Bundesliga

Almanya'nın en büyük futbol ligi

Bundesliga (Almanca telaffuz: [ˈbʊndəsˌliːɡa]; çev.'Federal Lig'), Fußball-Bundesliga (Almanca telaffuz: [ˌfuːsbal-]) ya da 1. Bundesliga (Almanca telaffuz: [ˌeːɐ̯stə-]) gibi adlarla da anılan Almanya'daki en üst düzey futbol ligidir. Bundesliga 18 takımdan oluşur. Bundesliga'dan düşen takımlar sonraki sezon 2. Bundesliga'da, oradan yükselenler ise Bundesliga'da mücadele ederler. Bir sezon Ağustos'tan Mayıs'a kadar devam eder. Maçlar cuma, cumartesi ve pazar günleri oynanır. Tüm Bundesliga kulüpleri DFB-Pokal kupa müsabakalarına katılır. Bundesliga şampiyonu DFL-Supercup'a katılmaya hak kazanır.

Bundesliga
ÜlkeAlmanya Almanya
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1963
Takım sayısı18
Alt lig2. Bundesliga
Uluslararası kupa(lar)UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi
UEFA Avrupa Konferans Ligi
Son şampiyonBayern München
(2022-23)
En başarılı takımBayern München
(32 kez)
En çok oynayanKarl-Heinz Körbel (602)
En çok gol atanGerd Müller (365)
TV yayıncısıSky Deutschland
ARD
ZDF
Sport1
Eurosport 2
Resmî sitewww.bundesliga.de

Kuruluşundan bu yana Bundesliga'da elli altı kulüp mücadele etmiştir. Bayern Münih 60 sezonun 32'sini ve son on bir sezonu kazanarak Avrupa rekoru kırmıştır.[1] Bundesliga'da Borussia Dortmund, Hamburg, Werder Bremen, Borussia Mönchengladbach ve VfB Stuttgart takımlarıda şampiyon olma başarısı gösterdiler. En iyi ulusal liglerden biri olan Bundesliga, UEFA'nın 2022-23 sezonu için belirlediği ve son beş sezonda Avrupa müsabakalarındaki performanslara dayanan lig katsayısı sıralamasına göre Avrupa'da üçüncü sırada yer almaktadır.[2] Bundesliga 1976'dan 1984'e kadar ve 1990'da UEFA sıralamasında lider olmuştur. Ayrıca yedi kez kıtanın en yüksek puanlı kulübü de bir Bundesliga ekibiydi. Bundesliga kulüpleri sekiz UEFA Şampiyonlar Ligi, yedi UEFA Avrupa Ligi, dört Avrupa Kupa Galipleri Kupası, iki UEFA Süper Kupası, iki FIFA Kulüpler Dünya Kupası ve üç Kıtalararası Kupa şampiyonluğu kazanmıştır. Oyuncuları dokuz Ballon d'Or ödülü, iki FIFA Yılın En İyi Erkek Futbolcusu ödülü, dört Avrupa Altın Ayakkabı ve UEFA Yılın Kulüp Futbolcusu dahil olmak üzere üç UEFA Yılın Erkek Futbolcusu ödülü kazanmıştır.

Bundesliga, seyirci ortalaması açısından dünyanın bir numaralı futbol ligidir; 2011-12 sezonunda maç başına 45.134 taraftar ortalamasıyla tüm spor dalları arasında National Football League'den sonra dünyanın en yüksek seyirci ortalamasına sahip spor ligidir.[3] Bundesliga 200'den fazla ülkede televizyonda yayınlanmaktadır.[4]

Bundesliga 1962 yılında Dortmund'da kuruldu[5] ve ilk sezonu 1963-64'te başladı. Bundesliga'nın yapısı ve organizasyonu, Almanya'nın diğer futbol ligleriyle birlikte sık sık değişikliğe uğradı. Bundesliga, Deutscher Fußball-Bund (Almanya Futbol Federasyonu) tarafından kuruldu, ancak günümüzde Deutsche Fußball Liga (Alman Futbol Ligi) tarafından işletilmektedir.

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2022-23 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Bayern Münih'tir.

Yapısı değiştir

Bundesliga, 1. Bundesliga (nadiren 1. önekiyle anılır) ve bir altında 1974'ten beri Alman futbolunun ikinci kademesi olan 2. Bundesliga olmak üzere iki ligden oluşmaktadır. Bundesligen (çoğul) profesyonel ligler için kullanılır. 3. Liga 2008 yılından bu yana profesyonel bir ligdir, ancak diğer iki lig gibi Alman Futbol Ligi (DFL) tarafından değil, Alman Futbol Federasyonu (DFB) tarafından yönetildiği için Bundesliga olarak adlandırılmaz.

