II. Muhammed (Safevî hükümdarı)

Ebul-Feth Muhammed Mirza (1772-21 Kasım 1816) veya Sultan II. Muhammed, Sultan II. Hüseyin'in oğluydu. Tahtta hak iddia eden son Safevi prensiydi. 1786'da Ağa Muhammed Han Kaçar kendi adına bir fetva verdi ve meşruiyetini kullanmak için sikkeler bastırdı, ancak Muhammed Mirza Kaçar varlığını reddetti ve Hindistan'a göç etti.

Ebulfeth Muhammed Mirza
Şah(De-facto)
Doğum	1772 Kerbela
Ölüm	1816 Lucknow
Eş(ler)i	Şehlabanu Begüm,Hurşid Begüm
Çocuk(lar)ı	Abbas Mirza,Muhammed Mirza,Taceddin Ahmed Mirza,Ali Mirza,Ümmü Nisa Begüm
Tam adı Ebul-feth Sultan Muhammed Sani bin Şah Sultan Hüseyin Sani bin Şah Tahmasp Sani el-Hüseynî el-Musevî el-Safevî Bahadır Han
Hanedan	Safevî Hanedanı
Babası	Şah II. Hüseyin
Annesi	Ismet Sultan Safevî
Dini	Islam

Çocukluğu

Muhammed Mirza 1772'de Kerbela'da doğdu. Babası Sultan II. Hüseyin, annesi ise Safevi prensesidir. Çocukluğunda babasını kaybetmiş ve Irak'ta din ilimleri okumuştur. Çocukluğunu Irak'ta geçiren mirza, İmam Rıza'nın türbesini ziyaret etmek için Meşhed'e gitti. Genç şehzade ile anne tarafından akraba olan Şahruh Han (annesi Fatma Sultan Begüm, Şah II.Tahmasp'ın kız kardeşiydi) onu sıcak karşıladı. Safevi kanı taşıyan Şahruh, oğlu Nadir Mirza'nın hükümdarlığını güçlendirmek için bir şeyler yapmak istedi, kardeşi ile birlikte Meşhed'e gelen Şah Sultan II. Hüseyin'in kızıyla evlenmeye karar verdi, ancak Nadir Mirza buna karşı çıktı. ve genç prens Irak'a döndü.

Yönetim

Ebul-Feth Muhammed Mirza'nın dönemi, ülkede güvenliği zorla ve kılıçla yeniden sağlayan Kerim Han'ın ölümünden sonra ülkeyi yeniden kaos ve kriz sardı, her köşede iktidar talipleri ayağa kalktı ve iktidarı ele geçirmek için meşruiyet aradılar ve bu günlerde Ebul-Feth Mirza'yı elde etmek en iyi yoldu. Bunlardan biri de gücü Ağa Muhammed Han Kaçar idi. İsfahan'ın düşüşünden sonra her zaman güç kazanma peşinde koşan Kaçar ailesi, bu kez III. Ismail'i kontrol eden Muhammed Hasan Han gibi Kerim Han'ın ölümünden sonra ortaya çıkan krizden çıkar sağlamaya çalıştı. Bir ara Safevi şehzadelerinden biri de iktidara geldi.

Mirza ile Kaçar Han arasındaki yazışmalardan korkan Horasan generalleri, özellikle Tebes hükümdarı Mir Muhammed Han Huzime, şehzade ile Ağa Muhammed Han arasındaki görüşmeleri engellemeye çalıştı ve bu durum şehzadenin kaçmasına neden oldu. Fars'ta Hacı İbrahim Han tarafından karşılandı, ancak Lutf Ali Han Zend'in sırdaşlarından biri, şehzadeyi Şiraz'ı terk etmesi için uyardı, bu amaçla Ebul Feth Mirza,1791'de Hac bahanesiyle Umman'a gitti. Aslında atalarının tarihini iyi biliyordu,kukla gibi Horasan veya Kaçar generallerinin elinde olmayı sevmiyordu.

