Kanatlı çark
Kanatlı çark, gemi, tekne ve vapurları itmek için kullanılan bir tür tahrik sistemi. 19. ve 20. yüzyıl'ın başlarında yaygın olarak kullanılan, ancak gününüzde neredeyse pervanenin yerini alan gemi itici gücü parçalarıdır.[1]
Kürek gibi hareket eden buharla çalışan kanatlı çarklarla ilgili ilk deneyler, aralarında Robert Fulton'ında olduğu birkaç mucidi, kanatlı çarkları gemilerin pupa tarafına veya sancak ve iskele taraflarına tekerlek şeklinde monte etmeye yönlendirdi.[2] Kanatlı çarklar oldukça verimli ve modern pervanelerle bile rekabetçi olacak biçimde üretildi. Fakat açık denizlerdeki fırtınalarda çarkın hasara karşı savunmasızlığı[3] ve gemilerin ağır bir şekilde döndüğünde sudan çıkmasının dümen'de oluşturduğu zorluklar nedeniyle yerini pervanelere bıraktı. İç sularda seyrüsefer için bu kusurların önemsiz olması çarklı vapurlarların birçok nehirde halen daha kullanılmasına olanak sağladı.
Kaynakça değiştir
- ^ David Harte, Neil Bose, Robert Clifford, Tim Roberts, Gary Davidson (Haziran 2011). "An application of paddlewheel propulsion to a high speed craft" (PDF) (İngilizce). Hamburg, Almanya: Marine Propulsors. s. 1. 29 Haziran 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ Knox, Thomas W. (1886). The Life of Robert Fulton and a History of Steam Navigation. Michigan Üniversitesi: Putnam. s. 413. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.
- ^ Ferreiro, Larrie D. (2020). Bridging the Seas: The Rise of Naval Architecture in the Industrial Age, 1800–2000. MIT Press. s. 70. ISBN 9780262538077. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021.