Vikipedi

Kuzey ve Orta Asya'daki Dünya Mirasları listesi

UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü), Orta Asya ve Kuzey Asya'nın altı ülkesinde (ayrıca "taraf devletler" olarak anılmaktadır) 19 Dünya Mirası Alanı belirledi: Kazakistan, Kırgızistan, Tacikistan, Türkmenistan, Özbekistan ve Rusya'nın Asya kısmı.[1] Rusya'nın Avrupa kısmı Doğu Avrupa'ya dahil edilmiştir.[2]

Rusya, 7 alan en çok Dünya Mirası alanına ev sahipliği yapmaktadır; bunlardan biri Doğu Asya'da Moğolistan ile paylaşılan sınıralan bir miras alanıdır.[3] Bölgedeki ilk site, 1990 yılında Özbekistan'da listelenen Içhan Kala'ydı.[4] UNESCO'nun Dünya Miras Komitesi, her sene listedeki yeni Dünya Mirasları ekleyenilir veya kriterleri karşılamayan alanları listeden çıkarabilir. Seçim on kritere dayanmaktadır: altısı kültürel miras (i-vi) ve dört tane doğal miras (vii-x).[5] Bazı alanlar, hem kültürel hem de doğal kriterleri aynı anda karşılayabilir ve "karma miras" alanı olarak listelenebilir. Kuzey ve Orta Asya'da 11 kültürel, 8 doğal miras alanı bulunmaktadır, karma alan bulunmamaktadır. Rusya'daki bütün alanlar (7) doğal miras alanı, Sarıarka; Kuzey Kazakistan'daki Bozkır ve Göller hariç Kuzey ve Orta Asya'daki tüm alanlar kültüreldir.[6]

Dünya Miras Komitesi, "bir alanın Dünya Mirası Listesi'nde yazılı olduğu özellikleri tehdit eden koşulları" gerekçe göstererek bir alanın tehlike altında olduğunu belirtebilir. Bu bölgedeki alanların hiçbiri tehlike altında olarak listelenmiş değildir, ancak olası durumlarda tehlike altında olarak listelemesi birçok durumda UNESCO tarafından değerlendirilmiştir.[7]

Tablo değiştir

Tablonun üzerindeki sıralama butonuna basılarak ilgili kategori ile ilgili yeniden sıralama yapılabilir.

Site – Dünya Miras Komitesi'nin resmi adından almıştır[3]
Konum – alfabetik olarak ülkeye göre sıralanmıştır.
Kriter – Dünya Miras Komitesi'nin belirlediği ölçütler[5]
Alan – tampon bölgeler hariç, hektar ve acre olarak. Sıfır değeri, UNESCO tarafından hiçbir veri yayınlanmamış demektir
Yıl – Dünya Mirasları Listesine eklenme tarihi
Tanım – Mevcutsa, site ile ilgili diğer bilgiler