Hindistan'a göçme

Ebul-Feth Mirza, Mekke'yi ziyaret etme bahanesiyle ve Ağa Muhammed Han'ın korkusuyla içeriden Maskat'a gitti. OradaHaricilerin halifeleri tarafından karşılandı. Hac günleri geçtiği ve Sind'de çok sayıda müridi olduğu için prens Sind'e gitti. Sind'de Kalhor ve Haydarabad Emirlerinden Pir Karma Ali Han'ın şefleri tarafından sıcak bir şekilde karşılanan Sultan Muhammed, Sind'de Safevi müritleriyle tanıştı. Altı ay sonra mirza, Hac yolculuğuna hazırlanmak için Haydarabad'dan Rajput'a gitti, Rajput Raja onu kabul etti ve onurlandırdı. Suudi Arabistan'a deniz yolculuğu için her şey hazırlanmıştı ama Sind'deki kötü hava prensin sağlığını tehlikeye atmıştı, bu yüzden Lahor'a gitti ve hac yolculuğuna çıkmayı bıraktı. Lahor'da Lahor'un yerel yöneticileri Mir Suhrab Han ve Mirrastam Hal tarafından karşılandı ve Lahor'da birkaç gün geçirdi.

Kışın gelmesiyle birlikte şehzadenin bazı müritleri ona Peşaver'e gitmesini ve Ahmed Şah Durrani'nin oğlu Timur Şah ile görüşmesini önerdiler, ancak yolda Şeyh Hamid Kadri ve onun yerine emrini veren Seyyid Celaleddin Mohammad Celali ile tanıştı. Timur Şah'tan yardım istemek üzerine Delhi'ye giderek Babür Şahından ve İngiliz yetkililerden yardım istedi. Ebul-Feth Mirza da onların emrini kabul etti ve Delhi'ye gitti. Delhi'ye giderken, atalarına ait birçok değerli şeyi çalan haydutların saldırısına uğradı. Racastan'da Hindistan imparatoru Şah Alem'in,Gulam Kadir Han tarafından kör edildiğini öğrendi. Bu nedenle, Delhi'ye gitmek yerine, Doğu Hindistan Şirketi'nin elçisinden Albay William Pasrik ve İngiliz kralının emriyle,Lucknow'daki prens, Doğu Hindistan Şirketi'ne ait bir sarayda kaldı.

Muhammad Mirza, hayatının sonuna kadar Lucknow'da yaşadı ve orada kendisi için küçük bir divan kurdu. O bir yazardı ve Hindistan'da pek çok kitap yazdı; Muhammedi ahlak ve Safevi Tohfe al-Salatin'den bahsedilebilir. Ebul Feth Mirza 21 Kasım 1816'da öldü ve Lucknow'a gömüldü. Aynı zamanda İran'da Feth Ali Han hüküm sürüyordu.

Ailesi

Muhammad Mirza ilk olarak Mirza Zeynelabidin Sadi'nin kızı Şehlabanu Begüm ile evlendi ve ondan iki çocuğu oldu, Abbas Mirza, Fatma Sultan Begüm. Muhammad Mirza'nın diğer eşi Hurşid Begüm, Hayrat Ali Han'ın kızıydı. Ümmü Gülsüm Begüm, Zeynep Nisa Begüm, Taceddin Ahmed Mirza ve Ali Mirza adında dört çocuğu oldu. Ümmü Gülsüm Begüm, 1217'de II. Şah Alem'in torunu Muhammed Süleyman Mirza'nın oğlu Muhammed Keyser Mirza ile evlendi.

Ayrıca Bakınız

• Safevilerin devrilmesi
• Safevi vizyonu ve ideolojisi
• Safevi şecere

Kaynakça

• Hoshang Mahdavi, Abdul Reza, kral olduğunu iddia eden son Safevi prensi, 11 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Siyasi Ekonomik Bilgiler 2017 Sayı 258
• Lotfabadi, Mohsen, Abolhasan Qazvini'nin Shahid Beheshti Üniversitesi Tarih Fakültesi Al-Safawieh'deki içgörüsü ve yöntemi 11 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. .
• Kazvini, Abolhasan. (1367) Fawad al-Safawiyeh (Safevi prenslerinin ve Safevi hükûmetinden sonraki sultanların tarihi), düzeltme, giriş ve kenar boşlukları, Maryam Mirahmadi, Tahran: Kültürel Çalışmalar ve Tesisler Enstitüsü.