Vikipedi

Halka açık akvaryum

büyük akvaryumlara sahip tesis

Halka açık akvaryum veya Halka açık su hayvanat bahçesi, canlı suda yaşayan hayvan ve bitki örneklerini halkın izlemesi için barındıran bir hayvanat bahçesinin sudaki karşılığıdır. Halka açık akvaryumların çoğunda, ev akvaryumcularının tuttuklarından daha büyük tankların yanı sıra daha küçük tanklar bulunur. İlk halka açık akvaryumlar 19. yüzyılın ortalarında yapıldığından beri popüler hale geldi ve sayıları arttı. Çoğu modern akredite akvaryum, koruma konularını ve halkı eğitmeyi vurgular.[1]

Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyük akvaryumu olan Georgia Akvaryumu'nda bir balina köpek balığı
Monterey Bay Akvaryumu'ndaki Açık Okyanus sergisi
Dubai Mall Akvaryumu'ndaki ana akvaryum

Tarih değiştir

 
Detroit, Michigan'daki Belle Isle Su Hayvanat Bahçesi'ndeki Çeşitli Su Hayvanat Bahçeleri, 1900
 
18. yüzyılda Japonya'da bir akvaryum

İlk halka açık akvaryum Mayıs 1853'te Londra Hayvanat Bahçesi'nde açıldı; Balık Evi, bilindiği gibi, bir sera gibi inşa edildi.[2] PT Barnum, yanmadan önce New York City'de Broadway'de bulunan, kurduğu Barnum's American Museum'un bir parçası olarak 1856'da ilk Amerikan akvaryumunu hızla takip etti.[2] 1859'da Boston'da Aquarial Gardens kuruldu.[2] Paris'teki Jardin d'Acclimatation ve Viennese Aquarium Salon (her ikisi de 1860'ta kuruldu), Hamburg'daki Hamburg Hayvanat Bahçesi'nin bir parçası olan Deniz Akvaryumu Tapınağı (1864) gibi bir dizi akvaryum daha sonra Avrupa'da açıldı. Berlin (1869) ve Brighton'daki (1872) akvaryumlar.[2]

Eski Berlin Akvaryumu 1869'da açıldı. İnşaat alanı, Berlin Hayvanat Bahçesi'nde değil, şehir merkezinde Unter den Linden (büyük bir cadde boyunca) olacaktı. Akvaryumun ilk yöneticisi, 1863'ten 1866'ya kadar Hamburg Hayvanat Bahçesi'nin eski yöneticisi olan Alfred Brehm,[3] Eğitime önem veren halk akvaryumu, bir kısmı doğal kayadan yapılmış bir mağara gibi tasarlandı. Geologische Grotte, " yerkabuğunun katmanlarını " tasvir etti. Mağarada ayrıca foklar için kuşlar ve havuzlar da bulunuyordu. Aquarium Unter den Linden üç katlı bir binaydı. Zemin katta makine ve su depoları, birinci katta balıklar için akvaryum leğenleri bulunuyordu. Brehm'in kuşlara olan özel ilgisi nedeniyle, ikinci katta etrafına memeliler için kafesler yerleştirilmiş devasa bir kuş kafesi bulunuyordu. Tesis 1910'da kapandı.[4]

Amsterdam Hayvanat Bahçesi'ndeki Artis akvaryumu, 1882'de Viktorya dönemine ait bir binanın içine inşa edilmiş ve 1997'de yenilenmiştir. Artis akvaryumu, 20. yüzyılın sonunda olduğu gibi, 19. yüzyılın sonunda da son teknoloji olarak kabul edildi.[5]

30 Eylül 2013'teki kapanışından önce, en eski Amerikan akvaryumu, 1873'te kurulan Washington DC'deki Ulusal Akvaryum'du.[6] Bunu diğer halka açık akvaryumların açılışı izledi: San Francisco (Woodward's Gardens, 1873–1890), Woods Hole (Woods Hole Science Aquarium, 1885), New York City (New York Aquarium, 1896 – günümüz), San Diego (Scripps, 1903), Honolulu (Waikiki Akvaryumu, 1904 – günümüz), Detroit (Belle Isle Akvaryumu, 1904–2005, 2012 – Günümüz), Philadelphia (Philadelphia Akvaryumu, 1911–1962), San Francisco (Steinhart Akvaryumu, 1923), Chicago (Shedd Akvaryumu, 1929). Uzun yıllar boyunca, Shedd Akvaryumu, 2005 yılında Atlanta'daki Georgia Akvaryumu açılana kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin en büyüğüydü. Eğlence ve su sirki sergileri, Philadelphia'daki Aquarama Aquarium Theatre of the Sea (1962–1969) ve Camden'ın yeniden icat ettiği Adventure Aquarium 2005, eski adıyla New Jersey Eyalet Akvaryumu'nda (1992) temalar olarak birleştirildi.