Listelenmiş alanlar değiştir

  * Sınıraşan site
  † Tehlike altında
Site Fotoğraf Konum Ölçüt Alan
ha (acre) 		Yıl Açıklama Kaynak
Central Sikhote-Alin   Primorskiy Krayı,  Rusya
45°20′K 136°10′D / 45.333°K 136.167°D / 45.333; 136.167 (Central Sikhote-Alin) 		Doğal:
(x) 		1.553.928 (3.839.840); tampon bölge 65.250 (161.200) 2001 [8]
Golden Mountains of Altai   Altay Cumhuriyeti,  Rusya
50°28′K 86°0′D / 50.467°K 86.000°D / 50.467; 86.000 (Golden Mountains of Altai) 		Doğal:
(x) 		1.611.457 (3.982.000) 1998 [9]
Tarihi Buhara Şehri   Buhara ili,  Özbekistan
39°46′29″K 64°25′43″D / 39.77472°K 64.42861°D / 39.77472; 64.42861 (Historic Centre of Bukhara) 		Kültürel:
(ii), (iv), (vi)
—
 1993 [10]
Tarihi Şehr-i-Sebz Şehri   Kaşkaderya ili,  Özbekistan
39°3′0″K 66°50′0″D / 39.05000°K 66.83333°D / 39.05000; 66.83333 (Historic Centre of Shakhrisyabz) 		Kültürel:
(iii), (iv) 		240 (590); tampon bölge 82 (200) 2000 [11]
Içhan Kala   Hive, Harezm ili,  Özbekistan
41°22′42″K 60°21′50″D / 41.37833°K 60.36389°D / 41.37833; 60.36389 (Itchan Kala) 		Kültürel:
(iii), (iv), (v) 		26 (64) 1990 [12]
Köhne Ürgenç   Daşoguz,  Türkmenistan
42°10′59″K 59°5′6″D / 42.18306°K 59.08500°D / 42.18306; 59.08500 (Kunya-Urgench) 		Kültürel:
(ii), (iii)
—
 2005 [13]
Baykal Gölü   İrkutsk Oblastı ve Buryatya,  Rusya
53°10′25″K 107°39′45″D / 53.17361°K 107.66250°D / 53.17361; 107.66250 (Lake Baikal) 		Doğal:
(vii), (viii), (ix), (x) 		8.800.000 (22.000.000) 1996 [14]
Lena Sütunları Doğal Parkı   Yakutistan,  Rusya
60°40′0″K 127°0′0″D / 60.66667°K 127.00000°D / 60.66667; 127.00000 (Lena Pillars Nature Park) 		Doğal:
(viii) 		1.272.150 (3.143.600) 2012 [15]
Hoca Ahmed Yesevi Türbesi   Türkistan, Güney Kazakistan Eyaleti,  Kazakistan
43°17′35″K 68°16′28″D / 43.29306°K 68.27444°D / 43.29306; 68.27444 (Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi) 		Kültürel:
(i), (iii), (iv) 		055 (140); tampon bölge 88 (220) 2003 [16]
Natural System of Wrangel Island Reserve   Çukotka Özerk Okrugu,  Rusya
71°11′20″K 179°42′55″D / 71.18889°K 179.71528°D / 71.18889; 179.71528 (Natural System of Wrangel Island Reserve) 		Doğal:
(ix), (x) 		916.300 (2.264.000); tampon bölge 3.745.300 (9.255.000) 2004 [17]
Nisa'daki Part Kalesi   Bagyr yerleşimi, Ruhabat ilçesi, Ahal ili,  Türkmenistan
37°59′59″K 58°11′55″D / 37.99972°K 58.19861°D / 37.99972; 58.19861 (Parthian Fortresses of Nisa) 		Kültürel:
(ii), (iii) 		78 (190); tampon bölge 400 (990) 2007 [18]
Tamgalı Kaya Resimleri   Almatı Eyaleti,  Kazakistan
43°48′12″K 75°32′6″D / 43.80333°K 75.53500°D / 43.80333; 75.53500 (Petroglyphs within the Archaeological Landscape of Tamgaly) 		Kültürel:
(iii) 		900 (2.200); tampon bölge 2.900 (7.200) 2004 [19]
Sarazm ilk-Kent Sitleri   Pencikent,  Tacikistan
39°30′28″K 67°27′37″D / 39.50778°K 67.46028°D / 39.50778; 67.46028 (Proto-urban site of Sarazm) 		Kültürel:
(ii), (iii) 		16 (40); tampon bölge 142 (350) 2010 [20]
Putorana Plateau   Krasnoyarsk Krayı,  Rusya
69°2′49″K 94°9′29″D / 69.04694°K 94.15806°D / 69.04694; 94.15806 (Putorana Plateau) 		Doğal:
(vii), (ix) 		1.887.251 (4.663.500); tampon bölge 1.773.300 (4.382.000) 2010 [21]
Semerkand; Kültürlerin Kesiştiği Yer   Semerkant,  Özbekistan
39°40′7″K 67°0′0″D / 39.66861°K 67.00000°D / 39.66861; 67.00000 (Samarkand – Crossroads of Cultures) 		Kültürel:
(i), (ii), (iv) 		965 (2.380) 2001 [22]
Sarıarka; Kuzey Kazakistan'daki Bozkır ve Göller   Akmola ve Kostanay eyaletleri,  Kazakistan
50°26′K 69°11′D / 50.433°K 69.183°D / 50.433; 69.183 (Saryarka — Steppe and Lakes of Northern Kazakhstan) 		Doğal:
(ix), (x) 		450.344 (1.112.820); tampon bölge 211.148 (521.760) 2008 [23]
İpek Yolu: Çangan-Tanrı Dağları Rotası    Çin'de 22 alan: Henan Eyaletindeki Luoyang, Lingbao ve Xin'an ilçeleri; Şensi Eyaletindeki Xi'an, Bin ve Chenggu ilçeleri; Kansu Eyaletindeki Tianshui, Yongjing, Dunhuang ve Guazhou ilçeleri; Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ndeki Turfan, Jimisar ve Kuçar ilçeleri.  Kazakistan'da 8 alan: Almatı ve Jambıl eyaletleri.  Kırgızistan'da 3 alan: Çuy ili Kültürel:
(ii)(iii)(iv)(vi) 		4.266.816 (10.543.530); tampon bölge 18.996.313 (46.940.910) 2014 [24]
"Antik Merv"   Marı,  Türkmenistan
37°42′3″K 62°10′39″D / 37.70083°K 62.17750°D / 37.70083; 62.17750 (State Historical and Cultural Park “Ancient Merv”) 		Kültürel:
(ii), (iii) 		353 (870); tampon bölge 883 (2.180) 1999 [25]
Süleyman - Çok Kutsal Dağ   Oş,  Kırgızistan
40°31′52″K 72°46′58″D / 40.53111°K 72.78278°D / 40.53111; 72.78278 (Sulaiman-Too Sacred Mountain) 		Kültürel:
(iii), (vi) 		112 (280); tampon bölge 4.788 (11.830) 2009 [26]
Tacik Milli Parkı (Pamir Dağları)    Tacikistan
38°45′54″K 72°18′19″D / 38.76500°K 72.30528°D / 38.76500; 72.30528 (Tajik National Park (Mountains of the Pamirs)) 		Doğal:
(vii), (viii) 		2.611.674 (6.453.590) 2013 [27]
Uvs Nuur Havzası   Uvs, Zavhan ve Hövsgöl illeri  Moğolistan*; Tuva Cumhuriyeti'ndeki Möngün-Tayga, Övür, Tes-Hem ve Erzin illeri,  Rusya*
50°16′30″K 92°43′1″D / 50.27500°K 92.71694°D / 50.27500; 92.71694 (Uvs Nuur Basin)) 		Doğal:
(ix), (x) 		898.064 (2.219.160); tampon bölge 170.790 (422.000) 2003 [28]
Volcanoes of Kamchatka   Kamçatka Krayı,  Rusya
56°20′K 158°30′D / 56.333°K 158.500°D / 56.333; 158.500 (Volcanoes of Kamchatka) 		Doğal:
(vii), (viii), (ix), (x) 		3.830.200 (9.465.000) 1996[nb 1] [29][30]

