Hasan Özbekhan

Türk filozof (1921-2007)

Hasan Özbekhan, Pennsylvania Üniversitesi Wharton Okulu'nda Profesör Emeritus olan bir Türk Amerikalı sistem bilimcisi, sibernetikçi, filozof ve planlamacıdır. Sistemler alanı teorisini küresel sorunlara uyguladı, Roma Kulübü olarak bir araya gelen plancılar, diplomatlar, bilim adamları ve akademisyenler grubuna ilham verdi.

Biyografi değiştir

Hasan Özbekhan o zaman Osmanlı İmparatorluğu olan yerde 1921’de Diplomatik bir ailede doğdu. Roma sa Lycée Chateaubriand’da okudu, sonrasında da Paris’teki Faculte de Droit and the École Libre des Sciences Politiques’da Hukuk ve Siyasal ve İdari Bilimler okudu, bununla birlikte London School of Economics'te yüksek lisans eğitimi aldı. Leverhume Bursuna seçildikten sonra Cambridge Üniversitesi'nde lisansüstü çalışmalarına başladı.

1960’larda Özbekhan, büyük çok uluslu şirketlerde yönetim danışmanı olarak çalıştı. Devlet için yaptığı işler, Türkiye için Bilim Politikası tasarımı ve büyük olasılıkla Paris'in geleceğini şekillendirecek olan mevcut olayların doğasını analiz eden Fransız Hükûmeti için geniş bir çalışmayı kapsar. Bu analizlerden çıkarılan çözüm önerileri, halihazırda Fransız Hükûmeti'nin kentin uzun vadeli kalkınması ile ilgili olarak benimsediği politikaların temelini oluşturmaktadır. 1963’ten 1969’a kadar Santa Monica, California'da bir askeri araştırma grubu ve yazılım geliştirme şirketi olan System Development Corporation'da baş bilim insanı ve planlama direktörüydü.

1970 yılında Pennsylvania Üniversitesi'nde Yöneylem Araştırması, İstatistik Profesörü ve Sosyal Sistem Bilimleri Bölümü'nde Yüksek Lisans Grubu Başkanı olduğu Wharton Okulu fakültesinde çalışmaya başladı. 1986’dan 1992’deki emekliliğine kadar Wharton Okulu’nda İşletme profesörüydü.

Royal Economic Society’ye üye olmuş ve The Economic Club of New York, the American Economic Association, the National Academy of Economics and Political Science, The Society of Business Advisory Professions, the Comité National Belge de l'Organisation Scientifique, the American Society for Political and Legal Philosophy, Mankind 2000, Futuribles’de üyeliğini sürdürmüştür.

Philadelphia’da 12 şubat 2007’de öldü.

İşleri değiştir

Sistemler alanı teorisini küresel sorunlara uygulayan Özbekhan, Club of Rome olarak bir araya gelen plancılar, diplomatlar, bilim adamları ve akademisyenler grubuna ilham kaynağı oldu. Grubun etkili bir temel belgesi haline gelen ve enerji, aşırı nüfus, kaynakların tükenmesi ve çevresel bozulma konularını ele alan "İnsanlığın Çıkmazı" isimli bir makale yazdı.

1970'lerde Özbekhan, İtalyan Sanayici Aurelio Peccei ve fizikçi ve sistem araştırma tasarımcısı Alexander Christakis ile birlikte The Club of Rome'un kurucu ortağı ve ilk direktörüydü. Özbekhan, The Club of Rome, The Predicament of Mankind'ın orijinal prospektüsünü yazdı. Bu belge, Alexander Christakis ve 21. Yüzyıl Agoralarının liderliğinde yapılandırılmış diyalojik tasarım bilimini geliştiren sistem bilimcileri için bir vizyon işlevi gördü. Özbekhan, 'herhangi bir sosyo-teknik sistemi ilgililerin açık izni ve katılımı olmadan değiştirmeye çalışmanın etik olmadığını' belirten Katılım Aksiyomunun formülasyonu için takdir edildi. İlgili Requisite Act of Action, 'bunu yapmaya yönelik her türlü girişimin başarısızlığa mahkum olduğunu' belirtir (Law of Requisite Action; Yiannis Laouris).

Robert Jungk, Johan Galtung ve başka birçok kişi ile birlikte MANKIND 2000'in üyesiydi.

Yayınlar değiştir

  • 1957, Prensler Adası
  • 1968, Genel Bir Planlama Teorisine Doğru.
  • 1970, İnsanlığın Kötü Durumu. Roma Kulübü'ne rapor verin.