Kullanıcı:Zarya Mou/deneme tahtası

Morehshin Allahyari

Morehshin Allahyari (Farsça; موره شین اللهیاری‎; 1985 doğumlu), Brooklyn, New York merkezli İranlı-Kürt medya sanatçısı, aktivist ve yazar. İşleri, teknoloji ve sanatsal aktivizm arasındaki ilişkiyi keşfetme odağıyla günümüzün politik, sosyokültürel ve toplumsal cinsiyet normlarını sorgular. Allahyari'nin eserleri arasında 3D baskı teknolojisi ile elde edilmiş objeler, video, deneysel animasyon, web sanatı ve çeşitli yayımlar bulunmaktadır. Material Speculation: ISIS (2016), IŞİD tarafından yok edilmiş antik eserlerin (2015-2016) 3-D baskı teknolojisi ile elde edilmiş heykel rekonstrüksiyon serisi ve The 3D Additivist Manifesto and Cookbook (2015–2016), en bilinen eserleri arasındadır. 2017'de, Araştırmacı pozisyonunda yer aldığı Eyebeam'de, Allahyari 'Dijital Sömürgecilik' (2015'ten beri popülerleştirdiği bir terim) hakkında bir proje üzerinde çalıştı.

Hayatı

Çocukluğu ve gençliği

Allahyari, İran-Irak Savaşı sırasında Tahran, İran'da doğup yetişti. Sanata genç yaşta merak saldı. 12 yaşındayken, ona kişisel anlatıları aktarmanın önemini öğreten bir yaratıcı yazarlık kursuna katıldı. Bu grubun faaliyeti 18 yaşına kadar devam etti ve sanatı için bir başlangıç noktası oldu. Allahyari, 2003'ten 2007'ye kadar Tahran Üniversitesi'nde okudu, Bachelor of Arts lisans derecesini Sosyal Bilimler ve Medya odağıyla tamamladı. 2007 yılından 2009'a kadar ise Denver Üniversitesi'ndeki Master of Arts yüksek lisansını Dijital Medya alanında tamamladı. 2010-2012 arasında Allahyari, Kuzey Teksas Üniversitesi'nde Yeni Medya Sanatı alanında bir tane daha yüksek lisans derecesi tamamladı.

Seçme Eserler

She Who Sees the Unknown (Meçhulü Gören Kadın)

She Who Sees the Unknown (2017–2020), Orta Doğu kökenli, dişi ve kuir canavar figürlerini yeniden yaratmak fikri ile, bu doğrultuda 3D modelleme, tarama ve baskı teknolojilerinden ve anlatı gücünden yararlanan, uzun süreli bir araştırma projesidir. Proje, bu figürlerle ilintili gelenekleri, mitleri ve efsaneleri kullanarak, sömürgecilik, patriyarka ve çevresel bozulma felaketlerini , 3D baskı teknolojisiyle elde edilmiş cin, ve başka Orta Doğu kökenli ruhani, mitolojik yaratık heykelleri üzerinden yeniden keşfeder.

Bu çalışmalar bütünü, canavar/cin figürlerinden ve bağlantılı araştırmalardan oluşan bir arşiv, enstalasyon, yazı, video ve cin figürlerinin üç boyutlu modellemeleri gibi birkaç farklı unsuru içinde bulundurmaktadır. Cin heykellerinden iki tanesi Huma ve Ya'jooj Ma'jooj'dur. Allahyari, The Verge dergisi için Lizzie Plaugic tarafından kaleme alınan bir makalede, bu iki eserini, "Orta Doğu kökenli karanlık tanrıçaları, dişi canavar ve cin figürlerini araştırıp, şiirsel ve kuramsal bir hikaye anlatıcılığı ve bu efsanelerin kolaj, 3D modelleme, baskı ve arşivleme faaliyetleri üzerinden tekrar bölümlenmesi aracılığıyla "gücü yeniden konumlandırmaya yönelik başka bir yol öneren" bir eylem olarak tasvir etmiştir.

She Who Sees the Unknown Transfer Gallery, Upfor Gallery, Hartware Media Art Association, the New York Armory, Moskova Modern Sanat Müzesi New Museum, ve birçok diğer lokasyonda sergilenmiştir.

The Laughing Snake (Gülen Yılan)

Kökeni Arap mitolojisine dayanan, güçlü, kadınsı ve kuir cin motifleri ve temalarıyla devam ederek, Allahyari 2018'de, Whitney Müzesi, Liverpool Bienali ve FACT tarafından verilen ortak komisyon ile "The Laughing Snake" isimli web projesini sundu.

Eser, Whitney Müzesi'nin Artnet isimli online portalında hayat bulup, kullanıcının internet tarayıcısı üzerinden çalışarak, etkileşimi esas alır. Bu altyapı ile ortaya çıkan deneyim şiir, ses manzaraları ve üç boyutlu animasyon gibi elementlerden oluşmaktadır. Eser, cin mitini, kadının Orta Doğu toplumlarındaki statüsüne ek olarak, aynı coğrafyada kadın bedeni ve cinsel arzu gibi konseptleri keşfetmek üzere bir araç olarak kullanır. 14. ve 15. yüzyıllarda orijinali Kitab'el Bulhan (Şaşırılacak Şeyler Kitabı) isimli, Arapça el yazması kitapta beliren bir mit, Gülen Yılan'ın bir şehri ele geçirmesini anlatır. Yılan şehrin insanlarını ve hayvanlarını öldürmüş, ve onu öldürmek için yola çıkan herkes başarısız olmuştur. Sonunda, yaşlı bir adam yılana bir ayna tutar. Aynadaki yansıması yılanı öylesine güldürür ki gülmekten çatlayarak ölür. Eserde, yılanın ve aynanın görsellerini kullanarak, Allahyari bizi bir online anlatı labirentine sokmaktadır. Bu anlatı, kişisel, gerçek deneyimleri ve kurgu öğelerini birleştirerek kadınsılık, cinsel taciz, ahlak, ve isteri gibi konuları yorumlar. Yılan, kadına ve "dişiye" dair çok yüzlü, bazen çarpıtılmış algıları, ötekilik ve canavarlık tahayyüllerini kırıp yansıtan karmaşık bir figür olarak belirir.

Like Pearls (İnci Gibi)

Like Pearls (Türkçe: İnci Gibi) (2014), Allahyari'nin Farsça e-posta adresinden alınmıştır. Koleksiyon, İran'daki çevirimiçi iç çamaşır mağazalarından gelmiş seks ve romantizm temalı spam ve çöp e-postaların bozuk bir birikimidir. Atan kalp, açan çiçek, uçan kuş ve kelebek GIFlerini reklamların üzerine katmanlandırarak, Allahyari bu reklamların içinde işleyen sosyal ve kültürel fenomenlere dikkat çekerken, kadın bedeninin sansürüne karşın eşzamanlı olarak cinselleştirilmesinin sebebinin İran'daki Şeriat ve Fıkıh sistemi olduğunu öne sürer. "İnci Gibi"' bilinçli olarak rahatsızlık verici ve aksatıcı bir oluşa sahiptir. Bunun sebebi, kadın bedenlerinin objeleştirilmesine ve cinsiyetçiliğe dikkat çekme amacını gütmesidir. Hyperallergic dergisi ile bir röportajında, Allahyari, eserin ele aldığı konuları şu şekilde yorumlamıştır: "İran'da kadın bedenine dair konuların hükumetin gündeminde yer alması, kadınların başörtüsü/kara çarşaf giymesine yönelik baskılama, tamamen sansürden ibarettir. Bir kadın olarak bedeniniz daima objeleştirilir, sonrasında ise politik ve kültürel olarak sansürlenir."

Material Speculation: ISIS (Fizikî Spekülasyon: IŞİD)

Material Speculation (Türkçe: Fizikî Spekülasyon),"3D Baskı, Plastik, Petrol, Teknokapitalizm ve Cihat arasındaki petropolitik ve şiirsel ilişkileri denetleyen" bir dijital imalat ve 3D baskı projesidir. John Jay College of Criminal Justice'teki "The Missing: Rebuilding the Past" (Türkçe: "Kaybolanlar: Geçmişi Yeniden İnşa Etmek") adlı toplu serginin içinde yer alan eserde, sanatçılar yaratıcı vasıtalar aracılığıyla Irak ve Suriye'de çatışma bölgelerindeki yıkım ve tahribat sonucu yaşanan, "önlenebilir olan kayıpları" protesto etmektedirler. 2015'ten 2016'ya kadar, Allahyari, özgün versiyonları IŞİD tarafından 2015'te Musul Müzesi'nde yok edilen on iki antik el yapımı eseri yeniden yarattı. Her bir eserin içinde, resimler, haritalar, videolar, PDF dosyaları ve bu konu üzerine bütün diğer araştırmalarını bulunduran bir USB bellek ve/veya hafıza kartı bulunmaktadır. Eserleri sergilenen diğer sanatçılar savaştaki şiddete dair deliller temin ederken, Allahyari'nin işleri geleceğe dair bir bakış da belirtmektedir. Yine Hyperallergic dergisinde yayımlanan bir makalede, Allahyari'nin "başka kişilerin de kendi 3D modellerini inşa edebilmesi için, bütün bu bilgilere açık erişim sağlamak üzere verileri dijital bir arşivde saklayabilecek bir kurum aradığı" ve onun için "bunun kendi başına bile bir direniş eylemi" olduğu belirtilmiştir. Sanatçı, 3D modelleme ve baskı aracılığıyla, IŞİD tarafından yok edilmiş el yapımı antik eserleri yeniden yaratmaktadır. 2016'nın başlarında, Allahyari Fizikî Spekülasyon:IŞİD serisinden bir rökonstrüksiyonunu ve Rhizome'un The Download isimli serisinin bir parçası olarak bir araştırma dosyası yayımladı. Rhizome'dan aldığı bu komisyon aracılığıyla, Kral Uthal heykeli için inşa ettiği dosya nesnesi 3D baskı için herkese açık halde geldi. Sonrasında, Browntourage ile işbirliği içinde, Material Speculation 3D baskı serisinin "PRINT your REALITY"(Türkçe: HAKİKATİNİ BAS) isimli sanal turunu yarattı. Bu sanal galeride dolaşan kullanıcılar, üç boyutlu görselleri çevirerek inceleyebilmekte ve sanatçıyı eserleri hakkında soruları cevaplarken seyredebilmektedir.

Bu çalışmalar bütünü, Vice Creators Project , Vice Motherboard, AJ+, CBC, Huffington Post, Wired ve pek çok diğer haber kaynağı tarafından büyük ilgi görmüştür.

Dark Matter (Karanlık Madde)

İlk seri (2014)

Allahyari'nin ilk Dark Matter (Türkçe: Karanlık Madde) serisi ülkesine hem genel anlamda, hem de sansür konusunda eleştirel bir bakış niteliğindedir. 3 boyutlu baskıyı kullanarak, sanatçı ülkesinde yasak ya da hoş karşılanmayan çeşitli objeler üretir. Bu çalışmalar bütünü, "Maya isimli üç boyutlu modelleme uygulamasında oluşturulmuş, ve sonrasında basılmış iğneleyici ve eleştirel bir heykel serisidir. Yanyana konumlandırılışlarındaki mizahi bakış, İran hükumeti tarafından yasaklanmış ya da hor görülen fikirlerin altını çizmektedir." Söz konusu objelerin arasında Barbi bebek, yapay penis, çanak anten, VHS kaset, domuz, silah, Buda heykeli, ve Simpsonlar çizgi film/durum komedisi karakteri Homer Simpson bulunmaktadır. Allahyari, eserinin arkasındaki fikri şu şekilde açıklamaktadır: "İran'da bu nesnelerin bulundurulmasını ve mülkiyetini sürekli tehdit eden, durmaksızın buna karşı çalışan güce karşı hem direnmek, hem de bu konuya farkındalık getirmek istedim."

İkinci seri (2014–2015)

The second series of Dark Matter was commissioned by Forever Now to be gifted to NASA to be taken to the International Space Station. "Dark Matter (Second Series)" consists of 3D printed objects that are considered to be socially or culturally unwelcome, particularly in Iran, China, Saudi Arabia, and North Korea. Of this iteration of Dark Matter, Allahyari states, "Dark Matter is intended to serve as a documentation of the lives we currently live as humans; the dark side, the invisible, the Dystopian lives that a minority (power/government) has created for a majority (people). I am interested in the idea of re-contextualizing and re-positioning these forbidden objects to another time/space". On November 11, 2014, Allahyari discussed her work as art in relation to astronomy with Roger Malina on Creative Disturbance as part of the countdown to the 100th anniversary of birth of Frank Malina.

The 3D Additivist Cookbook (2016)

The 3D Additivist Cookbook, co-devised and edited with Daniel Rourke, is a free 3D PDF compendium of imaginative, provocative works from over 100 world-leading “artists, designers, curators, students, activists and theorist. Released in December, 2016, the works in the Cookbook are a coalescence of recipes, fictions, critical essays, .obj and .stl files, toolkits, templates, blueprints, and methodologies.

Prior to the release of the Cookbook, Allahyari and Rourke released the 3D Additivist Manifesto in March 2015 as a call to push the 3D printer and other creative technologies to their absolute limits and beyond the realm of the speculative. The Manifesto contains a call to action with 16 points of intended mobilizations for the revolution. The 3D Additivist Cookbook came as a response to the Manifesto’s call for Creation as a violent assault on the forces of matter. Allahyari & Rourke’s aim for the Cookbook is not only the expansion of the limits of the 3D printer, but to also the extraction of the raw potential of its machinery.

A portmanteau of additive and activism, #Additivism is a conflation that defines a movement intent on disrupting material, social, computational, and metaphysical realities through provocation, collaboration and science fictional thinking.

İlave okumalar

• Louw, Gretta (February 15, 2016). ""Your Shiny Plastic Future Is a Load of Crap": Morehshin Allahyari and Daniel Rourke's #Additivism". Hyperallergic. 
• Denson, G. Roger (24 November 2016). "Carolee Schneemann, Jackie Brookner and Morehshin Allahyari Channel the Feminence of the World". HuffPost. Erişim tarihi: 20 September 2018. 

Dış bağlantılar

• Resmî site