Ligler, 3. Liga seviyesinin altında genellikle bölgesel bazda alt bölümlere ayrılır. Örneğin Regionalligen şu anda Nord (Kuzey), Nordost (Kuzeydoğu), Süd (Güney), Südwest (Güneybatı) ve West (Batı) liglerinden oluşmaktadır. Bunun altında, çoğu Oberligen (üst ligler) olarak adlandırılan ve federal eyaletleri veya büyük kentsel ve coğrafi alanları temsil eden on üç paralel bölüm bulunmaktadır. Oberligen'in altındaki seviyeler yerel bölgeler arasında farklılık göstermektedir. Lig yapısı sık sık değişmiştir ve tipik olarak ülkenin çeşitli bölgelerinde spora katılım derecesini yansıtmaktadır. 1990'ların başında, Almanya'nın yeniden birleşmesi ve ardından Doğu Almanya'nın ulusal liginin entegrasyonu değişikliklere yol açmıştır.

İki Bundesligen'deki her takım ligde oynamak için gerekli lisansa sahip değilse bölgesel liglere düşürülürler. Lisans alabilmek için takımların mali kriterleri ve organizasyon olarak belirli davranış standartlarını karşılamaları gerekmektedir.

Diğer ulusal liglerde olduğu gibi, en üst ligde yer almanın bazı faydaları vardır:

  • Televizyon yayın hakları gelirlerinden daha büyük bir pay 1. Bundesliga takımlarına gitmektedir.
  • 1. Bundesliga takımları daha fazla taraftar desteğine sahiptir. Birinci ligdeki ortalama seyirci sayısı maç başına 42.673'tür; bu rakam 2. Bundesliga'nın ortalamasının iki katından fazladır.
  • Televizyon aracılığıyla daha fazla görünürlük ve daha yüksek seyirci katılımı, 1. Bundesliga takımlarının daha kazançlı sponsorluk anlaşmaları yapmalarına katkı sağlar.
  • 1. Bundesliga takımları, televizyon ve gişe gelirleri, sponsorluklar ve takım markalarının satışlarından önemli bir gelir elde ederler. Bu durum, yerel ve uluslararası kaynaklardan yetenekli oyuncuları çekmelerine ve elde tutmalarına ve birinci sınıf stadyum tesisleri inşa etmelerine olanak tanır.
 
Bundesliga'da 2009'da Borussia Dortmund ve Schalke arasında oynanan ve Nehir derbisi olarak adlandırılan karşılaşmadan bir görüntü.

Bayern München, Borussia Dortmund, Schalke 04, RB Leipzig, Hamburg, VfB Stuttgart, 1. FC Köln, Borussia Mönchengladbach, Eintracht Frankfurt, Werder Bremen ve Bayer Leverkusen uluslararası alanda en tanınan Alman kulüpleridir.[6] Hamburger SV, kuruluşundan bu yana, ilk kez küme düştüğü 12 Mayıs 2018 tarihine kadar Bundesliga'da sürekli oynayan tek kulüp olmuştur.

1981'den 1991'e kadar Almanya'da uygulanan terfi ve küme düşme sistemi 2008-09 sezonunda Bundesliga'da yeniden uygulanmaya başlandı:

  • Bundesliga'yı son iki sırada bitirenler otomatik olarak 2. Bundesliga'ya düşer ve 2. Bundesliga'yı ilk iki sırada bitirenler ise onların yerini alır.
  • Bundesliga'da sondan üçüncü olan kulüp, 2. Bundesliga'nın üçüncüsü ile iki ayaklı bir maç oynar ve kazanan takım bir sonraki sezon Bundesliga'da yer alır.

1992'den 2008'e kadar, Bundesliga'yı son üç sırada bitirenlerin otomatik olarak küme düştüğü ve yerlerini 2. Bundesliga'yı ilk üç sırada bitirenlerin aldığı farklı bir sistem kullanıldı. 1963'ten 1981'e kadar iki ya da daha sonra üç takım Bundesliga'dan otomatik olarak küme düşerken, yükselme ya tamamen ya da kısmen yükselme play-off'ları ile belirlendi.

