György Cziffra
György Cziffra (Georges Cziffra) (d. 5 Kasım 1921, Budapeşte – ö. 15 Ocak 1994, Senlis), Macar piyanist. 1968’de Fransız vatandaşı oldu.
20. yüzyılın en büyük piyanistlerinden birisi kabul edilir. Ünlü virtüöz, en çok Franz Liszt eserlerinin kaydı ile tanınmıştır. Frederick Chopin ve Robert Schumann'ın da pek çok eserinin kaydını yapmıştır.
Yaşamı değiştir
1921'de Budapeşte'de fakir bir çingene ailesinin çocuğu olarak dünyaya geldi. O doğmadan önce Fransa’da yaşayan ailesi; I. Dünya Savaşı çıkınca sınırdışı edilmişti.
Piyano çalmayı öğrenen ablasını izleyerek piyano ile tanıştı. Beş yaşında iken bir sirk tarafından yeteneği keşfedildi ve birkaç hafta boyunca sirkin yıldızı olarak gösterilere katıldı.[1]
9 yaşında iken Franz Liszt Akademisi’ne kabul edildi. Bu kuruma kabul edilen en küçük öğrenci idi. Okulda, yetişkinlerin devam ettiği derslere katılmasına da izin verildi. Müzik eğitimi boyunca akşamları barlarda piyano çalıp, doğaçlama müzik yaparak yaşamını kazandı. Eğitimi, II. Dünya Savaşı nedeniyle yarım kaldı.[2]
Cziffra, 1941'de Mısır asıllı eşi Soleilka ile evlenmişti. Bu evlilikten kendi adını verdiği (György) oğlu dünyaya geldi. 1942'de askere alındı ve Nazi ordusunda çarpışmak üzere Rusya sınırına gönderildi. Sınırda, Rus partizanlara esir düştü. İki yıl sonra kaçabildiğinde yeniden Alman askerlerine yakalandı ve Batı cephesine tankçı olarak gönderildi.
1946'da terhis oldu ve yeniden Franz Liszt Akademisi’ndeki eğitimine ve barlarda piyano çalmaya başladı.
1950'de Macaristan’dan kaçma girişiminde bulundu fakat yakalanarak 3 yıl boyunca çalışma kamplarında ağır koşullar altında yaşadı. 1953'te serbest kalan sanatçı 1956'da eşi ve oğlu ile Viyana'ya kaçmayı başardı. Viyana'da Brahms Saal'da sansasyonel bir resital verdi. Ertesi sene Paris ve Londra’daki konserleri de çok coşkulu tepkiler aldı. Başarılı kariyeri Avrupa turnesi ve ABD konserleri ile devam etti.
1968'de Fransız vatandaşı olan sanatçı, Paris'in kuzeyindeki Senlis kasabasına yerleşti. Kariyerinin başındaki müzisyenlere destek olmak amacıyla bir vakıf kurdu. Orkestra şefi olan oğlu György Cziffra Jr.'ın 1981’de bir yangında ölümünden sonra orkestra ile konser vermeyi bıraktı.[3] 1994'te Senlis’te kalp krizinden öldü.
Kaynakça değiştir
- ^ "In the Circus Ring, Cannons and Flowers (English translation by John Hornsby Of György Cziffra jr.'s French version of the Hungarian manuscript), Erişim tarihi:18.03.2013". 22 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2013.
- ^ "György Cziffra (Piano), Bach Cantatas web site, Erişim tarihi:18.03.2013". 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2013.
- ^ "Georges Cziffra, Musicweb-nternational.com sitesi, Erişim tarihi:18.03.2013". 13 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2013.