Kafkas Yerli Süvari Tümeni

Kafkas Yerli Süvari Tümeni (RusçaКавказская туземная конная дивизия) veya "Vahşi Tümen" (RusçaДикая дивизия) Rus İmparatorluk Ordusu'na bağlı görev yapan süvari tümeniydi. 23 Ağustos 1914'te kurulan birlik, birkaç ay sonra dağılmadan önce 4 Eylül 1917'de Kafkas Yerli Süvari Kolordusuna dönüştürüldü. Çoğunlukla Kafkasya'nın Müslüman halklarından oluşuyordu. İmparator II. Nicholas'ın küçük kardeşi Grand Duke Mihail Aleksandroviç komutasında I. Dünya Savaşı'na katıldı.

Kafkas Yerli Süvari Tümeni (Vahşi Tümen)
Grand Duke Michael Alexandrovich, 2. Tugay subayları ile beraber, 1917
Etkin23 Ağustos 1914-1917
ÜlkeRus İmparatorluğu
Rus İmparatorluğu Rus Cumhuriyeti
BağlılıkRus İmparatorluğu Rus İmparatorluk Ordusu
TipiSüvari
Takma Adı"Vahşi Tümen"
SavaşlarıI. Dünya Savaşı
Komutanlar
KomutanMikhail Alexandrovich Romanov

Tümen personelinin geleneksel kıyafetleri ve rahat disiplini nedeniyle "Vahşi" lakabıyla anılıyordu. Birinci Dünya Savaşı sırasında, Brusilov ve Kerensky Taarruzları da dahil olmak üzere çok sayıda çatışmada kendini gösterdi. Şubat Devrimi sırasında Vahşi Tümen, Rus Geçici Hükümetine sadık kalarak Kornilov meselesi katılmadı. Kısa süre sonra dağılan gazilerinin çoğu, Beyaz Ordu ve Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti'e katıldı.

1 Ağustos 1914'te Alman İmparatorluğu, Üçlü İtilaf tarafında I. Dünya Savaşı'na girişini münasebetiyle Rus İmparatorluğu'na savaş ilan etti. Rusya zaten bir gün önce seferberlik başlatmıştı.[1] Daha 24 Temmuz'da, bir grup Kabardey köyü ihtiyarı, bir Kabardey Süvari Alayı kurmak için izin istemek üzere Rus imparatoruna başvurdu. Kabardey Alayı'nın oluşumu 6 Ağustos'ta tamamlandı. 9 Ağustos'tan itibaren diğer Kafkas etnik grupları kendi gönüllü süvari alaylarını oluşturmaya başladı.[2] 9 Ağustos'ta Emir Subayı Illarion Vorontsov-Dashkov, Rus Yüksek Komutanlığına beş süvari alayı ve bir piyade druzhinalardan oluşan bir Kafkas Yerli Süvari Tümeni kurma planını sundu.[1] 20 Ağustos'ta İnguş köyü ileri gelenlerinin başvurması üzerine; Rus yüksek komutanlığı bir İnguş Alayı kurulmasını onayladı.[3] 23 Ağustos'ta İmparator II. Nicholas, Kafkas Yerli Süvari Tümeni'nin kurulmasını emretti ve aynı anda küçük kardeşi Grandük Michael Alexandrovich'i komutan olarak atadı. Tümen, her biri dört sotniadan oluşan altı alaya bölünmüş üç tugaydan oluşuyordu.[1] 1. Tugay, 2. Dağıstan ve Kabardey Alaylarını birleştirdi. 2. Tugay Çeçen ve Tatar Süvari Alaylarından, 3. Tugay ise Çerkez ve İnguş Alaylarından oluşuyordu.[4] Personelin yüzde doksanı Kafkasya'dan Müslüman gönüllülerdi, geri kalanı imparatorluğun dört bir yanından çeşitli milletlerdendi;[5] toplamda 60'tan fazla farklı milletten.[6] Her alay 22-24 subay, 480-500 binici ve 121-141 destek personelinden oluşuyordu.[3]

