Ayasofya (Drama)
Ayasofya veya Kutsal Bilgelik Kilisesi (Yunanca: Ναός Αγίας Σοφίας), Yunanistan'ın Drama kentinde bulunan 10. yüzyıla tarihlenen bir Bizans kilisesidir.
| Ayasofya Kilisesi | |
|---|---|
| Ναός Αγίας Σοφίας | |
 Ayasofya Kilisesi | |
| Konum | Drama |
| Ülke | Yunanistan |
| Mezhep | Ortodoks |
| Eski ad(lar) | Bey Camii |
| Cemaat | Rum |
| İşlev | Kilise |
| Mimarî tarz | Bizans mimarisi |
| Tamamlanma | 10. yüzyıl |
Tarih
değiştirAyasofya Kilisesi, Drama kentinde günümüze ulaşabilen en eski yapıdır. M.S. 10. yüzyılda inşasında kilise ile aynı tipte taşlar kullanılan kent surlarıyla birlikte yapılmıştır. Meryem Ana'ya adanmış olduğu ve daha eski bir Erken Hristiyanlık dönemi bazilikasının üzerine inşa edildiği düşünülmektedir. Eski kilisede saklanan kalıntılar, avluda yapılan yenileme çalışmaları sırasında ortaya çıkarılmıştır.[1]
Kilisenin inşa edildiği kesin tarih bilinmemekle birlikte yapının inşası, Bizans İmparatorluğu'nda büyük bir refah dönemi yaratan Makedon hanedanının tahta çıktığı döneme denk gelmektedir.[2][3]
Drama Metropoliti Agathangelos'a göre kilise, Drama'nın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethedildiği 1430 yılında camiye çevrilmiştir ancak Sultan I. Murad döneminde (1359-1389) camiye çevrildiği de iddia edilmektedir.[4] Osmanlı döneminde yapı Bey Camii olarak anılmıştır.[5]
Drama'nın Balkan Savaşları sırasında Yunanistan'a ilhak edilmesinden kısa bir süre sonra yeniden bir Hristiyan kilisesine dönüştürülmüştür. 1922 yılında, Anadolu ve Doğu Trakya'dan Drama'ya yerleştirilen Yunan göçmenleri tarafından kilise, Tanrı'nın kutsal bilgeliğine adanmıştır.[4]
Mimari
değiştirMimari açıdan kilise, Selanik'teki Ayasofya ve İznik'teki Meryem'in Ölümü Kilisesi gibi Bizans kilise mimarisinin simgesel anıtlarıyla benzerlikler taşımaktadır ve imparatorluğun en önemli iki merkezi olan Konstantinopolis ve Selanik'in etkilerini gösterir.[6]
Ayasofya Kilisesi'nin başlangıçta kentin en yüksek noktasına inşa edilmiş olduğu varsayılmaktadır. Sonraki dolguların toprağın yükselmesine neden olarak kilisenin zemin kotunun altında kalmasına ve yapısal dayanıklılığının artmasını sağlamış olduğu düşünülmektedir. Bu durumun kilisenin Drama'nın geri kalanını yok eden 1829 depremine dayanmasının nedeni olduğu iddia edilebilir. Günümüze ulaşan kilise, Bizans dönemine kadar uzanan çeşitli değişiklilerin bir ürünüdür. Revaklı, kubbe ile örtülü geçiş dönemi tarzında bir yapıdır.[2][7]
Kilise, iç uzunluğu 13,40 m ve genişliği 10,46 m olan dikdörtgen planlı bir yapıdır. Osmanlı döneminde sıva ile kapatılan Meryem'in Ölümü'nü tasvir eden özgün duvar resmi günümüzde görülebilmektedir. Nartekste ise 1917 yılına tarihlenen ve İsa'nın İkinci Gelişi'nden çeşitli sahneleri tasvir eden bir duvar resmi bulunmaktadır.[8][9]
Restorasyon
değiştirYunan Kültür Bakanlığı, geçmişte cami olarak da kullanılan kilisenin batı kısmının ve çevrilen minarenin kaldırılması, Bizans kilisesinin batı kısmının tamamen kazılması ve ortaya çıkarılması ile fresklerin ve asıl zeminin vurgulanması gibi çalışmalar içeren restorasyon projesini duyurmuştur. Bu çalışmalar ile kilisenin daha yeni ek yapılarından arındırılarak özgün görünümüne kavuşması amaçlanmaktadır.[10]
Galeri
değiştir- Ayasofya Kilisesi
-
Kilisenin genel görünümü. -
Kubbenin dışından detay. -
Ön cephesi.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Ναός Αγίας Σοφίας Δράμας" [The Church of Holy Wisdom of Drama]. odysseus.culture.gr (Yunanca). Greek Ministry of Culture. Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ a b "Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Δράμας" [Holy Church of Hagia Sophia, Drama] (Yunanca). 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ "2500 χρόνια ιστορίας σε 60'. Πολιτιστική Διαδρομή στην πόλη της Δράμας" (PDF). 26 Kasım 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ a b Vasli, Dimitra (July 2002). Η Δράμα και η ιστορία της (PDF). s. 36. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
- ^ "Ι. Ν. Αγίας Σοφίας". religiousgreece.gr (Yunanca). Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ Υπουργείο Πολιτισμού - Ναός Αγίας Σοφίας Δράμας
- ^ "Ιερός Ναός Αγίας Σοφίας Δράμας". 14 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2019.
- ^ Vasli, Dimitra (July 2002). Η Δράμα και η ιστορία της (PDF). s. 35. Erişim tarihi: 26 Kasım 2016.
- ^ Thanasis Polymenis (27 Kasım 2018). "Η ανάδειξη του βυζαντινού Ναού της Αγίας Σοφίας πόλος έλξης για την περιοχή της Δράμας". proinos-typos.gr (Yunanca). Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
- ^ Thanasis Polymenis (1 Haziran 2018). "Ομόφωνα το έργο για τη μελέτη περιβάλλοντος χώρου Ιερού Ναού Αγίας Σοφίας Δράμας". proinos-typos.gr (Yunanca). Erişim tarihi: 23 Kasım 2022.
Dış bağlantılar
değiştir
Wikimedia Commons'ta Ayasofya (Drama) ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
