılar da dahil olmak üzere karmaşık diferansiyel geometriye çığır açan birçok katkı için. | |
| 2022 | Aaron Brown & Sebastian Hurtado Salazar | Zimmer varsayımı'nın ispatına katkılarından dolayı. |
| Jack Thorne | Cebirsel sayı teorisinin çeşitli alanlarına yaptığı dönüştürücü katkılar ve özellikle James Newton ile birlikte holomorfik modüler yeni formun tüm simetrik güçlerinin otomorfisinin ispatı için. | |
| Jacob Tsimerman | André-Oort ve Griffiths varsayımı da dahil analitik sayı teorisi ve aritmetik geometri alanındaki olağanüstü çalışmaları için. | |
| 2023 | Ana Caraiani | Langlands programına çeşitli dönüştürücü katkıları ve özellikle Shimura çeşitleri için Hodge-Tate dönem haritası ve uygulamaları üzerine Peter Scholze ile yaptığı çalışmalar için. |
| Ronen Eldan | Jean Bourgain'in dilimleme problemi ve KLS varsayımı da dahil olmak üzere yüksek boyutlu geometri ve olasılıktaki birçok açık problemde önemli ilerlemelere yol açan stokastik yerelleştirme yönteminin oluşturulması için. | |
| James Maynard | Analitik sayı teorisine ve özellikle asal sayıların dağılımına yaptığı çok sayıda katkı için. | |
| 2024[21] | Roland Bauerschmidt | New York Üniversitesi, Olasılık teorisine ve renormalizasyon grubu tekniklerinin geliştirilmesine yaptığı olağanüstü katkılar için. |
| Michael Groechenig | Toronto Üniversitesi, Katı yerel sistemler teorisine katkıları ve p-sel integrasyonun ayna simetrisine ve temel lemmaya uygulamaları için. | |
| Angkana Rüland | Bonn Üniversitesi, Özellikle katı-katı faz geçişlerinde mikroyapı analizi ve ters problemler teorisi olmak üzere uygulamalı analize katkılarından dolayı. |
Meryem Mirzakhani Yeni Sınırlar Ödülü değiştir
| Yıl | Ad | Atıf |
|---|---|---|
| 2021 | Nina Holden | Rastgele geometride, özellikle rastgele üçgenlemelerin ölçekleme sınırı olarak Liouville kuantum yerçekimi üzerine çalışmalar için. |
| Urmila Mahadev | Bir kuantum hesaplamasının çıktısını doğrulamaya yönelik temel soruyu ele alan çalışma için. | |
| Lisa Piccirillo | Klasik bir problem olan Conway düğümünün düzgün bir şekilde dilimlenmemesi problemini çözdüğü için. | |
| 2022 | Sarah Peluse | Aritmetik kombinatorik ve analitik sayı teorisine, özellikle de yoğun kümelerdeki polinom örüntülerine ilişkin katkıları için. |
| Hong Wang | Kısıtlama varsayımı, yerel yumuşatma varsayımı ve ilgili problemler üzerine gelişmeler için. | |
| Yilin Wang | Düzlemsel eğrilerin Loewner enerjisi üzerine yenilikçi ve geniş kapsamlı çalışmaları için. | |
| 2023 | Maggie Miller | 4-boyutlu manifoldlarda fiberli şerit düğümler ve yüzeyler üzerine yaptığı çalışmalar için. |
| Jinyoung Park | Eşikler ve seçici süreçler üzerine bazı önemli varsayımların çözümüne katkılarından dolayı. | |
| Vera Traub | Gezgin satıcı problemi ve ağ tasarımı da dahil olmak üzere klasik kombinatoryal optimizasyon problemlerinde yaklaşım sonuçlarındaki ilerlemeler için. | |
| 2024[21] | Hannah Larson | University of California, Berkeley (PhD Stanford University 2022) – "Brill-Noether teorisindeki ve eğrilerin modül uzayının geometrisindeki gelişmeler için." |
| Laura Monk | University of Bristol (PhD University of Strasbourg 2021) – "Büyük genuslu rastgele hiperbolik yüzeyler hakkındaki anlayışımızı geliştirdiği için." | |
| Mayuko Yamashita | Kyoto University (PhD University of Tokyo 2022) – "Matematiksel fiziğe, indeks teorisine katkıları için." |
Notlar değiştir
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ "Yuri Milner | Technology Investor & Science Philanthropist". www.yurimilner.com. 5 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Overbye, Dennis (14 Aralık 2013). "$3 Million Prizes Will Go to Mathematicians, Too". The New York Times. 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018.
- ^ a b Markoff, John (10 Kasım 2015). "Breakthrough Prize Looks to Stars to Shine on Science". The New York Times. 3 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018.
Yuri Milner: '50 yıl önce zirve yaptık ve o zamandan beri aşağı doğru bir eğim var.'
- ^ Chang, Kenneth (23 Haziran 2014). "The Multimillion-Dollar Minds of 5 Mathematical Masters". The New York Times. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018.
- ^ "Mathematics Breakthrough Prize > Laureates > Simon Donaldson". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2014.
- ^ "Mathematics Breakthrough Prize > Laureates > Maxim Kontsevich". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2014.
- ^ "Mathematics Breakthrough Prize > Laureates > Jacob Lurie". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2014.
- ^ "Mathematics Breakthrough Prize > Laureates > Terence Tao". 1 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2014.
- ^ "Mathematics Breakthrough Prize > Laureates > Richard Taylor". 14 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ The New York Times (6 Kasım 2015). "Breakthrough Prizes Give Top Scientists the Rock Star Treatment". The New York Times. 14 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2018.
- ^ "Breakthrough Prize – Mathematics Breakthrough Prize Laureates – Ian Agol". breakthroughprize.org. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Breakthrough Prize Marks 5th Anniversary Celebrating Top Achievements In Science And Awards More Than $25 Million In Prizes At Gala Ceremony In Silicon Valley". breakthroughprize.org. 6 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Mathematics Breakthrough Prize Laureates – Christopher Hacon". breakthroughprize.org. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Mathematics Breakthrough Prize Laureates – James McKernan". breakthroughprize.org. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Winners of the 2019 Breakthrough Prize in Life Sciences, Fundamental Physics and Mathematics Announced". breakthroughprize.org. 24 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Winners Of The 2020 Breakthrough Prize In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced". breakthroughprize.org. 14 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ "Breakthrough Prize – Winners Of The 2021 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced". breakthroughprize.org. 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023.
- ^ Sample, Ian, (Ed.) (10 Eylül 2020). "UK mathematician wins richest prize in academia". The Guardian. 26 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2023 – www.theguardian.com vasıtasıyla.
- ^ "Breakthrough Prize – Winners Of The 20212 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Fundamental Physics And Mathematics Announced". breakthroughprize.org. 28 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ "Breakthrough Prize – Winners Of The 2023 Breakthrough Prizes In Life Sciences, Mathematics And Fundamental Physics Announced". breakthroughprize.org (İngilizce). 1 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Eylül 2022.
- ^ a b c "BREAKTHROUGH PRIZE ANNOUNCES 2024 LAUREATES IN LIFE SCIENCES, FUNDAMENTAL PHYSICS, AND MATHEMATICS". BREAKTHROUGH PRIZE. 14 Eylül 2023. 14 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Eylül 2023.