Michael Alexandrovich'in atanması birime seçkin bir statü verdi ve Rus hizmetindeki birçok yabancı ile Rus ve Kafkas soyluları ona katılmaya çalıştı. Rus Müslümanları zorunlu askerlikten muaf tutulmuş olsalar da, birçok Kafkas etnik kökeni, askeri bir kariyer peşinde koşan veya uzun yıllardır süre gelen savaşçı geleneğe sahiplerdi.[4] Polis yetkilileri, askere alınma şartıyla tüm abrekler ve diğer yerli suçlular için af ilan etti; çoğu fırsatı değerlendirdi.[3] Tümen personelinin geleneksel kıyafetleri ve "dağların kanunu" onur yasasının uygulanmasıyla tamamlanan rahat disiplini nedeniyle yaygın olarak Vahşi Tümen olarak tanındı. Kafkasya'daki çoğu dilde T-V ayrımı bulunmadığından, erlerin (binicilerin) subaylara "sen" (Rusçaты) diye hitap etmesine izin verildi.[4] Askere alınanların çoğu temel düzeyde Rusça konuşuyordu, bazıları ise tercüman aracılığıyla temel emirleri anlıyordu.[5] Acemiler 8-9 günde temel eğitim geçiyorlardı.[7] Diğer tümenlerin aksine, her alayın kendi mollası vardı.[8] Tümenin adamları gri çohalar, siyah beşmetler ve gri veya kahverengi papakalar, chuviaks veya botlar giydiler. Omuz işaretlerinin rengi, İkinci Dağıstan ve Çerkes Alaylarında kırmızı ve Kabardey Alayında mavi olmak üzere her alay arasında değişiyordu. Her asker kendi silahını, atını, eyerini ve üniformasını kullanırdı; ateşli silahlar ve mızraklar sonradan veriliyordu.[5][4] Tümen, savaş sırasında Belçikalı süvari karabinalarıyla desteklenen Mosin-Nagant ve Berdan tüfeklerini kullandı.[3] Her asker kendi dinine göre askerlik yemini etti. Her binici ayda 25 ruble ve 150 ruble ödenek aldı. Aralık 1914'ten itibaren erlerin aileleri vergiden muaf tutuldu ve aylık 3 ruble 40 kopek ödenek aldı. [4]

 
Vahşi Tümen'in Karaçay askerleri, 1917

Ekim ayı başlarında, yeni kurulan tümen Vladikavkaz'da bir geçit töreni düzenledi,[3] tümen daha sonra Vinnytsia ve Proskurov'a taşındı. 15 Kasım'da tümen, Güneybatı Cephesi 2. Süvari Kolordusu'nun bir parçası olduğu Lviv'e gönderildi. 28 Kasım'da Sambir'de cepheye gitti. 30 Kasım'da[2], Avusturya-Macaristan-Rusya sınırını geçti.[5] 8 Aralık'ta ise Çerkes Alayı, Terki ve Volkovya'da düşmanla çatıştı. [2]

30/31 Aralık gecesi, Kabardey Alayı'ndan atlı üç sotnia, Vetlino köyünde dört makineli tüfekle desteklenen bir Tirol piyade taburuna saldırdı. Amaçları, savunmada kalanları oradan çıkarmak ve takviye gelene kadar köyü tutmaktı.[7] Dokuz saatlik bir çatışmanın ardından Avusturya geri çekildi, 15 Avusturyalı esir alınırken Kabardeyler 21 kişiyi öldürdü ve yaraladı.[5] 1 Ocak 1915'te Mihail Aleksandroviç, Gatchina'ya gitmek üzere Lviv'den ayrıldı.[2] Ocak'ta 1. Tugay, Beregy-Gorne köyünü ele geçirerek saat 16:00'ya kadar elinde tuttu. Öğleden sonra Avusturyalılar takviye kuvvet getirdiler ve ağır makineli tüfek ateşi açarak Rusları geri çekilmeye zorladılar.[7][5] Kısa bir süre sonra, Avusturya-Macaristan kuvvetleri ile tümen arasındaki cephede çatışma başladı ve bu, Michael Alexandrovich'in 14 Ocak'ta Lviv'e dönmesine neden oldu. 14 ve 25 Ocak tarihleri arasında, tümen, iki Avusturya-Macaristan tümenine karşı yerini korudu.[2] 28 Ocak 1915'te Berezhki köyünde çatışma çıktı.[5]