Sezon ağustos ayı başlarında başlar[7] ve altı haftalık bir kış tatili (aralık ortasından ocak sonuna kadar) ile mayıs ayı sonuna kadar sürer. 2002-03 sezonundan itibaren, açılış maçları ilk maç gününde cuma geceleri son şampiyonların katılımıyla yapılmaya başlandı. Son şampiyonlar o tarihten bu yana açılış maçlarını kaybetmedi ve 21 maçın 16'sını kazandı (2022-23 sezonuna kadar). 2021-22 sezonundan itibaren başlama vuruşu saatleri değiştirilerek cuma maçları 20.30'da, cumartesi günleri 15.30 ve 18.30'da, pazar günleri ise 15.30, 17.30 ve 19.30'da oynanmaya başlandı.[8]

2023-24 sezonu takımları değiştir

Takımlar ve stadyumlar değiştir

Takım Şehir Stadyum Kapasite Kaynak
1. FC Heidenheim Heidenheim Voith-Arena 15,000 [9]
1. FC Köln Köln RheinEnergie Stadyumu 49.698 [10]
1899 Hoffenheim Sinsheim PreZero Arena 30.150 [11]
Augsburg Augsburg WWK Arena 30.660 [12]
Bayer Leverkusen Leverkusen BayArena 30.210 [13]
Bayern München Münih Allianz Arena 75.000 [14]
Bochum Bochum Vonovia Ruhrstadion 27.599 [15]
Borussia Dortmund Dortmund Signal Iduna Park 81.365 [16]
Borussia Mönchengladbach Mönchengladbach Borussia-Park 59.724 [17]
Darmstadt 98 Darmstadt Merck-Stadion am Böllenfalltor 17,650 [18]
Eintracht Frankfurt Frankfurt Deutsche Bank Park 51.500 [19]
Freiburg Freiburg im Breisgau Europa-Park Stadyumu 24.000 [20]
Mainz 05 Mainz Mewa Arena 34.000 [21]
RB Leipzig Leipzig Red Bull Arena 42.558 [22]
Stuttgart Stuttgart MHPArena 60.449 [23]
Union Berlin Berlin Stadion An der Alten Försterei 22.012 [24]
VfL Wolfsburg Wolfsburg Volkswagen Arena 30.000 [25]
Werder Bremen Bremen Weser Stadyumu 42.100 [26]

Şampiyonlar değiştir

İlk sezonu 1962-63 sezonu olan Bundesliga'da 12 farklı takım şampiyonluk yaşadı. 32 şampiyonluk yaşayan Bayern Münih en başarılı takım konumundayken, onu sırasıyla Borussia Mönchengladbach ve Borussia Dortmund (5), Werder Bremen (4), Hamburg ve VfB Stuttgart (3), 1. FC Köln ve 1. FC Kaiserslautern (2), TSV 1860 München, Eintracht Braunschweig, 1. FC Nürnberg ve VfL Wolfsburg (1) takip etmektedir. Yıllara göre elde edilen şampiyonluklar şu şekildedir:

Bundesliga'da Şampiyon Kulüpler
Kulüp Şampiyonluk Kazanılan yıllar
FC Bayern Münih
         
32 1968-69, 1971-72, 1972-73, 1973-74, 1979-80, 1980-81, 1984-85, 1985-86, 1986-87, 1988-89, 1989-90, 1993-94, 1996-97, 1998-99, 1999-00, 2000-01, 2002-03, 2004-05, 2005-06, 2007-08, 2009-10, 2012-13, 2013-14, 2014-15, 2015-16, 2016-17, 2017-18, 2018-19, 2019-20, 2020-21, 2021-22, 2022-23
Borussia Dortmund
   
5 1994-95, 1995-96, 2001-02, 2010-11, 2011-12
Borussia Mönchengladbach
   
5 1969-70, 1970-71, 1974-75, 1975-76, 1976-77
SV Werder Bremen
 
4 1964-65, 1987-88, 1992-93, 2003-04
Hamburger SV
 
3 1978-79, 1981-82, 1982-83
VfB Stuttgart
 
3 1983-84, 1991-92, 2006-07
1. FC Köln 2 1963-64, 1977-78
1. FC Kaiserslautern 2 1990-91, 1997-98
TSV 1860 Münih 1 1965-66
Eintracht Braunschweig 1 1966-67
1. FC Nürnberg 1 1967-68
VfL Wolfsburg 1 2008-09

Bundesliga şampiyonlarının formalarına işleyebilecekleri yıldız sayılarında aşağıdaki kurallar geçerlidir. Formada yıldız kullanım hakları sırasıyla

  • 3. Bundesliga şampiyonluğu: 1 yıldız
  • 5. Bundesliga şampiyonluğu: 2 yıldız
  • 10. Bundesliga şampiyonluğu: 3 yıldız
  • 20. Bundesliga şampiyonluğu: 4 yıldız
  • 30. Bundesliga şampiyonluğu: 5 yıldız

şampiyonlukları takiben kazanılmaktadır.

