El Salvador için Hakikat Komisyonu

El Salvador için Hakikat Komisyonu (İspanyolca: Comisión de la Verdad para El Salvador), El Salvador İç Savaşı (1980–1992) sırasında yaşanan insan hakları ihlallerini araştırmak ve rapor etmek için Birleşmiş Milletler tarafından kurulan bir hakikat komisyonudur.

Komisyon, iç savaşı sona erdiren 1992 Chapultepec Barış Anlaşmaları ile kuruldu. Anlaşmaların 2. maddesine göre "1980 yılından bu yana meydana gelen ve toplum üzerindeki etkileri kamunun gerçeği acilen öğrenmesini gerektiren ciddi şiddet eylemlerini soruşturmakla" görevlendirildi. Ayrıca, silahlı kuvvetlere mensup subayların cezadan muaf olabileceklerine dair kuşkuları açıklığa kavuşturmak ve sona erdirmekle görevlendirildi. Anlaşmaların 5. maddesi gereğince "Bu tür eylemler, failleri hangi sektöre ait olursa olsun, hukuk mahkemeleri tarafından örnek teşkil eden hareketlerin nesneleri olmalıdır ve sorumlu bulunanlara kanun tarafından öngörülen cezalar uygulanmalıdır".

Komisyon, 7.000 kurban ile ilgili olarak 2.000 kişinin tanık ifadesini aldı ve 8.000'den fazla kurban ile ilgili olarak ikincil kaynaklardan bilgi topladı. Buna ek olarak, 23.000 yazılı ifade ele geçirdi. Komisyon, bu delillerden 13.569 hadise seçti ve savaşan tarafların (El Salvador Silahlı Kuvvetleri, ölüm mangaları ve Farabundo Martí Kurtuluş Cephesi) birbirine benzeyen şiddet yöntemlerini gösteren 32 hadiseye özellikle dikkat çekti.

Komisyon, 15 Mart 1993 tarihinde, "Çılgınlıktan Umuda: El Salvador'da 12 Yıllık Savaş" adlı raporunu yayınladı. Komisyon, Başpiskopos Óscar Romero'nun suikastından ve El Mozote katliamından ölüm mangalarını sorumlu tuttu. Kasım 1989'da öldürülen altı Cizvit rahibin cinayetinden El Salvador Silahlı Kuvvetleri'ni sorumlu tuttu. Belediye başkanlarının ve hükûmet üyelerinin öldürülmesinden ve adam kaçırma, bombalama, tecavüz ve cinayet olaylarından gerilla milisleri sorumlu tuttu.

El Salvador Yasama Meclisi, Komisyon raporununun yayınlanmasından beş gün sonra savaştaki tüm şiddet olaylarını kapsayan bir af yasasını onayladı.

Başkanlığını Kolombiya eski devlet başkanı Belisario Betancur'un yürüttüğu ve aralarında Venezüellalı Reinaldo Figueredo ile Amerikalı Thomas Buergenthal'ın bulunduğu komisyon üyeleri, Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Boutros Boutros Ghali tarafından tayin edildi.

Dış bağlantılar

• (İngilizce) El Salvador için Hakikat Komisyonu Raporu 23 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.