Muhammed Hatemi

5. İran cumhurbaşkanı (1997–2005)

Seyyid Muhammed Hatemi (Farsçaسید محمد خاتمی; d. 29 Eylül 1943, Ardakan), 1997-2005 arasında görev yapmış olan, İran'nin 5. cumhurbaşkanı.

Muhammed Hatemi
5. İran cumhurbaşkanı
Görev süresi
3 Ağustos 1997 - 3 Ağustos 2005
Dinî Lider Ali Hamenei
Yerine geldiği Ekber Haşimi Rafsancani
Yerine gelen Mahmud Ahmedinejad
Kültür ve İslami İrşad Bakanı
Görev süresi
9 Kasım 1982 - 24 Mayıs 1992
Yerine geldiği Mir Hüseyin Musevi (vekil)
Yerine gelen Ali Laricani
İslamî Şûra Meclisi üyesi
Görev süresi
28 Mayıs 1980 - 24 Ağustos 1982
Kişisel bilgiler
Doğum Muhammed Hatemi
14 Ekim 1943 (81 yaşında)
Ardekan, Yezd, Pehlevî İranı
Evlilik(ler)
Zohreh Sadeghi (e. 1974)
Çocuk(lar) 3
Bitirdiği okul İsfahan Üniversitesi
Tahran Üniversitesi
İmzası
Askerî hizmeti
Bağlılığı İran
Branşı İran Ordusu
Hizmet yılları 1969-1971
Rütbesi Teğmen; Mali uzman
Birimi Tahran bölgesi 3 idame

Eğitimi

değiştir

1961 yılında lise öğrenimini tamamladıktan sonra dini eğitim için Kum Medresesi'ne devam etti. İsfahan Üniversitesi Felsefe Bölümü'nden 1969'da lisans derecesi ile mezun oldu. Tahran Üniversitesi’nde Eğitim Bilimleri dalında yüksek lisans eğitimi aldı. Akabinde ünlü Kum Medresesi'nde içtihat eğitimine devam etti.

Siyasi Hayatı

değiştir

Siyasi hayatına 1962 yılında başladı. Özellikle Humeyni'nin bildirileri olmak üzere, siyasi bildiri ve ilanların çoğaltılıp dağıtımını üstlendi. İsfahan Üniversitesi İslami Öğrenciler Derneği'ndeki çalışmalara katıldı. Şah ordusunda asteğmen olarak iki yıl görev yaptıktan sonra 1979’da Hamburg İslami Kültür Merkezi’nin başına geçti.

Devrim'den sonra 1980'deki ilk milletvekili seçimlerinde doğum yeri olan Erdekan ve Meybod'dan milletvekili seçilerek meclise girdi. 1981 yılında Humeyni tarafından ünlü Kayhan gazetesinin de dahil olduğu birçok gazete ve dergiyi yayımlayan Kayhan Enstitüsü'nün başkanı olarak atandı. 1982 yılında ise Başbakan Mir Hüseyin Musavi tarafından İslami İrşad ve Kültür Bakanlığı'na getirildi. 1992'den Kültür bakanlığı görevinden istifa etti, böylece İran İslam Cumhuriyeti tarihinde istifa ederek görevinden ayrılan ilk kabine üyesi oldu. Haşimi Rafsancani tarafından iki kez aynı görevle kabineye alınan Hatemi, Irak ile süren 8 yıllık savaş sırasında, Tüm Silahlı Kuvvetler Komutanlığı Kültür Muavinliği Propaganda Merkez Başkan Yardımcılığı ve Başkanlığı yaptı.

Mayıs 1997'de yapılan seçimlerde oyların % 69'unu alarak cumhurbaşkanı seçildi. Haziran 2001'de yapılan seçimde de bu kez yüzde 77 oy oranıyla yeniden seçildi. Ancak, özellikle Cumhurbaşkanı'nın yetkileri ve seçim denetimi konusunda hazırladığı kilit önemdeki reformları Anayasayı Koruyucular Konseyi’nden geçiremedi.

 
Hatemi Malezya'da dönemin Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ile, Ekim 2003

Çalışmaları

değiştir

Farsça, Arapça, çalışmalarını sürdürecek kadar İngilizce ve Almanca biliyor. Çeşitli zamanlarda üniversitelerde ders de veren Hatemi'nin, "Velayet Kime Ait" (1979) ve "Gelenek, Modernizm ve Gelişme" (1996) olan birçok makalesinin yanı sıra "Dalga Korkusu", "Şehir Dünyasından Dünya Şehrine", "Tiranlık Kıskacında Düşünce ve İnanç" (2000) gibi kitapları ve konuşmalarının derlendiği Siyasi Gelişme, İktisadi Gelişme ve Emniyet (2000), İslam, Maneviyat ve İslam Devrimi (2000) ve Kadınlar ve Gençler (2000) adlı kitapları bulunmaktadır.

Siyasi görevi
Önce gelen:
Haşimi Rafsancani
İran Cumhurbaşkanı
1997–2005
Sonra gelen:
Mahmud Ahmedinejad