26 ve 27 Şubat tarihleri arasında Kabardey Alayı, ağır bombardımanın hedefi olurken, Podgorka'daki Lomnica nehri geçişini birkaç Avusturya saldırısına karşı savundu. Alay, çatışmada üç kişi öldü ve 29 kişi yaralandı.[7] İnguş ve Çerkes Alayları, bir hafta sonra ağır düşman ateşi altında Lomnica nehrini geçti. Daha sonra, altı makineli tüfekle desteklenen bir Avusturya piyade taburunun elindeki Tsu Babina köyüne saldırdılar ve yerlerinden ettiler. Avusturyalılar 323 kişiyi öldürdü ve 54 kişiyi de esir aldı.[3] 6 Mart'ta Mihail Aleksandroviç, Tlumach'a yapılan bir taarruzda tümene bizzat komuta etti, iki Avusturya taburunu yenip kasabayı ele geçirdi. Daha sonra Aziz Yorgi Kılıcı ile ödüllendirildi. [7]

15 Mart'ta tümen, cephenin Nizhniy ile Zalishchyky arasındaki bölümünü elinde tutarak Dinyester'in sol yakasına kaydırıldı. 30 Mart'ta tümenin Zhezhava'daki mevzileri ağır bombardımanın hedefi oldu ve nehri geçmeye çalışan bir Avusturya çıkarma grubu püskürtüldü. 6 Mayıs'ta 2. Süvari Kolordusu'na, 33. Ordu Kolordusu'na Dinyester'in sağ yakasında Korniov ile Bedyntse arasında bir köprübaşı kurma konusunda yardım etme emri verildi.[7] 12 Mayıs günü saat 24:00'te 1. Tugay, Dinyester'i Ivanie'de geçti, ertesi gün öğlen saatlerinde 2. Tugay, Usechko'ya doğru ilerlemek için dubalı bir köprü kullandı. İki tugay daha sonra Gorodnitsy'de birleşti. 13 Mayıs'ta tümen, Verenchanka'ya doğru geri çekilen düşmanı takip etti. Kasabanın yakınında attan inmiş düşman süvarileriyle çatıştı ve 31 esir aldı, bir havan topu, 60 havan mermisi ve 120 el bombası ele geçirdiler. 14 Mayıs'ta 2. Tugay Nepolokota'yı ele geçirirken, 1. ve 3. Tugaylar Beleluia ve Ustie nad Prutom'u ele geçirdi. 15 Mayıs'ta 3. Tugay, Karlov ve Vidinov köylerini işgal etti. 18 Mayıs'ta 1. Tugay, iki köye yapılan saldırıyı püskürttü. 19 Mayıs'ta tümen, cephenin Vidinov'dan Snyatun'a kadar olan bölümünü tutmakla görevlendirildi. 22 Mayıs'ta tümen, Karlov'a yapılan başka bir düşman saldırısını engelledi. 24 Mayıs'ta tümen, cephenin Vidinov-Budylov bölgesine yeniden atandı. 19:00'da 28 Mayıs akşamı, bir Avusturya ağır topçu ateşi Vidinov tren istasyonunu yok etti.[7]

Büyük ölçekli bir Avusturya saldırısı, tümeni Prut'un sağ yakasına çekilmeye zorladı ve Mayıs ortasında Dinyester'daki ilk konumlarına geri döndü. 4 Haziran'da tümen, Dinyester'ın sağ yakasında Çernivtsi'ye doğru ilerleyen ve iki gün sonra Okno köyünü alan Brusilov Taarruzuna katıldı. 11 Haziran'da tümen, Zhezhava'da bir köprübaşı oluşturmaya çalışan Avusturyalılara karşı saldırı düzenledi. Tümen, Prut'un sol yakasındaki Luzhany, Shepenice ve Altmaeshti köylerini alan Avusturyalıları takip etmeye devam etti ve bu süreçte 1.320 esir aldı. [5]

