Erkan Yücel
Erkan Yücel (13 Mart 1944, Ankara - 9 Eylül 1985, İzmir), Türk tiyatro, sinema ve dizi oyuncusudur.[1]
Erkan Yücel | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 13 Mart 1944 Ankara, Türkiye |
| Ölüm | 9 Eylül 1985 (41 yaşında) Selçuk, İzmir, Türkiye |
| Ölüm sebebi | Trafik kazası |
| Meslek | Oyuncu |
| Etkin yıllar | 1964-1985 |
Yaşamı
değiştirLiseyi yarıda bırakıp tiyatroya başlayan sanatçı, ilk olarak Ankara Deneme Sahnesi'nde çalıştı. Bir yandan halkevlerinin tiyatro kurslarına devam etti. 1962 ve 63 yıllarında, iki kez konservatuvara başvurmasına karşın, 'ağız yapısı uygun değil' diye alınmadı. Daha sonradan Devlet Tiyatroları'ndan gelen oyunculuk teklifini de o kabul etmedi. Deneme Sahnesi'nden sonra yeni kurulan Ankara Sanat Tiyatrosu'na girdi. Ayak Bacak Fabrikası ve Klimanjaro'ya Tek Başına Tırmanmak adlı oyunları ile dünya çapında tanındı. 12 Mart'ta sergiledikleri Hitler Rejimi'nin Korku ve Sefaleti oyunu nedeniyle sıkıyönetim tarafından tutuklanarak yargılandı ve 15 yıl ağır hapis cezasına mahkûm edildi. İki yıl yatıp çıktı. "İçerdeyken" işkence gördüğü söylenmektedir. İdeolojik farklılaşma nedeniyle AST'tan ayrılarak önce Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu'nu, sonra da Halk Oyuncuları'nı kurarak Anadolu'nun birçok yerinde turnelere çıktı. O dönemde sinemada da rol aldı. 1975'te Sanremo Film Şenliği'nde En İyi Erkek Oyuncu Ödülü'nü alarak uluslararası alanda ödül alan tek sinema oyuncusu oldu.
12 Eylül 1980 Darbesi'nde de baskılarla karşı karşıya kaldı. İzmir turnesinde Sıkıyönetim komutanlığı oyunu serbest bırakmış ama Erkan Yücel'in sahneye çıkmasını yasaklamıştır. 12 Eylül'den sonra da pasaport verilmeyip yurt dışına çıkışı yasaklandı. Tiyatro çalışmalarına Devrimci Ankara Sanat Tiyatrosu’nun ardından kurduğu Ankara Halk Tiyatrosu’nda devam etti. Ankara’da yerleşik bir sahne kurdu. Politik oyunların yanı sıra çocuk oyunları da hazırladı. 9 Eylül 1985 yılında film çekimi için gittiği İzmir yolunda geçirdiği bir trafik kazası sonucu 41 yaşında hayatını kaybetti.[2][3]
Erkan Yücel, toplumcu bir sanat anlayışını savundu. Aydınlık hareketinde yer aldı, TİİKP ve TİKP saflarında mücadele etti. Oğlunun adını, Doğu Perinçek'e ithafen Doğu koydu. "Traktör römorkunda tiyatro" tarzını geliştirdi, köy köy dolaşarak halka gösteriler sundu. Yücel ayrıca, Sarper Özsan yönetimindeki Aydınlık Korosu'nda da seslendirme görevinde bulunmuştur.
Tiyatro oyunları
değiştir- Fehim Paşa Konağı : (Turgut Özakman)
- Ayak Bacak Fabrikası : (Sermet Çağan) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1964)
- Sultan Gelin : (Cahit Atay) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1964)
- Yosma : (Ruzante) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1964)
- Bozuk Düzen : (Güner Sümer) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1965)
- Keloğlan : (Birkan Özdemir) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1965)
- Kuyruklu Yıldız Altında Bir İzdivaç : (Hüseyin Rahmi Gürpınar) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1965)
- Saf Adam ve Kundakçılar : (Max Frisch) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1965)
- 72. Koğuş : (Orhan Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1966)
- Alis Harikalar Diyarında : (Carrol) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1966)
- Durdurun Dünyayı İnecek Var : (Anthony Newley ve Leslie Bricusse) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1966)
- Pazar Gezintisi : (George Mitchele) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1966)
- Zenginin Maceraları : (Tunca Yönder ve Birkan Özdemir) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1966)
- Mayın : (Fikret Otyam) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1967)
- Müfettiş : (Nikolai Gogol) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1967)
- Sarıpınar 1914 : (Reşat Nuri Güntekin) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1967)
- Eskici Dükkanı : (Orhan Kemal) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1968)
- Simavnalı Şeyh Bedreddin : (Orhan Asena) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1968)
- Victor Ya Da Çocukların İktidarı : (Roger Vitrac) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1968)
- Linç : (Kerim Korcan) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1969)
- Sınırdaki Ev : (Slawomir Mrozek) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1969)
- Tozlu Çizmeler : (İsmet Küntay) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1969)
- Birinci Kurtuluştan : (Ergin Orbey) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1970)
- Hamdi : (Mehmet Keskinoğlu) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1970)
- Nafile Dünya : (Oktay Arayıcı) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1970)
- Ana : (Maksim Gorki) - Ankara Sanat Tiyatrosu (1974)
Filmografi
değiştir- 1974: Endişe
- 1979: Bir Ceza Avukatının Anıları - Çekiç ve Titreşim (TV filmi)
- 1979: Bir Ceza Avukatının Anıları: Emekli Başkan
- 1979: Bereketli Topraklar Üzerinde
- 1979: Yorgun Savaşçı (TV dizisi)
- 1983: Hakkâri'de Bir Mevsim
- 1984: O'na Çirkin Kral Derlerdi
- 1987: Yılmaz Güney: His Life, His Films
Ödüller
değiştir- 1968: Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler - "Sarıpınar 1914"deki oyunuyla
- 1971: Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler - "Linç" ve "Birinci Kurtuluştan"daki oyunlarıyla
- 1972: Sanat Sevenler Derneği - Övgüye Değer Görülenler - "Nafile Dünya" ve "3. Reich'in Korku ve Sefaleti"ndeki oyunuyla
- 1975: 12. Altın Portakal Film Festivali - En İyi Erkek Oyuncu - Endişe
- 1975: San Remo Film Şenliği - En İyi Erkek Oyuncu
- 1980: Sanat Sevenler Derneği - En İyi Erkek Oyuncu - "Müfettişler Müfettişi" ve "Düş ve Gerçek"teki başarılarıyla
- 1985: Sanat Kurumu - Seçici Kurul Özel Ödülü
Kaynakça
değiştir- ^ a b "Sinematürk' te Erkan Yücel". 31 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ "Erkan Yücel". SinemaTürk. 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Erkan Yücel". TSA. 11 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- Beyazperde'de Erkan Yücel 17 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ekşi Sözlük'de Erkan Yücel
- IMDb'de Erkan Yücel
- SinemaTürk'te Erkan Yücel 31 Temmuz 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da Erkan Yücel 24 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA'de Erkan Yücel 24 Eylül 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.