Eksternal ventriküler drenaj
Eksternal ventriküler drenaj (EVD) ayrıca ventrikülostomi veya sadece ventriküler drenaj olarak da bilinir. Sistem beyin cerrahları tarafından beyin omurilik sıvısının dolaşımının veya emiliminin bozulduğu durumlarda artmış kafa içi basıncının azaltılması için kullanılır. EVD, silikon esnek bir kataterin, yoğun bakımda hasta başında veya ameliyathanede takılması sonrası hastanın yoğun bakımda takibini gerektirir. EVD'nin amacı BOS'u dışarı boşaltmak ve kafa içi basıncın takibini sağlamaktır. EVD takılması esnasında meydana gelebilecek kanama gibi komplikasyonlar nedeniyle bu işlem tam olarak beyin cerrahisi işlemlerinin tümünün yapıldığı bir merkezde uygulanması tavsiye edilir. EVD hidrosefalinin tedavisinde kısa süreli uygulanan bir yöntemdir. Uzun dönemde hidrosefalinin düzelmeyeceği hastalarda ya direk serebral şant takılır veya EVD takılmış hastaların şantları kapalı sisteme alınır.[1]
| Eksternal ventriküler drenaj | |
|---|---|
EVD takılması
değiştirEVD'nin takılmasında kafatasında en sık kullanılan anatomik nokta Kocher noktası olarak tanımlanır. Bu nokta kafatasında frontal kemikte bulunur. Aksi bir gereklilik yoksa sağdan takılır fakat soldan veya her iki taraftan da takıldığı durumlar söz konusudur. Buradan takılma amacı kataterin sağ lateral ventriküle veya 3. ventriküle gönderilebilmesidir.[2][3] EVD, travmatik beyin hasarı olan hastalarda kafa içi basıncının takibinde,[4] subaraknoid kanamali hastalarda,[5] intraserebral kanamalarda veya BOS üretiminin arttığı durumnlarda kullanılabilir. EVD aynı zamanda ventrikül içindeki kanama ürünlerinin ve pıhtının teöizlenmesinde de kullanılabilinmektedir. Özellikle kan ürünlerinin ortamdan uzaklaştırılması beyinde kan yıkım ürünlerinin ciddi nörolojik problemlere yol açan vazospazm gibi komplikasyonların engellenmesi veya şiddetinin azaltılmasında önemlidir.
Tedavi takibi
değiştirEVD'nin drenaj sisteminde daha önceden belirlenmiş seviye işaretçisi, sıklıkla kafa içi basınç ile dengelenebilmesi için kafatası kaidesi veya dış kulak yolu hizasında tutulur. Bu yüksekliğin seviyesi mevcut hastalığın durumuna göre uzman cerrah tarafından değiştirilebilir. Hasta yakınlarının bu durumda özellikle dikkat etmeleri gereken şey başın drenaja göre konumudur. Bu nedenle kontrolsüz ve izinsiz olarak başın veya gövdenin pozisyonunun değiştirilmemesi şiddetle önerilir.[6] Bir cerrah drenajın takibini: Kafa içi basıncı > 15 mmHg ise drenaj açık izlensin, gelen sıvı ve kafa içi basıncı saatlik kayıt edilsin şeklinde düzenleyebilir. Drenajın sürekli ve kontrolsüz açık tutulması ciddi nörolojik komplikasyonlara sebep olabilir.[7] Serebral perfüzyon basıncı (SPB) EVD'den alınan basınç bilgisi ve hastanın sistemik tansiyon sevieyeleri ile hesaplanabilir. Serebral perfüzyon basıncı ortalama arter basıncı'dan (OAB) kafa içi basıncı (KIB) değerinin çıkarılması ile hesaplanır. Buna göre:
| Serebral perfüzyon basıncı (SPB) = Ortalama arter basıncı (OAB) - Kafa içi basınç (KIB) |
Komplikasyonlar
değiştirEVD takılması invaziv bir girişimdir ve potansiyel riskleri vardır.
Kanama
değiştirEVD takılması esnasında beynin geçilen katmanları arasında kanamalar meydana gelebilir. Bu kanamalar epidural alanda, subdural alanda, beyin dokusu içerisinde olabilir. EVD takılması bazen ölümcül komplikasyonlara sebep olabilir, acil cerrahi girişim gerektirebilir. Eğer hastada kanama pıhtılaşma bozukluğu varsa bu komplikasyonların görülme ihtimali de artar.
Mekanik
değiştirMekanik komplikasyonlar farklı sınıflara ayrılır.
- Yanlış yere yerleştirme sık görülen bir komplikasyondur. EVD yerleştirilmesi esnasında ideal konum katater ucunun lateral ventrikülün foramen monro komşuluğuna yerleştirilmesidir. Bunun uzağına veya yakınına okulması problem yaratmaz fakat katater ucu internal kapsül veya beyin sapı gibi kritik beyin alanlarına penetre olursa nörolojik bulgular ortaya çıkabilir.