Sezonlara göre değiştir

Parantez içindeki sayı, toplam kazanılan Bundesliga şampiyonluğunu göstermektedir.

Sezon Şampiyon[27]
1963-64 1. FC Köln
1964-65 Werder Bremen
1965-66 1860 München (1)
1966-67 Eintracht Braunschweig (1)
1967-68 1. FC Nürnberg (1)
1968-69 Bayern München
1969-70 Borussia Mönchengladbach
1970-71 Borussia Mönchengladbach
1971-72 Bayern München
1972-73 Bayern München
1973-74 Bayern München
1974-75 Borussia Mönchengladbach
1975-76 Borussia Mönchengladbach
1976-77 Borussia Mönchengladbach (5)
1977-78 1. FC Köln (2)
1978-79 Hamburg
1979-80 Bayern München
Sezon Şampiyon
1980-81 Bayern München
1981-82 Hamburg
1982-83 Hamburg (3)
1983-84 VfB Stuttgart
1984-85 Bayern München
1985-86 Bayern München
1986-87 Bayern München
1987-88 Werder Bremen
1988-89 Bayern München
1989-90 Bayern München
1990-91 1. FC Kaiserslautern
1991-92 VfB Stuttgart
1992-93 Werder Bremen
1993-94 Bayern München
1994-95 Borussia Dortmund
1995-96 Borussia Dortmund
1996-97 Bayern München
Sezon Şampiyon
1997-98 1. FC Kaiserslautern (2)
1998-99 Bayern München
1999-2000 Bayern München
2000-01 Bayern München
2001-02 Borussia Dortmund
2002-03 Bayern München
2003-04 Werder Bremen (4)
2004-05 Bayern München
2005-06 Bayern München
2006-07 VfB Stuttgart (3)
2007-08 Bayern München
2008-09 VfL Wolfsburg (1)
2009-10 Bayern München
2010-11 Borussia Dortmund
2011-12 Borussia Dortmund (5)
2012-13 Bayern München
2013-14 Bayern München
Sezon Şampiyon
2014-15 Bayern München
2015-16 Bayern München
2016-17 Bayern München
2017-18 Bayern München
2018-19 Bayern München
2019-20 Bayern München
2020-21 Bayern München
2021-22 Bayern München
2022-23 Bayern München (32)

Futbolcu İstatistikleri değiştir

 
Bundesliga'da en çok forma giyme rekoru 602 maç ile Karl-Heinz Körbel ait

En çok forma giyen 10 oyuncu değiştir

Futbolcu Periyot Kulüp[28] Maç
1 Karl-Heinz Körbel 1972-1991 Eintracht Frankfurt 602
2 Manfred Kaltz 1971-1991 Hamburg 581
3 Oliver Kahn 1987-2008 Bayern München 557
4 Klaus Fichtel 1965-1988 Schalke 04 552
5 Miroslav Votava 1976-1996 Werder Bremen 546
6 Klaus Fischer 1968-1988 Schalke 04 535
7 Eike Immel 1978-1995 VfB Stuttgart 534
8 Willi Neuberger 1966-1983 Eintracht Frankfurt 520
9 Michael Lameck 1972-1988 VfL Bochum 518
10 Uli Stein 1978-1997 Hamburg 512
  Şu anda aktif futbolculuk hayatı devam edenler

En çok gol atan 10 futbolcu değiştir

 
Bundesliga'da en çok gol atma rekoru 365 gol ile Gerd Müller ait.
Futbolcu Periyot G M O Kulüp[29]
1   Gerd Müller 1965-1979 365 427 0.85 Bayern München
2   Robert Lewandowski 2010-2022 312 382 0.82 Dortmund (74/131), Bayern (238/253)
3   Klaus Fischer 1968-1988 268 535 0.50 1860 Munich (28/60), Schalke (182/295), Köln (31/96), Bochum (27/84)
4   Jupp Heynckes 1965-1978 220 369 0.60 M’gladbach (195/283), Hannover (25/86)
5   Manfred Burgsmuller 1969-1990 213 447 0.48 Essen (32/74), Dortmund (135/224), Nürnberg (12/34), Bremen (34/115)
6   Claudio Pizarro 1999-2020 197 490 0.40 Bremen (109/250), Bayern (87/224), Köln (1/16)
7   Ulf Kirsten 1990-2003 181 350 0.52 Bayer 04 Leverkusen
8   Stefan Kuntz 1983-1999 179 449 0.40 Bochum (47/120), Uerdingen (32/94), K'lautern (75/170), Bielefeld (25/65)
9   Dieter Müller 1973-1986 177 303 0.58 Offenbach (0/2,) Köln (159/248), Stuttgart (14/30), Saarbrücken (4/23)
  Klaus Allofs 1975-1993 177 424 0.42 Düsseldorf (71/169), Köln (88/177), Bremen (18/78)

