Kıdem tazminatı

Kıdem tazminatı; çalışan işçinin hizmet süresi boyunca verdiği emeğin karşılığını almasını sağlayan yasal bir sistemdir.

Alınabileceği durumlar

Geçerli olan 1475 sayılı İş Kanunu'nun 14'üncü maddesine göre, 4857 sayılı İş Kanunu çerçevesinde çalışanlar işverenlerinden kıdem tazminatı alabilir. İlgili yasada 7 hal belirtilmiştir:

• İşverenin haklı bir sebep olmadan işten çıkartması
• İşçinin haklı bir sebeple işi bırakması
• Erkek çalışanların askerlik için işi bırakması
• Emekli olmak amacıyla işçinin işi bırakması
• Emeklilikle ilgili diğer şartları tamamlayıp, emeklilik yaşını evinde beklemek amacıyla işçinin işi bırakması
• Kadın işçinin evlendikten sonraki bir yıl içinde işi bırakması
• İşçinin ölmesi

Bu belirtilen hallerden herhangi birisinde, her çalışma yılına işçinin bir brüt maaşı tutarında kıdem tazminatı ödenir.

İşçi ve işveren açısından olumlu ve olumsuz yönleri

Kıdem tazminatı	Olumlu yönleri	Olumsuz yönleri
İşçi açısından	İşyeri yönetimlerinin el değiştirmesi sonucu var olan personeli işten çıkarma maliyetinin yüksek olacağı gerekçesiyle uzun yıllar o işletmeye emek vermiş olan işçinin işine yeni işverence son verilmesi tazminat ödeme şartına tabi olmaktadır.	İşyerinin olası bir iflas süreci ve sonrasında çalışanın hak talep edebileceği bir muhatabın kalmaması, İşçinin kıdem tazminatı maliyetini göze alamadığı durumlarda iş değiştirme fikrinden vazgeçmesi mümkündür.
İşveren açısından	Nitelikli elemanın iş yerinde uzun süre kalmasını sağlar	Çalışma dinamizmi düşmüş personelin işten çıkarma maliyetlerinin olması
Yeni kıdem tazminatı fonu öngörüsü	Geçici süreli işlerde çalışan işçilerin kıdem tazminatı hakkının devlet fonu kapsamında güvence altına alınması. İş yeri açısından; yeterince verimli olamayan nitelikli ve eski personelin yerine, nitelikli ve yeni personeli arama sürecinin daha ekonomik oluşu	Çalışan açısından; özellikle askerlik vazifesi ve kadınlarda emeklilik için işten ayrılanların kıdem tazminatı hakkının 10 yıl çalışmadan sonra talep etmesi çalışan açısından; İş yeri içi çalışma dinamizmi düşmüş eski ve yaşlı personelin işten çıkarma maliyetlerinin düşmesi İş yeri açısından; nitelikli personeli iş yerine bağlayıcı olmaması

Hesaplanması

Kıdem tazminatı hesaplanırken işçiye çalıştığı her bir tam yıl için, giydirilmiş brüt ücretinin otuz günlük tutarı ödenir. Bir yıldan arta kalan süreler için aynı ücret üzerinden oranlama yapılmak suretiyle tazminat tutarı hesaplanır. Giydirilmiş brüt ücret; işçiye verilen ikramiye, prim, yakacak yardımı gibi çıkarları kapsar.

Kıdem tazminatından binde 7,59 yani, %0,00759 oranında damga vergisi kesintisi yapılır.

Kıdem tazminatında hesaplanabilecek bir maaşın tavanı vardır. 2019 Yılı için kıdem tazminatı tavanı 6380 TL idi..2020 Yılı için kıdem tazminatı tavanı 6.730,15 TL'dir. Maaş bu tutardan yüksek olsa bile bu kadardan hesaplanır.