Bangladeş'teki Dünya Mirasları listesi
Vikimedya liste maddesi
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü (UNESCO) Dünya Mirasları, 1972 yılında kurulan UNESCO Dünya Mirası Sözleşmesi'nde tanımlandığı şekliyle kültürel veya doğal miras açısından önem taşıyan yerlerdir.[1][2] Bangladeş, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme'yi 3 Ağustos 1983'te onaylayarak, tarihî yerlerini listeye dâhil edilmeye uygun hâle getirdi.[3]
Bangladeş'teki Dünya Mirasları'nın konumu. Kırmızı noktalar kültürel, yeşil noktalar doğal alanlardır.
2023 itibarıyla, Bangladeş'te listede üç alan ve geçici listede yedi alan bulunmaktadır.[3] Listeye eklenen ilk yerler, 1985 yılında Dünya Miras Komitesi'nin 9. oturumunda kayıt altına alınan Bagerhat Tarihi Cami Şehri ve Paharpur'daki Budist Vihara'nın kalıntılarıydı.[4] En son olarak 1997'de doğal bir alan olan Sundarban listeye dâhil edildi.[3]
Dünya Mirasları listesi
değiştirUNESCO, alanları on kritere göre listelemektedir; her alanın kriterlerden en az birini karşılaması gerekir. i'den vi'ye kadar olan kriterler kültürel, vii'den x'e kadar olan kriterler doğaldır.[5]
| Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO verileri | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Bagerhat Tarihi Cami Şehri | 
|
Khulna | 1985 | 321: iv (kültürel) | Bagerhat şehri 15. yüzyılda Han Cihan Ali tarafından Halifetabad adı altında kuruldu. Çoğu pişmiş tuğladan yapılmış 300'den fazla cami, kamu binası, türbe, köprü ve su deposu bulunmaktadır. Şehir, Han Cihan'ın Mezarı ve Altmış Kubbeli Cami dâhil olmak üzere Bengal'deki erken dönem Müslüman mimarisinin en önemli örneklerinden bazılarını temsil etmektedir. Mimari tarz bölgeye özgüdür. Kurucunun ölümünden sonra şehir ormanlarla kaplandı.[6] |
| Paharpur'daki Budist Vihara'nın kalıntıları | 
|
Racşahi | 1985 | 322; i, ii, vi (kültürel) | Bir Budist vihara veya manastır olan Somapura Mahavihara'nın tarihi 8. yüzyıla uzanmaktadır. 12. yüzyıla kadar Mahayana Budizmi'nın bölgede önemli bir merkeziydi. Himalayalar'ın güneyindeki en büyük ikinci Budist manastırıdır. Taş ve terakota heykeller ve oymalarla süslenmiştir. Myanmar, Cava ve Kamboçya'daki tapınakların inşasını etkiledi.[7] |
| Sundarbans | 
|
Khulna | 1997 | 798; ix, x (doğal) | Millî park, Sundarbanların Bangladeş kısmını, Ganj deltasını ve Brahmaputra nehirlerini kapsamaktadır. Yaklaşık 78 kayıtlı mangrov türüyle dünyanın en büyük ve en zengin mangrov ormanıdır. Burası, büyük bir Bengal kaplanı popülasyonunun yanı sıra Irrawaddy yunusu ve Ganj nehir yunusu, çeşitli kuş türleri ve deniz kaplumbağaları için önemli bir yaşam alanı olan bir biyolojik çeşitlilik sıcak noktasıdır. Üç kutsal alan listelenmiştir. Hindistan'da Sundarbans Millî Parkı ayrı bir Dünya Mirası Alanı olarak listelenmiştir.[8] |
Geçici liste
değiştirDünya Mirası listesinde yer alan alanlara ek olarak, üye devletler aday göstermeyi düşünebilecekleri geçici alanların bir listesini de tutabilirler. Dünya Mirası listesine aday göstermeler, yalnızca alanın daha önce geçici listede yer alması durumunda kabul edilir.[9] Bangladeş, 2023 itibarıyla geçici listesine dört alan kaydetti.[3]
| Ad | Fotoğraf | Yer | Seçildiği yıl | UNESCO kriterleri | Açıklama |
|---|---|---|---|---|---|
| Halud Vihara | 
|
Racşahi | 1999 | ii, iii, iv, vi (kültürel) | Bu, hâlihazırda listelenmiş olan Dünya Mirası alanı olan Paharpur'daki Budist Vihara'nın kalıntılarının önerilen bir uzantısıdır. Bir Budist viharanın kalıntıları büyük bir tümsek ve çevresindeki alanlardan oluşur. Arkeolojik kazılarda taş, metal ve pişmiş topraktan sanat eserleri ortaya çıkmıştır.[10] |
| Caggadala Vihara | 
|
Racşahi | 1999 | ii, iii, iv, vi (kültürel) | Bu, hâlihazırda listelenmiş olan Dünya Mirası alanı olan Paharpur'daki Budist Vihara'nın kalıntılarının önerilen bir uzantısıdır. Bir Budist viharanın kalıntıları büyük bir tümsek ve çevresindeki alanlardan oluşur. Arkeolojik kazılarda tanrıların taş heykelleri ve pişmiş toprak levhalar ortaya çıkarıldı.[11] |
