Kuzey Şanyu (Çince: 北單于; pinyin: Běi Chányú; Wade–Giles: Pei Ch'anyü, 89 – 91 arasında hüküm sürdü), MS 1. yüzyılda yaşayan, isimsiz ve belirsiz bir şanyu veya Hiung-nu hükümdarıydı.

Kuzey Şanyu
Şanyu
Doğu Hunlarının etki alanı ve etkisi
Hüküm süresic. MS 88-91
Önce gelenYouliu
Sonra gelenYuchujian
HanedanMete Şanyu
BabasıYouliu

Şubat 91'de Altay Dağları Savaşı sırasında Dou Xian tarafından başlatılan bir seferde Geng Kui tarafından yenildi. Küçük kardeşi Yuchujian şanyu (h. 91 – 93) onun tek varisi idi, ama 93 yılında generaller Ren Shang ve Wang Fu tarafından öldürüldü.[1]

Sınırdaki ideal durum, kendi topraklarında o kadar güçlü bir Çinli olmayan hükümdara sahip olmaktı ki, emirlerine uyuldu, ancak Çin iyi niyetine o kadar bağımlı ya da Çin tehditlerine karşı savunmasız kaldı ki, halkını imparatorluk topraklarını rahatsız etmekten alıkoydu. Kuzey Şanyu'yu yok ederek, Hiung-nu potansiyel bir müttefiki uzaklaştırdı ve Güney rejimi yeni sorumluluklarıyla boğulmuş olsa da, Xianbi'nin tutarsız ama yayılan gücü ile karşı karşıya kaldı. Böylece imparatorluk, zaferi iyi kullanamayan genç bir müttefikin yararına, çok daha tehlikeli bir düşmanın nihai karına kadar zayıf ve tüm ama yalvaran bir düşmanı yok etti.[2]

—Rafe de Crespigny

Wei Kitabı'na göre, Lev Gumilyov'un "Zayıf Hiung-nu" olarak adlandırdığı Kuzey Şanyu boyunun kalıntıları, Kuçar ve Usun yakınlarına Yueban (悅般) olarak yerleşti; geri kalanı Altay Dağlarını geçerek Kangju'ya doğru kaçtı.[3][4]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Crespigny 2007.
  2. ^ Cosmo 2009, s. 108.
  3. ^ Book of Wei Vol. 102 2 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Chinese)
  4. ^ Gumilev L.N., "History of Hun People", Moscow, 'Science', Ch. 15 28 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (In Russian)

Bibliyografya değiştir

  • Barfield, Thomas (1989), The Perilous Frontier: Nomadic Empires and China, Basil Blackwell 
  • Bichurin N.Ya., "Collection of information on peoples in Central Asia in ancient times", vol. 1, Sankt Petersburg, 1851, reprint Moscow-Leningrad, 1950
  • Chang, Chun-shu (2007), The Rise of the Chinese Empire 1, The University of Michigan Press 
  • Cosmo, Nicola Di (2002), Ancient China and Its Enemies, Cambridge University Press 
  • Cosmo, Nicola di (2009), Military Culture in Imperial China, Harvard University Press 
  • Crespigny, Rafe de (2007), A Biographical Dictionary of Later Han to the Three Kingdoms, Brill 
  • Loewe, Michael (2000), A Biographical Dictionary of the Qin, Former Han, and Xin Periods, Brill 
  • Taskin B.S., "Materials on Sünnu history", Science, Moscow, 1968, p. 31 (In Russian)
  • Whiting, Marvin C. (2002), Imperial Chinese Military History, Writers Club Press