Diğer rekorlar değiştir

Bundesliga'nin kurucuları değiştir

Kaynakça değiştir

  1. ^ "Dortmund agony, Bayern joy – and a rogue sprinkler: How Bundesliga drama unfolded". theathletic.com. 27 Mayıs 2023. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2023. 
  2. ^ UEFA.com. "Country coefficients | UEFA Coefficients". UEFA.com (İngilizce). 2 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2022. 
  3. ^ giansla (20 Ekim 2021). "The Bundesliga Officially Lands on Sorare | WeSorare". WeSorare.com (İngilizce). 25 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2023. 
  4. ^ "TV BROADCASTERS WORLDWIDE". 20 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2013. 
  5. ^ "History :: Bundesliga :: Leagues :: DFB – Deutscher Fußball-Bund e.V." dfb.de. 28 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2020. 
  6. ^ "Top 10 Bundesliga Football Clubs with Most Fans in the World in 2022". footgoal.pro. 5 Ocak 2022. 3 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2022. 
  7. ^ German National Television
  8. ^ "Bundesliga kick-off times to change from the 2021/22 season". Bulinews (İngilizce). 3 Mart 2020. 18 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2021. 
  9. ^ "Die Voith-Arena – viel mehr als die Heimspielstätte des 1. FC Heidenheim 1846". fc-heidenheim.de (Almanca). 1. FC Heidenheim. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2023. 
  10. ^ "RheinEnergieSTADION". Rheinenergiestadion.de. Kölner Sportstätten GmbH. 6 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Aralık 2015. 
  11. ^ "Die Wirsol Rhein-Neckar-Arena in Zahlen". achtzehn99.de (Almanca). TSG 1899 Hoffenheim Fußball-Spielbetriebs GmbH. 13 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  12. ^ "Zahlen und Fakten". fcaugsburg.de (Almanca). FC Augsburg. 19 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  13. ^ "Die BayArena". bayer04.de (Almanca). Bayer 04 Leverkusen Fußball GmbH. 16 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  14. ^ "Allgemeine Informationen zur Allianz Arena". allianz-arena.com (Almanca). FC Bayern München AG. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  15. ^ "Zahlen und Fakten: Über das Stadion" [Facts and figures: About the stadium]. VfL Bochum (Almanca). 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2021. 
  16. ^ "Signal Iduna Park". bvb.de (Almanca). Borussia Dortmund GmbH & Co. KGaA. 30 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  17. ^ "Das ist Der Borussia-Park". borussia.de (Almanca). Borussia Mönchengladbach. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  18. ^ "Stadionhistorie". sv98.de (Almanca). SV Darmstadt 98. 7 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023. 
  19. ^ "Eckdaten". eintracht.de (Almanca). Eintracht Frankfurt. 2 Şubat 2015. 5 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  20. ^ "Schwarzwald-Stadion". scfreiburg.com (Almanca). SC Freiburg. 30 Aralık 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2017. 
  21. ^ "Unsere Arena". mainz05.de (Almanca). 1. FSV Mainz 05 e. V. 4 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  22. ^ "Daten und Fakten". dierotenbullen.com (Almanca). RasenBallsport Leipzig. 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2018. 
  23. ^ "Daten & Fakten". mercedes-benz-arena-stuttgart.de (Almanca). VfB Stuttgart Arena Betriebs GmbH. 18 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2017. 
  24. ^ "Unsere Heimat seit 1920". fc-union-berlin.de (Almanca). 1. FC Union Berlin. 5 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2019. 
  25. ^ "Daten und Fakten". vfl-wolfsburg.de (Almanca). VfL Wolfsburg. 26 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015. 
  26. ^ "Stadionplan". weserstadion.de (Almanca). Bremer Weser-Stadion GmbH. 17 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2014. 
  27. ^ "Deutsche Meister der Männer" (Almanca). dfb.de. 29 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2012. 
  28. ^ Futbolcunun en çok maç oynadığı.
  29. ^ Futbolcunun en çok gol attığı.

Dış bağlantılar değiştir