Notlar değiştir

  1. ^ 2001 yılında Kluchevskoy Doğa Parkı ile genişletildi.

Kaynakça değiştir

Notlar
  1. ^ "Number of World Heritage Properties by region". UNESCO. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2011. 
  2. ^ "Composition of macro geographical (continental) regions, geographical sub-regions, and selected economic and other groupings". Geographical region and composition of each region. United Nations Statistics Division. 2010. 7 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  3. ^ a b "World Heritage List". UNESCO. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010. 
  4. ^ "Number of World Heritage properties inscribed each Year". UNESCO. 26 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2011. 
  5. ^ a b "The Criteria for Selection". UNESCO. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2011. 
  6. ^ "World Heritage List Nominations". UNESCO. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010. 
  7. ^ "World Heritage in Danger". UNESCO. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2010. 
  8. ^ "Central Sikhote-Alin". UNESCO. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  9. ^ "Golden Mountains of Altai". UNESCO. 6 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  10. ^ "Historic Centre of Bukhara". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  11. ^ "Historic Centre of Shakhrisyabz". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  12. ^ "Itchan Kala". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  13. ^ "Kunya-Urgench". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  14. ^ "Lake Baikal". UNESCO. 30 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  15. ^ "Lena Pillars Nature Park". UNESCO. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  16. ^ "Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  17. ^ "Natural System of Wrangel Island Reserve". UNESCO. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  18. ^ "Parthian Fortresses of Nisa". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  19. ^ "Petroglyphs within the Archaeological Landscape of Tamgaly". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  20. ^ "Proto-urban site of Sarazm". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  21. ^ "Putorana Plateau". UNESCO. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  22. ^ "Samarkand – Crossroads of Cultures". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  23. ^ "Saryarka — Steppe and Lakes of Northern Kazakhstan". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  24. ^ "Silk Road". UNESCO. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2014. 
  25. ^ "State Historical and Cultural Park "Ancient Merv"". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  26. ^ "Sulaiman-Too Sacred Mountain". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  27. ^ "Tajik National Park (Mountains of the Pamirs)". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2013. 
  28. ^ "Uvs Nuur Basin". UNESCO. 1 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  29. ^ "Volcanoes of Kamchatka". UNESCO. 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
  30. ^ "Decision - 25COM X.B - Volcanoes of Kamchatka [Extension to include Kluchevskoy Nature Park] (Russian Federation)". UNESCO. 28 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2011. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kuzey_ve_Orta_Asya%27daki_Dünya_Mirasları_listesi&oldid=31171885" sayfasından alınmıştır