Sıvısal bağışıklık

Sıvısal bağışıklık veya humoral bağışıklık, vücut savunmasının 3. hattının bir bölümüdür. Savunmanın üçüncü hattı T lenfositleri ve B lenfositleri tarafından sağlanır. Humoral bağışıklık antijene özgü tepki verilmesini sağlar. Savunmanın üçüncü hattında T & B lenfositleri beraber çalışırlar. T lenfositleri antijenin tanınmasında ve hücresel bağışıklıkta, B lenfositleri tanınan antijene özgü antikorlar üretilmesinde ve tehlikenin ortadan kalkmasından sonra bir bölümünün hafıza hücresi olarak vücutta kalmasından sorumludur.

Oluşumu

T & B lenfositleri kemik iliğindeki kök hücrelerinin farklılaşması sonucunda oluşurlar. T lenfositleri olgunlaşmak için Timüs bezinde bulunurken B lenfositleri ise oluştuğu kemik iliğinde olgunlaşır.

Etkinlik Süresi

B lenfositlerinin sağlamış olduğu bağışıklık genelde uzun sürelidir. Bunun nedeni antijenin ortadan kaldırılmasından sonra dönüştüğü hafıza hücreleridir. Fakat her hafıza hücresinin ömür süresi farklıdır. Yani belli bir antijene karşı ömür boyu bağışıklık sağlanırken bazılarına karşı birkaç senelik bağışıklık da sağlanabilir.

Etki Mekanizması

T lenfositlerinden gelen bilgiler doğrultusunda üretilen antikorlar genelde y şeklinde olup antijenin hücre zarındaki protein yapısına göre şekil alır. Oluşan antikorlar antijenin zarındaki proteinlere yapışıp onları çökeltirler,etkisiz hale gelen antijen fagositoz yapabilen akyuvar hücreleri tarafından hücre içine alınıp sindirilir.

Etki süresi ve Aşı

B lenfositleri bir antijen tarafından ilk defa karşılaşıyor ise antikorun üretimi tanıma süresine bağlı olarak birkaç gün içerisinde başlar. O yüzden aşılama çok önemlidir. Aşı insan vücuduna belli bir antijenin zayıflatılmış, ölmüş veya o antijenin üretmiş olduğu toksinlerin verilme durumudur. Bu bize yapay olarak sağlanmış aktif bağışıklık sağlar. Yani aşılamadan sonra oluşan hafıza hücreleri o antijen ile ikinci kez karşılaşmada çok hızlı ve etkin antikor üretilmesini sağlar. Aşı sayesinde birçok kanser yapıcı bakteri ve virüs tehlikesi ortadan kaldırılabilir. Örneğin rahim ağzı kanseri. Rahim ağzı kanserinin büyük bir nedeni orada oluşan bakteri veya virüs kaynaklı enfeksiyondur. O bakteri veya virüse karşı sağlanan bağışıklık tehlikeyi ortadan kaldırır.

Dezavantajları

B ve T lenfositleri Doku ve organ naklinde bazen sorun teşkil edebilir. Yapılan doku ve organ hücrelerindeki Fosfolipit zarlarda bulunan glikolipitler antijen olarak anlaşılıp uyumsuzluk görülebilir.Bu durumda bağışıklık sistemini baskılayıp yapılan doku ve organ vücut tarafından kabul edilmesi beklenir. Her zaman başarılı olmayabilir.

HIV ve Bağışıklık Sistemi

B ve T lenfositleri normalde bir virüs veya bakteri tarıfından baskılanmaz ve durdurulmaz fakat HIV adını verdiğimiz virüs bağışıklık hücrelerini konak hücre olarak kullandığı için virüsün neden olduğu AIDS hastalığı oldukça tehlikelidir. Kazanılmış bağışıklığı ortadan kaldırır ve her hastalığa karşı vücudu savunmasız hale getirir.