Lü Zhi
Lü Zhi (Çince: 呂雉; pinyin: Lǚ Zhì; MÖ 241-18 Ağustos MÖ 180) veya İmparatoriçe Gao (汉高后; Hàn Gāo Hòu), Çin'in Han Hanedanı'nın imparatoriçesi.[1] Saltanatı MÖ 195'ten MÖ 180 yılında ölümüne kadar sürmüştür.
| Lü Zhi | |
|---|---|
| Han imparatoriçesi | |
| Hüküm süresi | MÖ 195-180 |
| Sonra gelen | Zhang Yang |
| Doğum | MÖ 241 Shan |
| Ölüm | MÖ 682 |
| Defin | Changling Mozolesi |
| Eş(ler)i | Gaozu |
| Hanedan | Han Hanedanı |
Lü Zhi, Han Hanedanı'nın kurucu İmparator Gaozu'nun imparatoriçe eşiydi. Liu Ying ve Prenses Yuan olma üzere iki çocuğu bulunmaktaydı. Li Zhi, Çin imparatoriçesi unvanını ve olağanüstü gücü üstlenen ilk kadındı. Gaozu'nun ölümünden sonra, İmparator Hui ve halefleri İmparator Qianshao ve İmparator Houshao'nun kısa saltanatları sırasında imparator naibi olarak onurlandırıldı.
Eşi İmparator Gaozu ve onun kurulu hanedanının yükselişinde ve kuruluşunda ve Gaozu tarafından belirlenen bazı kanun ve geleneklerde rol oynadı. Lü Zhi, başkentten kocasının yokluğunda bile, Gaozu'nun iktidara yükselişinde önemli rol oynayan iki önde gelen generali, Han Xin ve Peng Yue'yi aristokrasiye ve diğer generallere bir ders olarak öldürdü. MÖ 195 yılında Gaozu'nun ölümüyle Lü, merhum imparatorun dul eşi ve yeni imparatorun annesi olarak oğlunun yönetiminde liderlik rolü üstlendi. İmparator Hui'nin MÖ 194'te tahta çıkmasından bir yıldan kısa bir süre sonra, Lü, derinden nefret ettiği Cariye Qi'yi acımasız bir şekilde ölüme mahkum etti. Ayrıca Cariye Qi'nin oğlu Liu Ruyi'yi zehirleyerek öldürttü. İmparator Hui, annesinin zulmü karşısında şok oldu ve bir yıl boyunca hastalandı ve bundan sonra artık devlet işlerine karışmadı ve annesine daha fazla güç verdi. Sonuç olarak İmparatoriçe Lü sarayı yönetti, hükûmeti dinledi, imparator adına konuştu ve her şeyi yaptı. 22 yaşındaki oğlu İmparator Hui'nin zamansız ölümüyle sırasıyla iki bebek oğlu İmparator Qianshao ve İmparator Houshao'yu ilan ederek her zamankinden daha fazla güç kazandı. Bu iki genç imparatorun tarihte imparator olarak hiçbir meşruiyeti yoktu ve bu 8 yıllık dönemin tarihi İmparatoriçe Lü'nün saltanatı olarak kabul edilir ve tanınır. Lü, MÖ 180'deki ölümüne kadar 15 yıl boyunca siyaset sahnesine egemen oldu ve aslında Han Hanedanı'nın İmparatoriçesi olarak hüküm sürdü. Genellikle Çin'i yöneten ilk kadın olarak tasvir edilmekte olup Fu Hao, Yi Jiang, Nanzi ve Xuan'dan önce dört kadının politik olarak aktif olduğu belirtilirken, Lü birleşik Çin'i yöneten belki de ilk kadındı.[2]
Kaynakça değiştir
- ^ Sima Qian (1961). "The Basic Annals of Empress Lu" (PDF). Records of the Grand Historian of China. 1. Columbia University Press. ss. 267-284. ISBN 9780253340276.
- ^ Keith McMahon, Women Shall Not Rule: Imperial Wives and Concubines in China from Han to Liao
Dış bağlantılar değiştir
- Sima Qian. Shiji, vols. 8, 9, 49.
- Ban Gu et al. Han Kitabı, vols. 1, 2, 3, 97, Part 1.
- Fan Ye. Geç Han Kitabı.
- Sima Guang. Zizhi Tongjian, vols. 7, 9, 10, 12, 13.
- Yap, Joseph P. War With The Xiongnu - A Translation From Zizhi tongjian. Chapter 2. AuthorHouse. 2009. 978-1-4490-0605-1.
- Bennet Peterson, Barbara (2000). Notable Women of China: Shang Dynasty to the Early Twentieth Century. M.E. Sharpe, Inc.
Lü Zhi
| ||
| Resmî unvanlar | ||
|---|---|---|
| Önce gelen: Önce gelen yoktur. |
Çin imparatoriçesi MÖ 195 – MÖ 180 |
Sonra gelen: Zhang Yang |