Ekim 1915'te Rus Yüksek Komutanlığı, saflarındaki ağır kayıplar nedeniyle Vahşi Tümen'in alaylarının her biri için yedek sotniler oluşturmaya başladı. Mart ayına[5] gelindiğinde, tümen 23 subay ve 260 binicisini kaybetmişti, ayrıca 144 subay ve 1.438 binici de yaralandı.[6] 27 Temmuz 1916'da Rus Zaamur Piyade Tümeni, Ezerzhany'ye önden iki başarısız saldırı başlattı, kayıplar verdi ve geri çekilmek zorunda kaldı. Vahşi Tümenin 3. Tugayına daha sonra köyü ele geçirme emri verildi. Ertesi günün şafağında, İnguş ve Çerkez Alayları köye saldırdı, saldırı, Zaamur piyadelerine moral olmuştu. Sabah 7:30 'da, Rus süvarileri köye girdi, ateş açtı ve savunmadakilerle göğüs göğüse çarpışmaya girdi. Sabah 8'de, İnguş kuzeye kaçanları takip ederken, köy düşmandan temizlendi. İkinci bir süvari hücumu, beş adet 6 inçlik top ve 20 kasa cephanenin ele geçirilmesiyle sonuçlandı. 46. ve 58. Prusya Piyade Alayları imha edildi ve 110 Alman esir alındı. Rus süvarilerinden de 19 kişi ölmüş, 58 kişi yaralanmıştı. At kaybı da 60 kadar idi.[3]

Ekim 1916'nın ortalarında 1. ve 3. Tugaylar Romanya Cephesi'nin 4. Ordusu'na katıldı ve Stanislavov'a gönderildi. Aralık 1916'da, tümen, Roman ve Bacău'da bir dizi çatışmalrda bulundu.[5] 1917'de tümen Besarabya Valiliğine çekilerek personelinin dinlenmesine izin verildi.[5] Şubat Devrimi ve ardından II. Nicholas'ın tahttan indirilmesi, tümenin moralini olumsuz etkilemedi.[2] Haziran 1917'nin ortalarında tümen, Kerenski Taarruzu hazırlıkları için Stanislavov'daki 12. Ordu Kolordusu'na katıldı. 8 Temmuz'da tümen, Kalush ve Dolyna'ya bir saldırı başlattı. 12 Temmuz'da 1. Tugay ve 3. Kafkas Kazak Tümeni, Kaluş'ta bir Alman karşı saldırısını engelledi.[5]

 
Tatar Süvari Alayları keşifte, Temmuz 1917

Ağustos 1917'de tümen, Aleksandr Krymov'un Müstakil Petrograd Ordusu'nun bir parçası olduğu Novosokolniki'ye gönderildi. 4 Eylül 1917'de Lavr Kornilov, Kafkas Yerli Süvari Tümeni'ni 1. Dağıstan Alayı ve Osetya birimleriyle takviye ederek Kafkas Yerli Süvari Kolordusu'na [5] dönüştürdü. [9] Kornilov meselesi sırasında kolordu, Kornilov'un Petrograd'a yürüme emri verdiği birimler arasındaydı.[3] o sırada Petrograd'da bir Sovyet Kongresine katılan Kuzey Kafkasya Halkları Birliği Merkez Komitesi üyeleri tarafından[9] ikna edildi. Üzerinde 'Toprak ve Özgürlük' yazan bir kızıl bayrak çektiler, komutanlarını tutukladılar ve hükûmete biatlarını sunmak için Petrograd'a bir heyet gönderdiler.[10] Ekim 1917'nin sonlarında, Peter Polovtsov komutasındaki birlik Kafkasya'ya döndü. Geldiklerinde, Petrograd hükûmeti bölgedeki etkisini kaybetmişti.[9] Kolordu, ardından gelen anarşi içinde dağıldı.[3]

Savaş sırasında, tümen saflarında yaklaşık 7.000 kişi görev yaptı,[6] 3.500'ü değişen derecelerde Aziz Yorgi Nişanı ve Aziz Yorgi Madalyası aldı.[11] Başlangıçta, Hristiyan olmayanlara, Aziz Yorgi'yi İmparatorluk çift başlı kartalı ile değiştiren emrin farklı bir versiyonu verildi. Ancak binicilerin talebi üzerine "kuş" yerine jigit restore edildi. [6] Operasyon süresi boyunca tümen, kendi boyutunun dört katı sayıda mahkûmu yakalarken[11] tek bir firar olayı kaydetmedi.[5] Rus İç Savaşı sırasında, Kabardey Alayı'nın birçok gazisi Beyaz Ordu saflarına katıldı.[11] Buna karşılık, İnguş Alayı gazileri toplu halde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti ordusuna katıldı. [3]

Dipnotlar

değiştir

Kaynakça

değiştir