Dominique Lapierre

Dominique Lapierre (30 Temmuz 1931 – 4 Aralık 2022), Fransız yazar ve tarihçi.

Dominique Lapierre
Doğum	30 Temmuz 1931(1931-07-30) Châtelaillon-Plage, Charente-Maritime, Fransa
Ölüm	4 Aralık 2022 (91 yaşında)
Milliyet	Fransız
Eğitim	Lafayette Koleji Paris Üniversitesi
Meslek	Yazar ve tarihçi
Tanınma nedeni	Is Paris Burning? O Jerusalem!
Evlilik	Dominique Conchon-Lapierre
İmza

Dominique Lapierre'nin İmzası

İlk yılları ve kariyeri

Dominique Lapierre, 30 Temmuz 1931'de Châtelaillon-Plage, Charente-Maritime, Fransa'da doğdu. On üç yaşında diplomat (Fransa Başkonsolosu) olan babasıyla Amerika Birleşik Devletleri'ne gitti. New Orleans'taki Cizvit okuluna gitti ve New Orleans Item gazetesinde çalışmaya başladı. Seyahat etmeye, yazmaya ve arabalara meraklıydı.

Lapierre, annesinin kendisine verdiği 1927 model Nash marka otomobil'i yenileyerek yaz tatillerinde Amerika Birleşik Devletleri'ni dolaşmaya karar verdi. Geçimini sağlamak için posta kutularını boyadı. Daha sonra Meksika'da Aztekler'i incelemek için burs aldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde otostop çekerek maceralı bir yaşam sürdü, makaleler yazdı, kiliselerde cam sildi, konferanslar verdi ve hatta Avrupa'ya dönen bir gemide siren temizleyicisi olarak iş buldu. Bir gün Chicago yolunda onu arabasına alan bir kamyon şoförü bavulunu çaldı. Şoförü polisten önce bulunca özel haber olarak 100 dolar karşılığında Chicago Tribune gazetesine sattı. Cebinde sadece otuz dolarla başladığı yirmi bin millik macerasını anlatan A Dollar for a Thousand kilometers (Bin Kilometre İçin Bir Dolar) adıyla yayınladığı ilk kitabını hazırlamasına kaynak oldu. Kitap savaş sonrası Fransa'da ve diğer Avrupa ülkelerinde en çok satan kitaplardan biri oldu.

Sonraki yaşamı

Lapierre on sekiz yaşında Easton, Pensilvanya'daki Lafayette Koleji'nde ekonomi eğitimi almak üzere Fulbright Bursu kazandı. 1937 model üstü açık eski model Chrysler marka aracı 30 dolara satın aldı ve bir moda editörüne aşık oldu. New York Belediye Binası'nda 21. doğum gününde evlendiler ve balayı için eski Chrysler aracıyla Meksika'ya gittiler. Ceplerinde sadece 300 dolar vardı buda benzin, sandviç ve kamyoncu motellerinde ucuz oda almaya yetiyordu. Los Angeles'ta Campbell Çorbaları için düzenlenen bir radyo yarışma programında 300 dolar daha kazandılar. Ödül üç hafta boyunca tek yiyecekleri olan bir kasa çorbayı içeriyordu. Lapierre, Chrysler marka aracını San Francisco'da 400 dolara sattı ve balayına Japonya'ya gitmek için SS Başkanlık Cleveland'dan iki bilet aldı. Balayı bir yıl sürdü. Bu süre zarfında Japonya, Hong Kong, Tayland, Hindistan, Pakistan, İran, Türkiye ve Lübnan'ın aralarında olduğu ülkeleri gezdiler. Balayı gezisinin ardından Fransa'ya yerleşerek Honeymoon around the Earth (Dünya Etrafında Balayı) adlı ikinci kitabını yayınladı.

