Frédéric Joliot-Curie
Jean Frédéric Joliot-Curie (d. 19 Mart 1900 – ö. 14 Ağustos 1958), Irene Joliot-Curie'nin eşi ve Nobel Kimya Ödülü sahibi Fransız fizikçidir.[1][2]
Frédéric Joliot-Curie | |
|---|---|
 Frédéric Joliot-Curie, 1935 | |
| Doğum | Jean Frédéric Joliot-Curie 19 Mart 1900 Paris, Fransa |
| Ölüm | 14 Ağustos 1958 (58 yaşında) Paris, Fransa |
| Ölüm sebebi | Hepatit |
| Milliyet | Fransız |
| Eğitim | ESPCI ParisTech |
| Din | Ateist |
| Evlilikler | Irène Joliot-Curie |
| Çocuk(lar) | Helene Langevin-Joliot, Pierre Joliot |
| Ödüller |  Nobel Kimya Ödülü (1935), Hughes Madalyası (1947) |
| Kariyeri | |
| Dalı | Fizik, Fiziksel kimya |
Yaşamı
değiştirFransa Paris'te doğdu. Paris Kimya ve Fizik Yüksekokulu'ndan mezun oldu.[3] 1925 yılında Radyum enstitüsünde, Marie Curie'e asistan oldu. Irène Curie'e âşık olduktan sonra, 1926 yılında evlendi. Evliliklerinden sonra ikisi de soyadlarını "Joliot-Curie" şeklinde değiştirdiler.[4][5] Marie'nin ısrarlarıyla Joliot, ikinci bir yüksek lisans derecesi ve doktora derecesi edindi. Doktora tezini radyoaktif elementlerin elektrokimyası üzerine yaptı.
Paris Bilim Fakültesi'nde ders verirken, atomun yapısı üzerine araştırmalarda eşiyle birlikte çalışarak, özellikle çekirdek incelemeleri yapmışlardır. Bu çalışmaları, 1932'de Chadwick tarafından nötronun keşfedilmesine temel oluşturmuştur. 1935 yılında boron, magnezyum ve alüminyum gibi elementlerin atom çekirdeklerinin alfa partikülleriyle bombardımanından kısa ömürlü radyo izotopların yaratılmasıyla sonuçlanan yapay radyoaktivite keşfiyle Nobel Kimya Ödülü almışlardır.
1937 yılında Radyum Enstitüsü'nü Fransa Koleji'nde profesör olmak için bırakıp, uranyum ve ağır su kullanımı yoluyla kontrollü bölünme temelli başarılı bir nükleer santral kurulumu gereksinimleri ve zincirleme tepkimeler üzerine çalışmaya başladı.[6] Joliot-Curie, Albert Einstein'ın Başkan Franklin D. Roosevelt'e gönderilen "Einstein-Szilard" mektubunda zincirleme tepkimeler konusunda başarılı bir bilim insanı olarak bahsedilen bilimcilerden biridir. II. Dünya Savaşı, Joliot'un savaş sonrası yönetimsel görevleri nedeniyle araştırmalarının hız kaybetmesine neden oldu.
