Dengeli, Göle
Dengeli, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.
| Dengeli | |
|---|---|
 | |
 Ardahan'ın konumu | |
  Dengeli Dengeli'nin Ardahan'daki konumu | |
| Ülke |  Türkiye |
| İl | Ardahan |
| İlçe | Göle |
| Coğrafi bölge | Doğu Anadolu Bölgesi |
| Rakım | 2044 m |
| Nüfus (2022) | |
| • Toplam | 226 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| İl alan kodu | 0478 |
| İl plaka kodu | 75 |
| Posta kodu | 75700 |
Tarihçe
değiştirDengeli köyünün eski adı Gürcüce kaynaklarda Aburi (აბური) olarak geçer.[3] Türkçe kayıtlardaki Abur (ابور), Gürcüceden girmiş olabilir. Bu yer adı Rusça da Abur (Абуръ) şeklinde yazılmıştır.[4][5] Bu yer adının 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde geçen Ahalkalak livasının Akşehir nahiyesine bağlı Abul (ابول) ile benzerliği dikkat çekicidir.[6]
Aburi, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Kola'da yer alır. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Öte yandan bu bölge, Gürcü Hristiyanlığının erken dönemdeki merkezlerinden biri olarak bilinir.
Aburi köyü, uzun süre Osmanlı egemenliğinde kaldıktan sora, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’nın ardından 1878 yılında imzalanan Belin Antlaşması uyarınca, savaş tazminatının bir parçası olarak Osmanlı Devleti tarafından Rusya’ya bırakıldı. Rus idaresinin 1886 taerihli nüfus tespitinde Abur (Абуръ) adıyla kaydettiği yerleşim, Ardahan sancağının Göle kazasına bağlı Okami nahiyesinin 18 köyünden biriydi. Köydeki 12 hanede, 56’sı erkek ve 31’i kadın olmak üzere 87 kişi yaşıyordu. Altı hanede yaşayan 39 kişi Kürt, kalan altı hanede yaşayan 48 kişi de Türk olarak kaydedilmiştir.[7] Köyün nüfusu 1896 yılında 113 kişi, 1906 yılında 144 kişi olarak tespit edilmiştir.[8]
Aburi köyü, Birinci Dünya Savaşı'nın sonunda Rusların bölgeden çekilmesinin ardından bir süre fiilen Ermenistan'ın sınırları içinde kaldı. 16 Mart 1921'de imzalanan Moskova Antlaşması uyarınca Abur Türkiye'ye bırakıldı.[9]
Aburi, 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde Abur (ابور) adıyla Kars vilayetinin Göle kazasının Okam nahiyesine bağlıydı.[4] 1940 genel nüfus sayımında aynı idari konuma sahipti ve nüfusu 291 kişiden oluşuyordu.[10] Aburi veya Abur Türkçe olmadığı için köyün adı 1959 yılında 7267 sayılı kanunla Dengeli olarak değiştirilmiştir.[11] 1965 genel nüfus sayımında Dengeli köyünün nüfusu 534 kişiden oluşuyor ve bu nüfus içinde 189 kişi okuma yazma biliyordu.[12]
Coğrafya
değiştirKöy, Ardahan il merkezine 56 km, Göle ilçe merkezine 12 km uzaklıktadır.[13]
Nüfus
değiştir| Yıllara göre köy nüfus verileri | |
|---|---|
| 2022 | 226[2] |
| 2021 | 244[2] |
| 2020 | 246[2] |
| 2019 | 254[2] |
| 2018 | 250[2] |
| 2017 | 257[2] |
| 2016 | 257[2] |
| 2015 | 263[2] |
| 2014 | 275[2] |
| 2013 | 277[2] |
| 2012 | 299[2] |
| 2011 | 291[2] |
| 2010 | 299[2] |
| 2009 | 316[2] |
| 2008 | 328[2] |
| 2007 | 325[2] |
| 2000 | 366[13] |
| 1990 | 445[14] |
| 1985 | 563[15] |
Kaynakça
değiştir- ^ "Dengeli, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Ardahan Göle Dengeli Köy Nüfusu". Nufusune.com. 16 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2020.
- ^ 2014 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო–კლარჯეთის ძეგლების 2014 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2015, s. 183. ISBN 978-9941-0-7362-5
- ^ a b Son Teşkilat-i Mülkiyede Köylerimizin Adları (Osmanlıca), İstanbul, 1928, s. 771.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 479.
- ^ Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan (გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი: გამოკვლევა), (Yayımlayan) Sergi Cikia, Tiflis, 1947-1958, 3 cilt; III. cilt s. 332.
- ^ Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Kars oblastı" - 479.
- ^ Candan Badem, Çarlık Yönetiminde Kars, Ardahan, Artvin, İstanbul, 2018, s. 112, ISBN 9786052100271.
- ^ "Mustafa Kemal Atatürk, Nutuk, İstanbul, 1969, 3 Cilt, 2. cilt s. 489". 8 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2022.
- ^ 1940 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1946, s. 352.
- ^ "Köylerimiz, (Yayımlayan) İçişleri Bakanlığı, Ankara, 1968, s. 595". 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2021.
- ^ 1965 Genel Nüfus Sayımı, Ankara, 1968, s. 358.
- ^ a b "Dengeli Köyü". YerelNet.org.tr. 3 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1991). "1990 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2020.
- ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020.