| Lalbağ Hisarı | 
|
Dakka | 1999 | i, ii, iv (kültürel) | Hisarın inşasına 1678 yılında Muhammed Azam Şah döneminde başlandı. Daha sonra Şayeste Han tarafından yerleşildi. Komplekste ayrıca bir cami, bir hamam ve Şayeste Han'ın kızı Pari Bibi'nin mezarı da bulunmaktadır.[12] |
| Mahansthangarh ve Çevresi | 
|
Racşahi | 1999 | ii, iii (kültürel) | Arkeolojik alan, MÖ 3. yüzyılda kurulan antik Pundranagar kentinin kalıntılarını kapsamaktadır. Şehir, Karatoya Nehri'nin kıyısında yer alıyordu ve hendekler ve surlarla korunuyordu.[13] |
| Lalmai-Mainamati Grubu anıtları | .jpg)
|
Çitagong | 1999 | ii, iii, iv, vi (kültürel) | Alan, Komilla ilçesindeki yaklaşık 50 Budist yerleşim yerinin kalıntılarını içeriyor. Bunlar muhtemelen Budizm'in Güney Doğu Asya'ya yayıldığı yerel bir merkezdi.[14] |
| Muzharul İslam'ın Mimari Eserleri: Güney Asya'daki Modern Harekete Olağanüstü Bir Katkı | 
|
çeşitli alanlar | 2023 | ii (kültürel) | Bu adaylık, Bangladeşli mimar Muzharul İslam tarafından tasarlanan 12 bina veya bina kompleksinden oluşuyor. Tropikal ortamda modern mimarinin geliştirilmesinde etkili oldu. Stilinin özelliklerinden biri de binaların içi ve dışı arasındaki sınırı bulanıklaştırmasıdır. Adaylık kapsamında yer alan binalar üniversite binaları, büyük ölçekli konutlar, kamu binaları ve konutlardır ve 1950'lerden 1990'lara kadar inşa edilmiştir.[15] |
| Dakka'daki Akarsu Arazilerindeki Babür Hisarları | 
|
Dakka | 2023 | ii, iv (kültürel) | Bu adaylık, Haciganc Hisarı, Sonakanda Hisarı, İdrakpur Hisarı ve Lalbağ Hisarı olmak üzere Dakka ve çevresindeki dört hisarı kapsamaktadır. Bengal'in ana nehirlerini kontrol etmek için 17. yüzyılda Babürler döneminde inşa edildiler. Bölge büyük ölçüde taştan yoksun olduğundan kaleler tuğla ve alçıdan, bazı kısımları ise çamurdan yapılmıştır.[16] |
Kaynakça
değiştir- ^ "The World Heritage Convention". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 27 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ a b c d "Bangladesh". UNESCO. 30 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "9th session of the World Heritage Committee". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – The Criteria for Selection". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Historic Mosque City of Bagerhat". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Ruins of the Buddhist Vihara at Paharpur". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 1 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "The Sundarbans". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 3 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "UNESCO World Heritage Centre – Tentative Lists". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 20 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Halud Vihara". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 6 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Jaggadala Vihara". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Lalbagh Fort". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Mahansthangarh and its Environs". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 14 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "The Lalmai-Mainamati Group of monuments". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 13 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "The Architectural Works of Muzharul Islam: an Outstanding Contribution to the Modern Movement in South Asia". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
- ^ "Mughal Forts on Fluvial Terrains in Dhaka". UNESCO Dünya Miras Merkezi. 12 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2024.
Dış bağlantılar
değiştir| Wikimedia Commons'ta Bangladeş'teki Dünya Mirasları listesi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- UNESCO - Bangladesh (İngilizce)