Larry Collins ile işbirliği

Balayından sonra Paris, Fransa'ya döndüğünde Fransız Ordusu'na girdi. Tank alayında geçirdiği bir yılın ardından tercüman olarak görev yapmak üzere SHAPE karargâhına transfer edildi. Bir gün kafeteryada Yale Üniveresitesi'nden mezun askere yeni alınmış genç Amerikalı onbaşı olan Larry Collins'le tanışarak hemen arkadaş oldular. Collins terhis olduğunda Procter & Gamble'dan iş teklifi aldı. Yeni işine başlamadan iki gün önce, United Press ona Procter & Gamble'ın teklif ettiğinden çok daha az bir ücretle Paris ofislerinde altyazı yazarı olarak iş teklif etti. Collins, Birleşik Basın'dan teklifini değerlendirdikten sonra Newsweek tarafından Ortadoğu Bölesi muhabiri olarak işe alındı. Lapierre, terhisinsden sonra Paris Match dergisinde muhabirliğe başladı. Lapierres'in ilk çocuğu Alexandra'nın vaftiz babası Collins oldu. Collins ve Lapierre, gazetecilikleri döneminde görev esnasında birkaç kez beraber çalışma fırsatı elde ettiler. Arkadaşlıklarına rağmen bazı hikâyeler nedeniyle birbirleriyle rekabete girdiler. Ancak hem Fransız hemde Anglofon izleyicilere hitap edecek büyük bir hikâye anlatmak için güçlerini birleştirmeye karar verdiler. İlk çok satan ortak yazdıkları kitapları Is Paris Burning? otuz dilde on milyona yakın kopya sattı. Bu kitapta modern araştırmacı gazetecilik tekniğini klasik tarihsel araştırma yöntemleriyle harmanladılar.

Ardından O Jerusalem! (Ey Kudüs!) kitabı için İsrail Devleti'nin doğuşunu yeniden inşa etmek üzere Kudüs'te dört yıl geçirdiler. Lapierre, Kudüs'te uzun zaman geçirdikten sonra Kutsal Şehir'deki her sokağı, meydanı, caddeyi ve binayı yakından tanımaktan gurur duyuyordu.

Lapierre'in iki kitabı - Is Paris Burning? (Paris Yanıyor mu?, Larry Collins ile birlikte yazmıştır) ve City of Joy - sonradan filme alınmıştır. Lapierre ve Collins birlikte birkaç kitap daha yazmışlar son olarak birlikte Is New York Burning? (New York Yanıyor mu?, 2005) adlı eseri kaleme aldıktan sonra Collins'te kitabın yayınlandığı aynı yıl olan 2005'te vefat etmiştir.

Ayrıca Lapierre akıcı Bengalce konuşabilmekteydi.

City of Joy Vakfı ve diğer insani yardım kuruluşları

The City of Joy Kalküta'daki Pilkhana gecekondu mahallesinin isimsiz kahramanları hakkındadır. Lapierre, bu kitaptan kazandığı telif ücretlerinin yarısını Kalküta'da cüzamlı ve çocuk felci çocukları için sığınma merkezleri, dispanserler, okullar, rehabilitasyon atölyeleri, eğitim programları, sıhhi eylemler ve hastane botları dahil olmak üzere çeşitli insani yardım projelerini desteklemek için bağışladı. Hayırsever fonları işlemek ve kanalize etmek için Kalküta'daki cüzamlı insanların çocuklara yardım amacıyla (Fransa'da Action pour les enfants des lépreux de Calcutta resmi adı altında kayıtlı) bir dernek kurdu. Hindistan'daki yolsuzluğun farkında olarak yaptığı tüm fon transferlerini paranın doğru amaç için doğru kişiye ulaşmasını sağlayacak şekilde organize etti. 1980'de evlendiği eşi Dominique Conchon-Lapierre vakıftaki diğer ortağıydı.

Bhopal'de yazdığı Five Past Midnight adlı eserin telif ücretleri 1984 Union Carbide Bhopal felaketinin kurbanlarına ücretsiz tıbbi tedavi sağlayan Bhopal'daki Sambhavna Kliniği'ne hibe edilmiştir. Lapierre ayrıca Five Past Midnight in Bhopal (Bhopal'da Gece Yarısını Beş Geçe) adlı kitabında geçen yerleşim yerlerinden birisi olan Oriya Basti'deki bir ilkokula fon sağlamıştır.

Otomobil ve seyahat tutkusu

Altı yaşında otomobillere karşı bir tutku geliştirdi. Her yaz büyükbabasının Atlantik kıyısındaki sahil evindeyken amcasının Amerikan arabalarına ilgi duyardı. Lafayette Koleji'nde burslu öğrenciyken bir hurdalıkta bulduğu üstü açılır klasik Chrysler marka üstü açılır arabayı otuz dolara satın aldı. Kırk beş yıl sonra bir Fransız eski model araba dergisinde aynı marka başka bir Chrysler marka aracın fotoğrafını gördü. Otomobil Poitiers'de müzayedeye çıkarılmak üzereydi. Müzayedeye yetişerek teklif verdi ve kazandı. Paris Üniversitesi'nde öğrenciyken kendisinin ve bir sınıf arkadaşının Ankara'ya kadar sürdüğü eski model Amil marka aracı satın aldı. Dağ geçitlerinden geçerken yeterli manevra gücüne sahip olmak için arabayı nasıl geri geri sürdüğüne dair hikâyeler anlattı. Son gezisini kırkıncı yaş gününde aldığı Rolls-Royce marka aracıyla Bombay'dan Pakistan, Afganistan, İran ve Türkiye üzerinden Saint Tropez'i dolaşarak gerçekleştirdi.

Ölümü

Mondadori Yayınevi tarafından Lapierre'nin 4 Aralık 2022'de 91 yaşında öldüğü haberi kamuoyuna duyuruldu.

Ödülleri

Lapierre, 2008'deki Cumhuriyet Bayramı kutlamalarında şeref holüne alınarak Hindistan'ın üçüncü en yüksek sivil ödülü olan Padma Bhushan Ödülü'ne layık görülmüştür.

Eserleri

Romanlar

• The Fifth Horseman (Le Cinquième Cavalier) (1980), Larry Collins ile 0-671-24316-0
• The City of Joy (La Cité de la joie) (1985), 0-385-18952-4
• Beyond Love (Plus grands que l'amour) (1990), 0-446-51438-1
• Is New York Burning? (New-York brûle-t-il?) (2005), yazar Larry Collins, 1-59777-520-7

Kurgusal-olmayan

Otobiyografi

• A Thousand Suns (Mille soleil) (1999), memoir, 0-446-52535-9
• India mon amour (Inde ma bien-aimée) (2010), memoir, 978-8-8428-1681-2

Biyografi

• Chessman Told Me (Chessman m'a dit) (1960)
• Or I'll Dress You in Mourning (...Ou tu porteras mon deuil) (1968), Larry Collins ile

Tarih

• Is Paris Burning? (Paris brûle-t-il?) (1965), Larry Collins ile 9780785812463
• O Jerusalem! (Ô Jérusalem) (1972), Larry Collins ile 0-671-21163-3
• Freedom at Midnight (Cette nuit la liberté) (1975), Larry Collins ile 0-671-22088-8
• Five Past Midnight in Bhopal (Il était minuit cinq à Bhopal) (2001), Javier Moro ile 0-446-53088-3
• A Rainbow in the Night: The Tumultuous Birth of South Africa (Un arc-en-ciel dans la nuit) (2008), 978-1-4332-9156-2

Gezi

• A Dollar for a Thousand Miles (Un dollar les mille kilomètres) (1949)
• Once Upon a Time in The Soviet Union (Il était une fois l'URSS) (2005) Jean-Pierre Pedrazzini ile 978-81-216-1247-0 — 1956 yılında Jean-Pierre Pedrazzini ile birlikte Sovyetler Birliği'ne yaptığı yolculuğu anlatıyor.
• Honeymoon around the Earth (Lune de miel autour de la Terre) (2005)

Adaptasyon

• Is Paris Burning? (1966), film; yönetmen: René Clément, Is Paris Burning? kitabından alıntı
• City of Joy (1992), film; yönetmen: Roland Joffé, City of Joy romanından alıntı
• A cloud over Bhopal (2001), belgesel; yönetmen: Gerardo Olivares ve Larry Levene, Five Past Midnight in Bhopal kştabından alıntı
• Viceroy's House (2017), film; yönetmen: Gurinder Chadha, Freedom at Midnight kitabından alıntı

Dış bağlantılar

• IMDb'de Dominique Lapierre
• Bose, Raktima (6 Şubat 2009). "Dominique Lapierre's joys". The Hindu. 12 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
• "Dominique Lapierre questions ban on Bhopal gas tragedy book". Thaindian News. IANS. 17 Temmuz 2009. 21 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi.