C. H. D. Buys Ballot
Christophorus Henricus Diedericus Buys Ballot (Flemenkçe telaffuz: [ˈbœys ˈbɑlɔt]; 10 Ekim 1817 - 3 Şubat 1890), Hollandalı bir kimyager ve meteorolog. Buys Ballot Yasası ve Buys Ballot tablosuna adını vermiştir. Daha sonra Dünya Meteoroloji Örgütü olarak adlandırılacak olan Uluslararası Meteoroloji Örgütünün ilk başkanıdır.
C. H. D. Buys Ballot | |
|---|---|
 C. H. D. Buys Ballot | |
| Doğum | 10 Ekim 1817 Kloetinge, Hollanda |
| Ölüm | 3 Şubat 1890 (72 yaşında) Utrecht, Hollanda |
| Vatandaşlık | Hollanda |
| Eğitim | Utrecht Üniversitesi |
| Kariyeri | |
| Dalı | Kimya Meteoroloji |
| Doktora öğrencileri | Willem Henri Julius |
Biyografi değiştir
Buys Ballot, 10 Ekim 1817 yılında Hollanda'nın Kloetinge 22 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. köyünde bir Hollanda Reform Kilisesi papazının oğlu olarak dünyaya geldi.
Zaltbommel'deki Gymnasium'a girdikten sonra öğrenimine Utrecht Üniversitesinde devam etti. 1844 yılında doktorasını aldıktan sonra Utrecht Üniversitesinde mineroloji ve jeoloji alanında dersler verdi; 1846'da bunların arasına teorik kimyayı da ekledi. 1847'de matematik profesörü olarak atandı ve 1867'den emekliliğine kadar fizik profesörü oldu.
Buys Ballot, 1845'te Utrecht-Amsterdam hattındaki bir trende bir grup müzisyeni kullanarak ses dalgaları için Doppler etkisini test etti. Bir grup korno çalgıcısını lokomotife bağlı açık bir vagona koydu ve korno çalgıcılarından tek bir nota çalmalarını istedi. Ballot, rayların yanında durdu ve tren hem yaklaşırken hem uzaklaşırken dikkatlice dinledi. Duyduğu notalar, çalgıcıların çaldığı notadan farklıydı.[1]
3 Şubat 1890 yılında, 72 yaşındayken, Hollanda'nın Utrecht şehrinde hayatını kaybetti.
Başarıları değiştir
Buys en çok meteoroloji alanındaki başarılarıyla, özellikle de büyük hava sistemlerindeki hava akış yönünün açıklanmasıyla tanınır. Ayrıca 1854'te Hollanda Kraliyet Meteoroloji Enstitüsü'nü kurdu ve ölümüne kadar baş müdürlüğünü sürdürdü.[2] Uluslararası işbirliğine duyulan ihtiyacı ilk görenlerden biriydi ve 1873'te Dünya Meteoroloji Örgütü'nün (WMO) öncüsü olan Uluslararası Meteoroloji Örgütü'nü kurdu ve ilk başkanı oldu.
Buys Ballot yasası 24 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kuzey Yarımküre'deki bir kişinin sırtı rüzgara dönük olarak durması halinde, atmosfer basıncının sola doğru düşük, sağa doğru yüksek olduğunu belirtir. Fizik eğitimi göz önüne alındığında belki de şaşırtıcı olan şey meteoroloji teorisine hiçbir katkı yapmamış olmasıdır. Buys-Ballot yasasını 24 Nisan 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. biraz daha erken keşfeden Amerikalı çağdaşı William Ferrel ile arasındaki tezat dikkat çekicidir.
Buys Ballot, zaman serilerindeki periyodikliği araştırmak için bir tablo yöntemi tasarladı. 1847'de, 1729'dan 1846'ya kadar Hollanda'da günlük sıcaklık gözlemlerinden güneşin dönme periyodunu belirlemek için şimdilerde kendi adını taşıyan tabloyu kullandı.
Buys Bullet, 1855'te Hollanda Kraliyet Sanat ve Bilim Akademisi'nin üyesi[3] ve 1887'de Finlandiya Bilim ve Edebiyat Derneği'nin onursal üyesi[4] oldu.
Öğrencileri arasında Hollandalı astronom Jacobus Kapteyn de vardı.
Eponim değiştir
1971'de Ay'ın uzak yüzündeki ay krateri Buys-Ballot, onun onuruna adlandırılmıştır.
Bibliyografya değiştir
- Harold L. Burstyn "Buys Ballot, Christoph Hendrik Diederik" Dictionary of Scientific Biography volume 1, s. 628, New York: Scribners 1973.
- E. van Everdingen C. H. D. Buys Ballot 1817-1890 The Hague 1953.
- O. B. Sheynin On the History of the Statistical Method in Meteorology, Archive for the History of the Exact Sciences, 31, (1984-5) 53-95.
- J. L. Klein Statistical Visions in Time, Cambridge: Cambridge University Press 1997.
- Houdas, Y. (April 1991). "[Doppler, Buys-Ballot, Fizeau. Historical note on the discovery of the Doppler's effect]". Annales de cardiologie et d'angéiologie (in French). 40 (4): 209–13. PMID 2053764
- Jonkman, E. J. (1980). "Doppler research in the nineteenth century". Ultrasound in Medicine & Biology. 6 (1): 1–5. doi:10.1016/0301-5629(80)90056-3. PMID 6989075.
Kaynakça değiştir
- ^ "How the Doppler Effect Works". William Harris. howstuffworks.com. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2023.
- ^ Beek, Leo (2004). De geschiedenis van de Nederlandse natuurwetenschap (Flemenkçe). Kampen: Kok. s. 237.
- ^ ""Christophorus Henricus Didericus Buys Ballot (1817 - 1890)"". Royal Netherlands Academy of Arts and Sciences. 17 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Fredr. Elfving: Finska Vetenskaps-Societeten 1938–1938, Societas Scientiarum Fennica, Helsingfors 1938, sayfa 297.