Hansultan Daçiyev
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Hansultan Çapayeviç Daçiyev (Rusça: Хансултан Чапаевич Дачиев; 12 Aralık 1922 – Mayıs 2001), II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'ya hizmet etmiş Çeçen süvari. 15 Ocak 1944'te Sovyetler Birliği Kahramanı unvanıyla ödüllendirildi, ancak daha sonra Çeçen etnik kökeninden dolayı Celal-Abad'a sürüldü; Lavrenti Beriya'ya Çeçen halkının haklarının geri verilmesini talep eden bir mektup yazdıktan sonra güveni kötüye kullanma suçundan tutuklandı ve yirmi yıl hapis cezasına çarptırıldı. Tutuklandıktan sonra askerî madalyaları elinden alındı ve Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı iptal edildi. Sonunda serbest bırakıldı ve 1985'te beraat etti. Ardından unvanı Mihail Gorbaçov tarafından yeniden verildi.
| Hansultan Çapayeviç Daçiyev | |
|---|---|
| Doğum | Хансултан Чапаевич Дачиев 12 Aralık 1922 Gerzel-Aul köyü, Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti |
| Ölüm | Mayıs 2001 Gudermes, Çeçenistan |
| Bağlılığı |  Sovyetler Birliği |
| Branşı |  Kızıl Ordu |
| Hizmet yılları | 1941–1946 |
| Rütbesi | Üsteğmen |
| Birimi | 58. Muhafız Süvari Alayı |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri | Sovyetler Birliği Kahramanı |
İlk yılları değiştir
Daçiyev 12 Aralık 1922'de, günümüzde Çeçenistan'da yer alan Gerzel-Aul'da köylü bir Çeçen ailenin çocuğu olarak doğdu. İlkokuldan mezun olduktan sonra yerel köy meclisinde sekreter olarak çalıştı.[1]
İkinci Dünya Savaşı değiştir
1941'de Almanya'nın Sovyetler Birliği'ni işgalinden sonra Daçiyev, Kızıl Ordu'da hizmet vermek üzere askere alındı. Haziran 1942'de savaş cephesine konuşlandırıldı ve Dinyeper Taarruzu sırasında 58. Muhafız Süvari Alayı'nda öne çıktı.[2] 23 Eylül 1943 gecesi Daçiyev ve arkadaşı, Dinyeper'i geçti. Batı yakasında, düşmana karşı savunmaları iki kilometrelik bir alana yerleştirdi ve bilgileri, ağır düşman ateşi altında alay karargahına başarıyla teslim etmeyi başardı. Daçiyev'in eylemleri sayesinde 26 Eylül 1943'te bütün birlik Dinyeper'i geçebildi. Bu başarısı için 15 Ocak 1944'te, Çeçen-İnguş sürgününün başlamasından sadece birkaç hafta önce Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Savaşın geri kalanı boyunca Novoçerkassk Süvari Okulundan üsteğmen rütbesiyle mezun olduktan sonra askerî müfreze komutanı olarak görev yaptı.[1][3]
Sürgün hayatı ve ölümü değiştir
1946'da Daçiyev, ödüllü bir savaş gazisi olmasına rağmen Kızıl Ordu'dan terhis edildi. Çeçen ve dolayısıyla potansiyel bir hain olduğu gerekçesiyle Celal-Abad'a sürüldü.[1] Esnaf olarak hayatını devam ettirirken Lavrenti Beria'ya Çeçen halkının haklarının geri verilmesini talep eden bir mektup yazdıktan sonra güveni kötüye kullanma suçundan tutuklandı. 20 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve 1955'te Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı Yüksek Sovyet tarafından iptal edildi. Cezasının bir kısmını Sverdlovsk'da yer alan Vostoklag'da geçirdi.Movlid Visaitov'un yardımıyla beraat eden Daçiyev, Çeçenistan'daki Gudermes'e taşındı. Sovyetler Birliği Kahramanı statüsü 21 Ağustos 1985 tarihinde Mihail Gorbaçov tarafından geri verildi.
İki kalp krizi geçirdikten sonra Mayıs 2001'de 78 yaşındayken öldü.[4]
Daçiyev'in hayat hikâyesi yazarlara esin kaynağı olmuş, memleketinde birçok sokağa onun ismi verilmiştir.[5][6][7][8][9] Yazar Hoj-Ahmed Bersanov'un "Çelik Kıvılcım" (Rusça: Стальная искра) adlı kitabı Daçiyev'in hayat hikâyesinden esinlenerek kaleme alınmıştır.[10]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ a b c "Дачиев Хансултан Чапаевич". www.warheroes.ru. 28 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ Şadov, İvan (1987). Герои Советского Союза: краткий биографический словарь I, Абаев - Любичев [Sovyetler Birliği Kahramanları: Kısa Biyografik Sözlük] (Rusça). Moskova: Voenizdat.
- ^ Указ Президиума Верховного Совета СССР «О присвоении звания Героя Советского Союза генералам, офицерскому, сержантскому и рядовому составу Красной Армии» от 15 января 1944 года 24 Eylül 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. // Ведомости Верховного Совета Союза Советских Социалистических Республик : газета. — 1944. — 23 января (№ 4 (264)). — С. 1.
- ^ "Последний бой Хансултана Дачиева. ЖЗЛ". ИА Чеченинфо (Rusça). 25 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "улица им. Х.Ч. Дачиева". Яндекс.Карты (Rusça). 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Улица Дачиева на карте Гудермеса с номерами домов". mapdata.ru (Rusça). 10 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Почтовый индекс улица Дачиева, с. Энгель-юрт, Гудермесский р-н, республика Чеченская". index.kodifikant.ru. 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "село Джалка улица Дачиева на карте (Чеченская республика, р-н Гудермесский): номера домов, индекс, окато, октмо, ифнс". addsmap.ru. 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Улица Дачиева пгт Ойсхар района Гудермесский Чеченской республики на карте: номера домов, индекс, фото, окато, октмо, ифнс". addressmap.org. 1 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.
- ^ "Ушел из жизни народный писатель Чечни Хож-Ахмед Берсанов | Информационное агентство "Грозный-Информ"". www.grozny-inform.ru (Rusça). 25 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2020.