İlk Japon halk akvaryumu, "Uonozoki" (şimdi Tokyo Deniz Yaşamı Parkı) adlı küçük bir tatlı su akvaryumu, 1882'de Ueno Hayvanat Bahçesi'nde açıldı.[7]

Halk akvaryumları bugün değiştir

 
Georgia Akvaryumu'nun en büyük akvaryumunda bir balina köpek balığı

Modern akvaryum tankları milyonlarca litre su tutabilir ve yunuslar, köpekbalıkları veya beluga balinaları gibi büyük türleri barındırabilir. Bu, kalın, şeffaf akrilik cam pencerelerle gerçekleştirilir. Su samurları[8] ve foklar[9] dahil olmak üzere suda yaşayan ve yarı suda yaşayan memelilere genellikle akvaryumlarda bakılır. Oregon Coast Akvaryumu veya Florida Akvaryumu gibi bazı kuruluşlarda su kuşları bulunur.[10] Modern akvaryumlar ayrıca suda veya yakınında vakit geçiren kara hayvanlarını ve bitkileri de içerir.[11]

Pazarlama amacıyla, birçok akvaryum, kalıcı koleksiyonlarına ek olarak özel sergiler sunar. Bazılarında evcil hayvan çiftliğinin suda yaşayan versiyonları vardır. Baltimore, Maryland'deki Ulusal Akvaryum, Upland Tropikal Yağmur Ormanı ve çok katlı Atlantik Mercan Resifi dahil olmak üzere çeşitli sergilere ev sahipliği yapmaktadır. Monterey Bay Akvaryumu'nda, ziyaretçilerin dokunmaya teşvik edildiği yaygın ışın türleri ile dolu sığ bir tank vardır. South Carolina Akvaryumu, ziyaretçilerin Saltmarsh Aviary sergilerinde ışınları beslemelerine olanak tanır.[12]

En büyük halka açık akvaryum, 2014 yılında Zhuhai, Hengqin'de açılan ve toplam 48,75 milyon litre (12,87 milyon ABD galonu) suyla Chimelong Ocean Kingdom tema parkıdır. İkinci en büyüğü, 800'den fazla türden 100.000'den fazla deniz hayvanı için toplam 45 milyon litre (12 milyon ABD galonu) su ile güney Singapur'daki Deniz Yaşam Parkı'dır.

Lojistik değiştir

 
Sea Life Melbourne Akvaryumu'nda beslenme saatinde büyük bir kalabalık topluyor

Halka açık akvaryumların çoğu, sabit bir doğal deniz suyu kaynağı için okyanusa yakın yerleştirilmiştir. Bir iç bölge öncüsü, özel tank vagonlarında demiryolu ile sevk edilen deniz suyunu alan Chicago'daki Shedd Akvaryumu idi. Şehrin kullanılmayan su işlerinde inşa edilen erken (1911) Philadelphia Akvaryumu, yakındaki nehir çok kirlendiğinde arıtılmış şehir suyuna geçmek zorunda kaldı.[13] Benzer şekilde, kısa süre önce açılan Georgia Akvaryumu, tanklarını şehir su sisteminden gelen tatlı suyla doldurdu ve tuzlu su sergilerini, evde yaşayan akvaryumcular için mevcut olan ticari tuz ve mineral katkı maddelerinin aynısını kullanarak tuzladı. South Carolina Akvaryumu, sergileri için tuzlu suyu doğrudan Charleston limanından çekiyor.

Ocak 1985'te Kelly Tarlton, büyük bir şeffaf akrilik tünel içeren ilk akvaryumun inşasına başladı, Kelly Tarlton'ın Yeni Zelanda, Auckland'daki Sualtı Dünyası. İnşaat 10 ay sürdü ve 3 milyon Yeni Zelanda dolarına mal oldu. 110 metre (360 ft) tüneli, bir fırında yerel olarak şekillendirilmiş bir tonluk (2.200 lb) Alman plastiği levhalarından inşa edildi. Artık hareketli bir yürüyüş yolu ziyaretçileri taşıyor ve okul çocukları grupları ara sıra orada yüzen köpekbalıkları ve vatozların altında yatıya kalıyor.

Samantha Muka'ya göre, halka açık yeni akvaryumlar oluşturmak pahalı bir süreçtir ve suda yaşayan hayvanların hayatta kalabileceği ortamlar yaratmanın lojistik talepleri nedeniyle projeyi ekonomik olarak sürdürülemez hale getirecek kadar pahalı hale gelebilir.[14]

Aktiviteler değiştir

Halka açık akvaryumlar genellikle oşinografik araştırma kurumlarıyla bağlantılıdır veya onların araştırma programlarını yürütür ve bazen yerel sularda bulunabilen türler ve ekosistemler konusunda uzmanlaşır. Örneğin, Britanya Kolumbiyası'nın Vancouver kentindeki Vancouver Akvaryumu, özellikle Kuzeybatı Pasifik ekosistemi için deniz araştırmaları, koruma ve deniz hayvanlarının rehabilitasyonu için bir merkezdir.[15] 1964'te Vancouver Akvaryumu, Moby Doll adında bir katil balinayı yakalayan ikinci akvaryum oldu. Esaret altında üç aydan biraz daha kısa bir süre hayatta kaldı ve akvaryum onu bir günlüğüne halka teşhir etti, ancak çığır açan bilimsel araştırmalara daha fazla önem verdi.[16] Akvaryum ayrıca diğer orkaları, beyaz balinaları, deniz gergedanlarını ve yunusları yakaladı. Monterey Bay Akvaryumu, büyük beyaz bir köpek balığı sergileyen ilk halka açık akvaryumdu. Eylül 2004'ten başlayarak, Outer Bay sergisi (şimdi Açık Deniz galerileri), bir dizi büyük beyaz köpek balığının ilk evi oldu. Köpekbalığı 198 gün boyunca akvaryumdaydı (önceki rekor 16 gündü). Köpekbalığı 31 Mart 2005'te serbest bırakıldı. New Jersey'deki Macera Akvaryumu'nda suaygırları var. Aquarium du Québec kutup ayılarına ev sahipliği yapar.

Ayrıca bakınız değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Visitor Impact". aza.org. Association of Zoos and Aquariums. 5 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2007. 
  2. ^ a b c d The Ocean at Home. New York: Princeton Architectural Press. 2003. ss. 99. ISBN 1-56898-502-9.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  3. ^ Strehlow, Harro, "Zoos and Aquariums of Berlin" in New World, New Animals: From Menagerie to Zoological Park in the Nineteenth Century, Hoage, Robert J. and Deiss, William A. (ed.), Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1996, p.69. 0-8018-5110-6
  4. ^ Strehlow, Harro, "Zoos and Aquariums of Berlin" in New World, New Animals: From Menagerie to Zoological Park in the Nineteenth Century, Hoage, Robert J. and Deiss, William A. (ed.), Johns Hopkins University Press, Baltimore, 1996, p.70. 0-8018-5110-6
  5. ^ "Notes on the Buildings of Amsterdam Zoo". International Zoo News. 49/6 (319). September 2002. 11 Nisan 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  6. ^ David Lin, former Director of Operations, National Aquarium, Washington, DC
  7. ^ Kawata, Ken, "Zoological Gardens of Japan", in Zoo and Aquarium History: Ancient Collections to Zoological Gardens, Kisling, Vernon N. (ed.), CRC Press, Boca Raton, 2001, p.298. 0-8493-2100-X
  8. ^ Sea Otters 23 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oregon Coast Aquarium's official website 4 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., accessed 3 February 2007.
  9. ^ "Pinnipeds". Oregon Coast Aquarium. 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ Birds 19 Şubat 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oregon Coast Aquarium's official website 4 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., accessed 3 February 2007.
  11. ^ Taylor, Leighton R., Aquariums: Windows to Nature, Prentice Hall General Reference, New York, 1993. 0-671-85019-9
  12. ^ "Saltmarsh Aviary". scaquarium.org. South Carolina Aquarium. 6 Aralık 1998 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2011. 
  13. ^ "Rebuilt Water Works' Debut is on the Horizon: The Site, Long Decaying, is to Reopen to the Public in June". Philadelphia Inquirer. 10 Ocak 2010. 12 Haziran 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi – National Park Service vasıtasıyla.  Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
  14. ^ Muka (25 Nisan 2019). "Bursting the Aquarium Bubble". The Atlantic. 25 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Nisan 2019. 
  15. ^ Research 7 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Vancouver Aquarium's official website 14 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., accessed 3 February 2007.
  16. ^ Orca: how we came to know and love the ocean's greatest predator. Oxford: Oxford University Press. 2018. ss. 57-66. ISBN 9780190673116.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)

Dış bağlantılar değiştir

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Halka_açık_akvaryum&oldid=30991650" sayfasından alınmıştır