Vikipedi

Henry Tandey

1. Dünya Savaşı'nda Adolf HİTLER'in hayatını bağışlayan ingiliz asker.

Henry Tandey (30 Ağustos 1891 – 20 Aralık 1977), Britanyalı asker. Birleşik Krallık ve İngiliz Milletler Topluluğu kuvvetlerine verilebilecek en yüksek gallantry ödülü olan Victoria Cross'un sahibidir. Birinci Dünya Savaşı'nın en iyi dekore edilmiş İngiliz askeriydi ve en çok da savaş sırasında karşılaştığı Adolf Hitler'in hayatını bağışlayan asker olarak hatırlanmaktadır. Tandy soyadı ile doğdu, daha sonra soyadını babasıyla ilgili sorunlardan sonra Tandey olarak değiştirdi, bu nedenle bazı askeri kayıtlarda adının farklı yazılmasına neden olmuştur.[1]

Henry Tandey
Doğum30 Ağustos 1891
Leamington, Warwickshire, BK
Ölüm20 Aralık 1977 (86 yaşında)
Coventry, West Midlands, BK
Bağlılığı Birleşik Krallık
Hizmet yılları1910 – 26
Çatışma/savaşlarıI. Dünya Savaşı
Sonraki işiÜretim çalışanı

İlk yılları değiştir

Henry James Tandey, hayatını kaybeden bir askerin oğlu olarak Leamington, Warwickshire'daki Regent Caddesi'ndeki Angel Hotel'de doğdu. Leamington, Augusta Place'teki St. Peters ilkokuluna kayıt edildi.[2] Ayrıca çocukluğunun bir bölümünü bir otelde kazan görevlisi olmadan önce yetimhanede geçirdi.[3]

Adolf Hitler ile karşılaşma değiştir

Tartışmalı olmakla birlikte, Adolf Hitler ve Tandey'in Fransız köyü Marcoing'de karşılaştıkları iddia edilmektedir. Hikâye 28 Eylül 1918'de, Tandey 5. Wellington Dükü Alayı'nda görev yaparken geçmekte ve yorgun bir Alman askerinin Tandey'in ateş hattına girdiğini anlatmaktadır. Düşman yaralıydı ve silahı varmış gibi görünmüyordu. Tandey ateş etmemeyi seçti. Alman askeri onun tüfeğini indirdiğini görmüş ve uzaklaşmadan önce başıyla teşekkür etmiş. Bu askerin Adolf Hitler olduğu iddia edilmektedir.[4][5][6] Henry Tandey hakkında bir kitap yazan yazar David Johnson,[7] bu hikâyenin bir şehir efsanesi olduğuna inanmaktadır.[8]

Görünüşe göre Hitler, Tandey'in (Ekim 1918'de 5. Tabur Duke of Wellington (West Riding) Alayı'nda görev yaparken) VC ile ödüllendirildiğine dair bir gazete haberi görmüş, onu tanımış ve makaleyi kırpmıştır.[6]

1937'de Hitler, personelinden Dr. Otto Schwend'in yaptığı Fortunino Matania tablosundan haberdar oldu. Schwend 1914'teki Birinci Ypres Savaşı sırasında sağlık subayı olarak görev yapmıştı. Kendisine 1936 yılında Yarbay Earle tarafından tablonun bir kopyası gönderilmişti. Earle, Schwend tarafından Menin'deki tıbbi bir görevde tedavi edilmişti. Crossroads ve savaştan sonra da görüşmeye devam ettiler.[9]

Yeşil Howards Alayı tarafından 1923 yılında İtalyan ressama yaptırılan tablo, Tandey olduğu iddia edilen bir askerin 1914 yılında Menin'in kuzeybatısındaki Kruiseke Kavşağı'nda yaralı bir adamı taşıdığını göstermektedir. Resim, alay tarafından Matania'ya verilen ve o kavşaktaki gerçek bir olaya dayanan bir taslaktan yapılmıştır. Resimde Tandey'in arkasında gösterilen bina, Green Howard Alayı tarafından resmin bir kopyası hediye edilen Van Den Broucke ailesine aittir.[10]

Schwend, Hitler'e hediye etmek üzere tablonun büyük bir fotoğrafını elde etti. Hitler'in emir subayı Yüzbaşı Weidemann aşağıdaki yanıtı yazdı:

Dr. Schwend'in aracılığıyla Berlin'e gönderilen dostane hediyenize teşekkür etmek isterim. Führer doğal olarak kendi savaş deneyimleriyle ilgili şeylere çok ilgi duyuyor ve ona fotoğrafı gösterdiğimde ve kendisine gönderilmesine neden olan düşüncenizi açıkladığımda açıkça duygulandı. Fotoğrafı gösterdiğimde çok duygulandığı belliydi. Anılar açısından çok zengin olan dostane hediyeniz için size en iyi teşekkürlerini iletmemi istedi.

Görünüşe göre Hitler, 1918 yılında elde ettiği gazete kupüründeki fotoğrafından, yaralı adamı taşıyan askeri Tandey olarak teşhis etmişti.[11]

Hikâyeye göre Hitler, bir toplantı sırasında, Neville Chamberlain'den Tandey'e en iyi dileklerini ve minnettarlığını iletmesini istemiştir. Chamberlain de dönüşünde Tandey'i bizzat arayacağına söz vermiş ve görünüşe göre de öyle yapmış. Chamberlain'in belgelerinin ve günlüklerinin kopyalarını elinde bulunduran Cadbury Araştırma Merkezi, 1938 toplantısının kayıtlarında Tandey ile ilgili herhangi bir referansa sahip değildir.[12][13] Hikâyede ayrıca telefona William Whateley adında dokuz yaşında bir çocuğun cevap verdiği belirtilmektedir.[14] William, Tandey'in eşi Edith ile akrabaydı. Ancak Tandey o sırada Coventry'deki 22 Cope Street'te yaşıyordu ve Triumph Motor Company için çalışıyordu. Şirket kayıtlarına göre, sadece üç telefon hatları vardı ve bunların hiçbiri Tandey'in adresinde değildi. British Telecommunications arşiv kayıtlarında da 1938 yılında bu adrese kayıtlı telefon bulunmamaktadır.[15]

Tarihsel araştırmalar bu olayın gerçekten yaşanıp yaşanmadığı konusunda ciddi şüpheler uyandırmaktadır. Hitler askerlik görevinden 10 Eylül 1918'de 18 günlüğüne izin almıştır. Bu da olayın gerçekleştiği varsayılan tarihte Hitler'in Almanya'da olduğu anlamına gelmektedir.[16][17]

Savaş sonrası yıllar değiştir

Neye dönüşeceğini bilseydim [...] Öldürdüğü ve yaraladığı tüm insanları, kadınları ve çocukları gördüğümde gitmesine izin verdiğim için Tanrı'dan özür diledim.

-Henry Tandey II. Dünya Savaşı sırasında, I. Dünya Savaşı sırasında Hitler ile yaşadığı iddia edilen olaya ve Hitler'in II. Dünya Savaşı sırasındaki eylemlerine atıfta bulunuyor, 1940.[18]

Tandey Leamington Spa'ya döndü ve evlendi. 1940 yılında, II. Dünya Savaşı sırasında evi Luftwaffe tarafından bombalandı. Bir gazeteci bombalanan Coventry'deki evinin önünde ona yaklaşarak Hitler'le karşılaştığı iddiasını sordu. Tandey'in "Keşke onun nasıl biri olacağını bilseydim" dediği aktarılır. "Öldürdüğü ve yaraladığı tüm insanları, kadınları ve çocukları gördüğümde gitmesine izin verdiğim için Tanrı'dan özür diledim." Ancak, iddiaların ardından peşine düşüldüğüne ya da kendisinden uzak durulduğuna dair anekdot niteliğinde bile olsa herhangi bir kanıt bulunmamaktadır.[18]

Tandey, Standard Triumph Works, Fletchamstead'de komisyon üyesi oldu ve bu görevi 38 yıl boyunca sürdürdü.[19]

Ölümü değiştir

Tandey 1977 yılında 86 yaşında çocuksuz olarak öldü. İsteği üzerine yakıldı ve külleri 23 Mayıs 1978'de cenazecisi tarafından Fransa'daki Masnieres İngiliz Mezarlığı'na gömüldü.[20][21] Fransız yasalarına göre küllerinin etrafa saçılması, kendisine herhangi bir tören veya anma yapılması caiz değildi.[22] Fransız yasaları nedeniyle küllerinin savrulmasına ya da herhangi bir tören veya anma yapılmasına izin verilmemiştir.[23]

Leamington Spa'daki Union Road üzerinde bulunan Henry Tandey Court'a onun adı verilmiştir.[24]

Henry Tandey'in doğduğu Angel Hotel'in dışına mavi plaket yerleştirildi.[25]

Kaynakça değiştir

  1. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. p. 20. ISBN 978 0 7524 6613 2.
  2. ^ "Hero soldier permanently remembered in Leamington | Leamington Observer". Archived from the original on 24 June 2014. Retrieved 24 June 2014.
  3. ^ Leamington Courier, 28 Aug 2011 – Birthplace of Leamington hero to be given blue plaque
  4. ^ "Birinci Dünya Savaşı 1918 İngiliz askerinin yaralı Adolf Hitler'in hayatını kurtardığı iddia ediliyor". This Day in History. History. com. 8 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2015. 
  5. ^ Morpurgo, Michael (3 Ekim 2015). "Michael Morpurgo on the soldier who could have stopped a world war with one shot". The Times Newspaper. 5 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2015. 
  6. ^ a b Godl, John (22 Ağustos 2009). "How a Right Can Make a Wrong". FirstWorldWar.com. 11 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2015. 
  7. ^ Johnson, David (1 Ekim 2013). One Soldier and Hitler, 1918: The Story of Henry Tandey VC DCM MM. Spellmount Publishers Ltd. ISBN 978-0752466132. 
  8. ^ "Did British soldier spare Hitler's life in WWI?". BBC News. 2 Mart 2014. 28 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2015. 
  9. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 149. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  10. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. ss. 149-150. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  11. ^ "Nostalji: Teesside Live'dan son Nostalji yazıları". gazettelive.co.uk. 4 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "Archived copy". 3 Ocak 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2013. 
  13. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 146. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  14. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 144. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  15. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Только правда ли всё это судите сами. Gloucestershire: the History Press. s. 145. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  16. ^ Ian Kershaw'ın Hitler biyografisi "Hitler 1889-1936 Hubris" 3. bölümün sonunda
  17. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 150. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  18. ^ a b Bell, Bethan (4 Ağustos 2014). "Hitler'i vurmayan savaş kahramanı". BBC News. BBC. 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  19. ^ "Standard Triumph Works Directory - Documenting Employees of the Standard and Triumph Works". 5 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2022. 
  20. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 127. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  21. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 127. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  22. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 128. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  23. ^ Johnson, David (2012). One Soldier And Hitler, 1918. Gloucestershire: the History Press. s. 128. ISBN 978-0-7524-6613-2. 
  24. ^ "St Marks Kilisesi - Erken Leamington". 26 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  25. ^ "Bir Leamington kahramanının doğum yerine mavi plaket verilecek - Haberler - The Courier". 21 Eylül 2011. 21 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Henry_Tandey&oldid=31203802" sayfasından alınmıştır