- Tıkanma ise diğer sık görülen komplikasyndur. Özellikle kan yıkım ürünleri, fibrin ve pıhtı EVD kataterinin küçük kanallarını tıkayabilir. Bu durumda kontrollu olarak kataterin yıkanması gerekebilir.[8] Yer değiştirme: Normal bir EVD işlemi sonrası EVD'nin cilt dışında kalan kısmı cilde tespit edilir. Kataterin tespitinin çıkması veya gevşemesi gibi durumlarda katater olması gereken yerden ayrılabilir. Bu durum yanlış kafa içi basıncı ölçümüne ve kataterin yeterince BOS boşaltamamasına sebep olur.
Enfeksiyon
değiştirEVD kafatasından açılan bir delik ile beyin içine yerleştirilen yabancı bir materyaldir ve dışardan içeri bir pasaj oluşturur. Bu nedenle de ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir. EVD'ye bağlı ebfeksiyon oranları farklılık gösterir. Bu oranlar bazı eski çalışmalarda % 5 ile % 20civarındadır.[9][10] bu enfeksiyonlar ventrikülit olarak isimlendirilen ciddi enfeksiyonlara sebep olabilir. Son zamanlarda EVD işlemleri esnasında uygulanan enfeksiyon kontrol uygulamaları ile bu oran % 1'in altına düşürülmüştür.[11][12]
Nörolojik komplikasyonlar
değiştirEVD yerleştirilmesi işlemi ile nörolojik komplikasyon görülme ihtimali nadir görülen bir durumdur ve hastanın kötü prognozu ile ilişkili olabilir.[13] Bildirilen bir vakada daha derine beyin sapı yakınına yerleştirilmiş bir drenajda hastanın bilinç durumunun kataterin retiküler formasyonu irrite etmesinden kaynaklandığı düşünülmesi üzerine kataterin geri çekilmesiyle hastanın nörolojik durumunun düzeldiği görülmüştür.[13]
Kaynakça
değiştir- ^ Rammos, Rammos (Aralık 2008). "Conversion of external ventricular drains to ventriculoperitoneal shunts after aneurysmal subarachnoid hemorrhage: effects of site and protein/red blood cell counts on shunt infection and malfunction". Journal of neurosurgery. 109 (6). ss. 1001-4. doi:10.3171/JNS.2008.109.12.1001. PMID 19035711.
- ^ Kumar, Monisha; levine, Joshua; Schuster, James. Neurocritical care management of the neurosurgical patient. Elsevier Health Sciences. s. 265. ISBN 978-0-323-32222-5.
- ^ Proctor, Mark. R. Minimally invasive neurosurgery. Humana Press. s. 402. ISBN 978-1-59259-899-1.
- ^ Soundstrom, Terje. Management of severe traumatic brain injury : evidence, tricks, and pitfalls. Springer. ISBN 978-3-642-28126-6.
- ^ O'Donnell, John M. Surgical intensive care medicine (Third edition bas.). Springer. s. 226. ISBN 978-3-319-19668-8.
- ^ "Care of the Patient Undergoing Intracranial Pressure Monitoring/ External Ventricular Drainage or Lumbar Drainage". AANN.
- ^ Olson, Olson (Ekim 2013). "Continuous cerebral spinal fluid drainage associated with complications in patients admitted with subarachnoid hemorrhage". Journal of neurosurgery. 119 (4). ss. 974-80. doi:10.3171/2013.6.JNS122403. PMID 23957382.
- ^ Kakarla, Kakarla (Temmuz 2008). "Safety and accuracy of bedside external ventricular drain placement". Neurosurgery. 63 (1 Suppl 1). ss. ONS162-6; discussion ONS166-7. doi:10.1227/01.neu.0000335031.23521.d0. PMID 18728595.
- ^ Babu, Babu (Şubat 2012). "Strategies to decrease the risk of ventricular catheter infections: a review of the evidence". Neurocritical care. 16 (1). ss. 194-202. doi:10.1007/s12028-011-9647-z. PMID 22045248.
- ^ Beer, Beer (Kasım 2008). "Nosocomial ventriculitis and meningitis in neurocritical care patients". Journal of neurology. 255 (11). ss. 1617-24. doi:10.1007/s00415-008-0059-8. PMID 19156484.
- ^ Flint, Flint (Haziran 2013). "A simple protocol to prevent external ventricular drain infections". Neurosurgery. 72 (6). ss. 993-9; discussion 999. doi:10.1227/NEU.0b013e31828e8dfd. PMID 23467249.
- ^ Flint, Flint (Mart 2017). "A Simple Infection Control Protocol Durably Reduces External Ventricular Drain Infections to Near-Zero Levels". World neurosurgery. Cilt 99. ss. 518-523. doi:10.1016/j.wneu.2016.12.042. PMID 28012890.
- ^ a b Chai, Chai (2013). "Coma due to malplaced external ventricular drain". Turkish neurosurgery. 23 (4). ss. 561-3. doi:10.5137/1019-5149.JTN.5724-12.1. PMID 24101284.
| Sınıflandırma |
|---|