Sabitleyici seçilim
Sabitleyici seçilim veya dengelenmiş seçilim, bazen de çift yönlü seçilim, (arıtıcı veya negatif seçilim ile aynı şey olmayıp bunlarla karıştırılmamalıdır[1][2]) popülasyonun belli bir özellik değerinin dengelenerek istikrarlaşması ile genetik çeşitliliğin azaldığı bir doğal seçilim türüdür. Bu muhtemelen doğal seçilimin en sık olarak görüldüğü ve işlediği mekanizmadır. Dengelenmiş seçilim, ekstrem uç özellik değerlerini elemede yaygın olarak negatif seçilimi (diğer adıyla arıtıcı seçilimi) kullanır.
Dallanan seçilimin tersi olan dengelenmiş seçilim, ekstrem fenotiplere sahip bireyleri seçmek yerine ortalama değerlere sahip olan varyansları tercih eder. Dallanan seçilim fenotipik varyasyonu azaltır ve statükoyu korur. Doğal seçilim, ortalama norm veya değerler sahip fenotiplerin üreme başarısını yükseltirken daha şiddetli fenotipleri kaldırmak eğilimindedir.[3]
Buna dair klasik bir örnek insanın doğumundaki ağırlığıdır. Eğer bebekler çok az kilolu olarak doğarlarsa bu durumda daha çabuk ısı kaybeder ve daha kolay bulaşıcı hastalıklara yakalanırlar. Ama eğer bebekler daha ağır doğarlarsa bu sefer doğum esnasında leğen kemiklerinden geçmeleri zorlaşır ve anne ile bebeğin hayatı tehlikeye girebilir. Bu anlamda daha orta ağırlıktaki bebekler daha sık hayatta kalırlar. Ağırlık ve boyut olarak daha büyük veya daha küçük bebeklerde bebek ölüm oranı çok daha yüksektir.
Dengelenmiş seçilim, çoğu popülasyonda çoğu zaman gerçekleşir. Bu tip bir seçilim, form ve işlev ayrılıklarını engelleme görevi görür. Bu sayede, köpekbalıkları ve eğrelti otları gibi bazı organizmaların anatomisi milyonlarca yıl boyunca değişmeden kalabilirler.
Dengelenmiş seçilim, doğrudan ölçülebilen bir dizi farklı fenotipin toplam seçilim değerlerinin ölçülmesiyle tespit edilebildikleri gibi aynı zamanda Ka/Ks oranı, alel frekansındaki dağılım değişikleri ve McDonald-Kreitman-Testi gibi çeşitli moleküler dizi verilerinin sınanmasıyla da tespit edilebilir.[4][5]
İnsan genomundaki DNA'ların yaklaşık %5'i, memelilerde de olduğu gibi, aynı oranlarda arıtıcı seçilimin etkisi altındadır.[6] Daha fazla lokuslar, düzenleyici dizileri ve miRNA'lar de dahil olmak üzere hızla gelişip evrilebilirler.[7]
Ayrıca bakınız değiştir
Kaynakça değiştir
- ^ Lemey, Philippe (2009). "The Phylogenetic Handbook". Cambridge University Press. ISBN 978-0521730716.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2011.
- ^ Campbell, Neil A.; Reece, Jane B. (2002). "Biology". Benjamin Cummings. ss. 450-451.
- ^ Sheets HD, Mitchell CE (2001). "Why the null matters: statistical tests, random walks and evolution". Genetica. Cilt 112-113. ss. 105-25. doi:10.1023/A:1013308409951. PMID 11838761.
- ^ McDonald JH, Kreitman M (1991). "Adaptive protein evolution at the Adh locus in Drosophila". Nature. 351 (6328). ss. 652-4. doi:10.1038/351652a0. PMID 1904993.
- ^ DOI:10.1101/gr.6406307
- ^ DOI:10.1101/gr.6146507
Dipnotlar değiştir
- Campbell, Neil A.; Reece, Jane B. (2002). "Biology". Benjamin Cummings. ss. 450-451. (İngilizce)
- Lemey, Philippe (2009). "Filogenetik El Kitabı". Cambridge University Press. ISBN 978-0521730716. (İngilizce)
- http://www.nature.com/scitable/topicpage/Negative-Selection-11362 Kasım 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sheets HD, Mitchell CE (2001). "Değersizlik Neden Önemli? İstatistiksel Testler, Rastlantısal Gidişler ve Evrim". Genetica. Cilt 112-113. ss. 105-25. doi:10.1023/A:1013308409951. PMID 11838761. (İngilizce)
- McDonald JH, Kreitman M (1991). "Drosophila Adh Lokusunda Adaptif Protein Evrimi". Nature. 351 (6328). ss. 652-4. doi:10.1038/351652a0. PMID 1904993. (İngilizce)
- Pheasant, Michael (2007). "İşlevsel İnsan DNA Dizilerinin Tahminlerinin Yükseltimesi". Cold Spring Harbor Laboratory Press. doi:10.1101/gr.6406307. (İngilizce)
- DOI:10.1101/gr.6146507 (İngilizce)