Vikipedi

Keşfü'l-Hafâ

(Keşfü’l Hafâ sayfasından yönlendirildi)

Keşfü'l-Hafâ, Aclûnî'nin, halk içinde 'hadis' olarak söylenegelmiş bazı rivayetleri incelediği eseridir.

Keşfü'l-Hafâ
Keşfü'l-Ḫafâʾ ve Müzîlü'l-İlbâs ʿammâ'ştehere mine'l-Aḥâdîs̱ ʿalâ Elsineti'n-Nâs
YazarAclunî
ÜlkeÜrdün, Osmanlı Devleti
DilArapça
TürHadis (Din)
Yayımilk h.1399'da Beyrut

Tam adı 'Keşfü'l-Ḫafâʾ ve Müzîlü'l-İlbâs ʿammâ'ştehere mine'l-Aḥâdîs̱ ʿalâ Elsineti'n-Nâs' olan eser, yazarının zamanına kadar gelmiş olan baz uydurma hadisleri, vecizeleri, atasözülerini ve hikmetli sözleri inceleyerek asıllarını ortaya koyar.

Büyük ölçüde Şemseddin es-Sehavi'nin el-Makâşıdü'l Hasene adlı kitabına atıf yapılan ve içine aldığı 3.281 rivayetle benzeri çalışmaların en kapsamlısı olan kitapta, yalnız hadisi nakleden sahabi ve hadisi eserine alan yazar belirtilmiş, ayrıca muteber hadis bilginlerinin kitaplarından bazı bilgiler eklenmiştir.

Rivayetlerin alfabetik olarak düzenlen­diği kitapta kısa metinlerin tamamı, uzun olanların ilk cümlesi kaydedilmiştir. Ardın­dan bunların değerlendirilmesine geçile­rek önce rivayetin bulunduğu kaynak, hangi sahabi tarafından hangi lafızla ri­vayet edildiği gösterilmiş, hadisin merfu, mevkuf veya maktu, isnadının sahih, hasen, zayıf, mürsel ya da muttasıl olduğu belirtilmiştir. Uzun da olsa hadislerin ta­mamı nakledilmiş, hadis niteliği taşıma­yan sözlerin kime ait olduğu biliniyorsa bu husus bildirilmiş, rivayetin anlamı ve garîb kelimeleri açıklanmış, fıkhi hadis­lerde bazen mezheplerin görüşleri de belirtilmiştir. Yazar rivayetleri değerlendi­rirken çoğunlukla önceki alimlerin görüş­lerinden faydalanmıştır. Bazen bunları tashih etmişse de kendi yorumları fazla bir hacim tutmamaktadır. Eserde riva­yetlerle ilgili şiirlere, benzer anlamı taşı­yan diğer hadislere, konuları destekle­yen ayetlere de yer verilmiştir.

Yazar kitabında, bazı alimlerin mevzu kabul ettiği rivayetleri savunduğu, bunların za­yıf veya hasen ligayrihi olduğunu ileri sürdüğü, bazen bir rivayeti nakleden herhangi bir kaynağı zikretmekle yetindiği, bir rivayet hakkında alimlerin görüşlerini kaydetmekle beraber kesin bir kanaat or­taya koymadığı görülmektedir. Hadis ol­madığını belirttiği veya tereddüdünü dile getirdiği çeşitli sözlerin manasının sahih olduğunu ifade ettiği gibi, bir kısım riva­yetlerin de manasının batıl olduğunu söy­lemektedir.

Kitapta yanlışlıkla yapılmış tek­rarlar (1094= 1163, 1181 = 1186, 1706 = 1753, 1884 = 1885, 2006 = 2009, 2459 = 2488, 2196 = 2259 = 2311 ...), bir değer­lendirme yapılmadan bırakılmış rivayetler (986, 1047, 1367, 1548, 1858, 1987,2081, 2195, 2203, 2333, 2334 ...), hadis olup ol­madığına karar verilemeyip araştırılması istenen sözler de (12, 183,247, 515, 745, 805, 919, 1069, 1254, 2015, 2206, 2305, 2493...) bulunmaktadır.

Kitabın son bölümünde, yazarın İbnü'd Deyba, İbn Hacer el-Askalânî ve Süyûtî'den yaptığı nakillerden oluşan bir bölüm yer almaktadır. Burada bazı alim­lerin sözleri, hayatları, kabirleri, kitapları hakkındaki yaygın hatalara işaret edilmiş, hangi konulardaki rivayetlerin uydurma olduğu belirtilmiştir. Yine bu bölümde eserdeki hadislerin genellikle ilk iki keli­mesi zikredilerek iman, ilim, taharet, salat, zekat, nikâh gibi başlıklar altında ve alfabetik sıra gözetilmeden fihrist niteli­ğinde yeni bir düzenleme yapılmıştır.

Kitap, ilk olarak Beyrut'ta, daha sonra Ahmed el-Kalâş tarafından düzenlemeler yapılarak yine Beyrut'ta (1399, 1403, 1405, 1408), ayrıca Halep ve Kahire'de basılmıştır. Kitabın Türkçe baskısı henüz yapılmamıştır.

Yararlanılan kaynaklar değiştir

Acluni, eserini yazarken temel hadis kitaplarının yanı sıra aşağıdaki yazarlar ve eserlerinde de yararlanmıştır:

Kaynakça değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Keşfü%27l-Hafâ&oldid=32032464" sayfasından alınmıştır