Almanya'nın 1940'ta Fransa'yı işgalinde Joliot, çalışmasının belge ve materyallerini Hans von Halban, Moshe Feldenkrais ve Lew Kowarski ile birlikte İngiltere'ye kaçırabildi. Fransa işgali sırasında Ulusal Cephe üyesi olarak Fransız Direnişi'nde aktif bir rol almıştır. Joliot'un laboratuvarındaki Başyardımcısı Moureu, Paris Polis Müdürlüğü Laboratuvarları'nın başına atandı. Bütün sabotaj olaylarının incelenmesi, patlamamış bombaların, İngilizlerin paraşütle attıkları cephane ve silahlardan Nazilerin eline geçenlerin denetimi ve depolanması bu laboratuvarın göreviydi. Joliot, ara sıra eski çalışma arkadaşının ziyaretine gidiyordu. Böylece önemli ve etkin zincir oluşturuldu. Polis Müdürlüğü'ndeki cephane ve silahlar çeşitli yollardan College de France Laboratuvarları'na geliyor, oradan da direnişçilere dağıtılıyordu.[7]
Joliot'un sağlığı zaman geçtikçe kötüleşti ve 1958 yılında eşi gibi kendisi de aşırı dozda radyasyona maruz kalma sonucu ciğer hastalığından öldü.[8]
Savaş sonrası
değiştir
İşgalin bitmesinden sonra, Fransa Bilimsel Araştırmalar Ulusal Merkezi'nde yönetici olarak görev aldı ve 1945'te Charles De Gaulle tarafından Fransa'nın ilk Atom Enerjisi Yüksek Komiserliği'ne atandı. 1944'te Fransız fizikçiler Pierre Auger ve Jules Gueron Kanada'da Chalk River'da "İngiliz Nükleer Silah Araştırma Programı"nda çalışıyorlardı. Fransa Normandiya işgalinden kurtulunca bu fizikçiler, Frederic Joliot-Curie'ye Amerikan/İngiliz nükleer silah programı hakkında bilgi vermek için Fransa'ya döndüler. Frederic, bu bilgiyi Sovyet arkadaşlarına geçti. 1948'de Fransa Atom Reaktörü'nün yapımında bulundu. Adanmış bir komünist olarak, 1950 yılında College de France'da öğretim üyeliğini korurken, politik nedenlerden dolayı bazı görevlerinden alındı. Joliot-Curie ayrıca Russell-Einstein Manifestosu'nu 1955 yılında imzalayan 11 kişiden biridir. 1956 yılında eşinin ölmesinin ardından, eşinin yürüttüğü Sorbonne'daki Nükleer Fizik Başkanlığı görevini devralmıştır.
Frédéric Joliot, Fransız Bilimler Akademisi ve Tıp Akademisi üyesiydi, ayrıca Légion d'honneur madalyası sahibidir. 1951 yılında Dünya Barış Konseyi Başkanlığı çalışmaları nedeniyle, Lenin Barış Ödülü aldı. Ay'da bulunan bir krater -Joliot- ismiyle ona ithaf edilmiştir. 1946'da Royal Society yabancı üyesi olmuştur.
Özel hayatı
değiştirFrederic ve Irene, 4 Ekim 1926 Paris'te evlendikten sonra soyadlarını Joliot-Curie olarak birleştirmişlerdir. Kızları, birçok insanın onları Joliot-Curie diye adlandırırken, onların ise bilimsel çalışmalarını, Irene Curie ve Frederic Joliot diye imzaladıklarını söylemiştir.[9]
Joliot-Curie'nin kızları Helene Langevin-Joliot 1927'de doğdu. Paris Üniversitesi'nde nükleer fizikçi ve profesördü. Oğulları Pierre Joliot 1932'de doğdu. Ulusal Bilim Araştırma Merkezi'nde biyokimyacıydı. Frederic Joliot-Curie son yıllarını çocuklarının eğitim gördüğü Orsay'da nükleer fizik merkezi yaratmaya adamıştı.[2] Joliot-Curie bir ateistti.
Kaynakça
değiştir- ^ "n2:0080-4606 - Search Results". www.worldcat.org. 16 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ a b "Alsos: Frédéric Joliot-Curie". web.archive.org. 3 Mart 2016. 7 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ "Présentation". UFR Sciences (Fransızca). 23 Nisan 2020. 22 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ "The Nobel Prize in Chemistry 1935". NobelPrize.org (İngilizce). 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ "A devotion to their science : pioneer women of radioactivity | WorldCat.org". www.worldcat.org (İngilizce). Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ Rhodes, Richard (18 Eylül 2012). Dark Sun: The Making Of The Hydrogen Bomb (İngilizce). Simon and Schuster. ISBN 978-1-4391-2647-9.
- ^ Collins, Larry (1991). Is Paris burning?. Warner books ed. Dominique Lapierre. New York, NY: Warner Books. ISBN 0-446-39225-1. OCLC 22488999. 8 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ "Marie Curie and her daughters : the private lives of science's first family | WorldCat.org". www.worldcat.org (İngilizce). 8 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2023.
- ^ ""Marie & Pierre Curie's granddaughter, Hélène Langevin-Joliot, visits the United States"". 17 Ocak 2007. 20 Ağustos 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi.