Ekber Haşimi Rafsancani

4. İran cumhurbaşkanı
(Haşimi Rafsancani sayfasından yönlendirildi)

Ali Ekber Haşimi Rafsancani (25 Ağustos 1934; Rafsancan - 8 Ocak 2017; Tahran), İranlı din ve devlet adamı. 1989-1997 arasında İran'nin 4. Cumhurbaşkanı.

Ekber Haşimi Rafsancani
4. İran cumhurbaşkanı
Görev süresi
16 Ağustos 1989 - 3 Ağustos 1997
Yerine geldiği Ali Hamenei
Yerine gelen Muhammed Hatemi
Düzenin Maslahatını Teşhis Konseyi başkanı
Görev süresi
4 Ekim 1989 - 8 Ocak 2017
Yerine geldiği Ali Hamenei
Yerine gelen Mahmud Haşimi Şahrudi
Uzmanlar Meclisi başkanı
Görev süresi
25 Temmuz 2007 - 8 Mart 2011
Yerine geldiği Ali Meşkini
Yerine gelen Muhammed Rıza Mehdevi Kani
18. İran parlemento başkanı
Görev süresi
28 Temmuz 1980 - 3 Ağustos 1989
Yerine geldiği Javad Saeed
Yerine gelen Mehdi Kerrubi
Kişisel bilgiler
Doğum Ali Ekber Haşimi Behramani Rafsancani
25 Ağustos 1934(1934-08-25)
Behreman, Pehlevî İranı
Ölüm 8 Ocak 2017 (82 yaşında)
Tecriş, Şemiranat şehristanı, İran
Evlilik(ler)
Effat Marashi (e. 1958)
Çocuk(lar)
Ödülleri Fath Nişanı (1. sınıf)
Askerî hizmeti
Bağlılığı İran
Komutası İkinci komutan, İran İslam Cumhuriyeti Ordusu Genelkurmay Başkanlığı
Çatışma/savaşları Irak-İran Savaşı

İran'ın Kirman ilindeki Rafsancan'da doğdu. Fakir bir fıstık-çiftçisi ailenin oğluydu. 1948'de din eğitimini sürdürmek için Şiilerin kutsal kenti Kum'a gitti. 1958'de Ruhullah Humeyni'nin müridi oldu; zamanla Şiiler arasında ayetullah 'lıktan sonraki en yüksek ikinci derece olan hüccetülislam mertebesine yükseldi. Humeyni gibi o da Şah Muhammed Rıza Pehlevi'nin modernleşme programına karşı çıktı. Humeyni 1964 yılında sürgüne gönderilince ülkede Humeyni için yardım toplayanların önderliğini üstlendi. 1975-78 arasında solcu teröristlerle ilişkisi olduğu ileri sürülerek yargılandı ve hapis cezasına çarptırıldı.

Şahın devrilmesinden sonra 1979'da Humeyni İran'a dönünce onun önde gelen yardımcılarından biri oldu. İslami Cumhuriyetçi Parti'nin kuruluşunda önemli rol oynadı. Devrim Konseyi'nde görev aldı. Devrimin ilk yıllarında içişleri bakanlığını üstlendi. 1980'de meclise seçildi ve meclis başkanlığına getirildi. Dokuz yıl boyunca meclis başkanı olarak görev yaptı ve zamanla İran'ın ikinci güçlü kişisi konumuna geldi. İran-Irak Savaşı (1980-1988) sırasında etkili rol oynadı.Ağustos 1988'de savaşı sona erdiren ateşkesi kabul etmesi için Humeyni'yi ikna etti.

Haziran 1989'da Humeyni'nin ölümünden sonra temmuzda oy çoğunluğuyla İran cumhurbaşkanı seçildi. Daha önce pek etkili olamayan yürütme organının yetkilerini artırarak güçlendi. Pragmatik bir politika izleyerek sertlik yanlısı İslamcılara karşı başarı kazandı. İran'ın uluslararası ilişkilerde yalnızlığa itilmesini önlemeye çalıştı. Savaştan çıkan ülke ekonomisini canlandırmak için yabancı sermaye yatırımlarından ve özel girişimden yararlanmak stratejisine uygun olarak, Avrupa'yla ilişkileri yenilemeye çalıştı. 1993'te, oy oranı düşmekle birlikte, yeniden cumhurbaşkanı seçildi.

2005 yılındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk turda daha fazla oy almasına rağmen, ikinci turdaki rakibi Mahmud Ahmedinejad'e yenildi. İran İslam Cumhuriyeti Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanlığını yürütmekte iken, 8 Ocak 2017 tarihinde kalp krizi sonucu ölmüştür.[1]

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Rafsancani hayatını kaybetti". http://www.odatv.com.tr/. 8 Ocak 2017. 9 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2017.  |gazete= dış bağlantı (yardım)
Siyasi görevi
Önce gelen:
Ali Hamaney
Düzenin Yararını Teşhis Konseyi Başkanı
1989–
Sonra gelen:
Görevde
Önce gelen:
Ali Meşkini
İran Uzmanlar Meclisi Başkanı
2007–2011
Sonra gelen:
Muhammed Rıza Mehdevi Kani
Önce gelen:
Ali Hamaney
İran Cumhurbaşkanı
1989–1997
Sonra gelen:
Muhammed Hatemi
Önce gelen:
Yedullah Sahabi
İran İslami Şûra Meclisi Başkanı
1980–1989
Sonra gelen:
Mehdi Kerrubi