Edille-i şer'iyye

İslamda dinî hükümlerin dayandığı kaynaklara edille-i şer'iyye denir. Bu kaynaklar dört tanedir: kitap, sünnet, icma ve kıyas. Edille-i şer'iyye, veya şer'î deliller, en genel anlamda İslâm hukukunun kaynaklarını teşkil eder. Diğer bir ifadeyle edille-i şer'iyye, hüküm çıkarmada başvurulan esaslar olarak da ifade edilir. Kavramın ortaya çıkışı Tebeut Tabiin devrinden sonradır. Üzerinde düşünülmesi veya kavranılmasıyla, istenilen hükme ve sonuca ulâştırân şeydir. Kesin veya zannı olarak genel hüküm ifâde eder.

Edille-i Şer'iyye Kaynakları (Kısaca)

Kitap

Kur'an'dır.

Sünnet

Muhammed'in söz ve davranışlarıdır.

İcma

Müctehid imamların dini bir konu üzerinde fikir birliği etmeleridir.

Kıyas

Kitap, sünnet ve icmada hükmü bulunmayan bir şeyi, hükmü bilinene benzeterek anlamaktır.

Edille-i Şer'iyye Kaynakları (Daha detaylı)

Kitap

İslâm hukukunda Kur'an yerine kullanılan bir terimdir. Kur'an ise lügatte, okumak anlamında olup, ıstılahta Muhammed'e inen, mushaflarda yazılı olan ve en ufak bir şüphe olmaksızın mütevâtir olarak nakledilen, Allah'ın sözü (kelâmullah) anlamında kullanılır.

Sünnet

Sünnet, Arap dilinde iyi veya kötü olarak; gidilen, benimsenen yol anlamına gelir. Istılahta ise, Muhammed'in Kur'an dışındaki söz, fiil ve takriri anlamında kullanılır.

İcma

İcma lügatte, bir işe azmetme ve bir konuda görüş birliği etme gibi anlamlara gelir. Istılahta ise, Muhammed'in ölümünden sonra bir asırdaki Müctehidlerin, herhangi bir şer'î hüküm üzerinde görüş birliği etmeleri anlamında kullanılmaktadır.

Kıyas

Şer'î delillerin dördüncüsü sayılan kıyas; Kitap, sünnet ve icma gibi kesin bilgi ifade etmeyip tecviz edici bir mâhiyete sahiptir. Diğer bir ifadeyle kıyas, yeni bir hüküm ortaya koymayıp, diğer üç delilden biriyle sâbit olan ve delili gizli bulunan bir hükmü ortaya çıkarır.