Asya'dan çıkış modeli
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Asya'dan çıkış modeli, modern insanların ilk kez Asya'dan çıktığını iddia eden bir bilimsel teori idi. 20 yy.ın ortalarına değin çoğu antropolog ilk hominidlerin evrimleştiği kıta olarak Afrika yerine Asya'yı tercih etmekteydi.[1] Fakat son Afrika kökenli modern insan ("Afrika'dan çıkış modeli") kuramı mevcut verilerle daha uyumlu olan kuramdır.
Tarih değiştir
19 yy.ın son dönemlerinde evrimsel düşüncenin yükselişi nedeniyle Asya'dan çıkış teorisi birçok yeni taraftar kazanmaktaydı, birçoğu da kayıp halkanın (geçiş fosilleri) Asya'da bulunacağını inanıyordu. Ernst Haeckel, Eugene Dubois, Henry Fairfield Osborn ve Roy Chapman Andrews gibi bilim insanları Asya'nın, evrimin ana olaylarının meydana geldiği yer olacağını düşünüyorlardı.
Ernst Haeckel, Alman evrimsel biyoloğu, Hindistan'ın (Güney Asya) ilk insanların evriminin asıl yer olduğuna inanıyordu. Haeckel, insanların Güneydoğu Asya primatlarıyla yakından ilişkili olduğunu savunmuş ve Darwin'in Afrika hipotezini reddetmişti.[2][3]
Haeckel, daha sonra kayıp parçanın Hint Okyanusu'ndaki kayıp kıta Lemurya'da bulunduğunu iddia etti. Lemurya'nın ilk insanların evi olduğuna, Asya'nın en eski primatların çoğunun evi olduğuna ve dolayısıyla Asya'nın hominid evriminin beşiği olduğuna inanıyordu. Aynı zamanda Lemurya'nın Afrika ve Asya'yı birbirine bağladığını bu sebeple insanların dünyanın geri kalanına göç etmesine izin verdiğini iddia etti.[4][5]
Eugène Dubois, Hollandalı paleoantropolog ve Asya'dan çıkış teorisinin savunucusu, 1891'de Endonezya, Doğu Cava, Solo Nehri'nin kıyılarında Homo Erectus'un ilk temcilsinin kemik kalıntılarını keşfetti. Buluşu daha sonra Cava insanı olarak tanınmaya başladı.[6]
_presented_at_Paleozoological_Museum_of_China.jpg)
Pekin insanının keşfi, antropologları, 1930'lara kadar Asya'nın insan türlerinin beşiği olduğuna ikna etmişti.[7] William Boyd Dawkins Asya'nın tropikal bölgesinin "insan ırkının muhtemel doğum yeri" olduğunu yazmıştır. İngiliz antropolog Alfred Cort Haddon, "İnsanoğlunun Afrika kökenli olmadığına inanmak için bazı sebepler vardır; ancak bu kıtadaki tüm ana ırkların dışarıya Güney Asya'dan ulaştığını" yazmıştır.[8]
Eugene Dubois dışında, erken insan kökeni teorisyenlerinin çok azı, fikirlerinin geçerli olup olmadığını görmek için Asya'yı gerçekten ziyaret etmiştir. Bu, 1920'lerde Asya'da Orta Asya Seferleri adı verilen iyi finanse edilen bir keşif gezisi yapıldığında değişti. Keşif gezisi Roy Chapman Andrews önderliğinde, insanoğlunun kökenini aramak için Çin ve Moğolistan da dahil olmak üzere Orta Asya'nın bazı bölgeleri ziyaret edilmiştir.[9]
İnsanoğlunun kökenin Asya olduğuna inanan paleoantologlar arasında ayrıca Johan Gunnar Andersson, Otto Zdansky ve Walter W: Granger da vardır. Bu bilim adamlarının üçü de Çin'i ziyaret etmeleri ve Zhoukoudian'da Pekin adamına ait kalıntılar ortaya çıkaran yerleri kazarak yaptıkları çalışmalar ve keşifleriyle tanınıyordu (Homo erectus pekinensis). Kazılar için ek finansman, Asya'dan çıkış teorisinin önemli bir savunucusu olan Davidson Black tarafından gerçekleştirildi Çünkü Pekin insanı gibi Zhoukoudian'daki buluntular nedeniyle, paleoantropolojik araştırmaların odağı 1930'a kadar tamamen Asya'ya kaymıştı.[10]
Kâşif Roy Chapman Andrews, Henry Fairfield Osborn ile birlikte Asya'daki erken insan kalıntılarını bulmak için Kuzey Çin ve Moğolistan'da 1922 ile 1928 arasında "Orta Asya Seferleri" denilen seferlere öncülük etmişlerdir, nasıl olursa olsun Andrews ve ekibi dinozor kemikleri, memeli fosilleri ve en önemlisi bilinen ilk yumurta dolu dinozor yuvaları gibi birçok keşifte bulunmuşlardır. Andrews'in bu seferlere ilişkin başlıca yorumları onun "The New Conquest of Central Asia" kitabında bulunmaktadır.[11]
Andrews'ın 1926'da yayımladığı kitabı "On the Trail of the Ancient Man", Henry Fairfield Osborn tarafından önsözünde günümüz insanının doğum yerinin Asya'da bulunacağını ve Asya keşifleri gerçekleştirilmeden on yıllar önce bunu tahmin ettiğini belirtmiştir. Bu dönemdeki Asya'dan çıkış teorisinin başka bir önemli savunucusu ise Orta Asya Seferleri'nde görev yapmış William Diller Matthew'dı ; Matthew, 1915'te yazdığı "İklim ve evrim" adlı son derece etkili makalesiyle tanınıyordu.[12] Matthew'un teorisi, iklim değişikliğinin, kıtaların kayması teorisinin aksine, bugün onları bulduğumuz yerde organizmaların nasıl yaşamaya başladığıydı. Temel önermesi, küresel iklimdeki döngüsel değişikliklerin yanı sıra memelilerin kuzeyden güneye dağılma eğilimini, yaşayan memelilerin tuhaf coğrafi modelleriyle beraber hesaba katmasıydı, insanların ve diğer birçok günümüz memeli grubunun ilk olarak kuzey bölgelerinde, özellikle de Orta Asya'da değişen iklim koşullarından dolayı burada evrimleştiğine inanıyordu, Tibet'in yüksek platosunun memeli evriminin zorlayıcı zemini olduğunu iddia ederken, hominid kökenlerini Orta Asya'ya sağlam bir şekilde yerleştiriyordu.[13]
Asya'dan çıkış teorisini sonraki destekleyenler arasında Henry Fairfield Osborn, Davidson Black ve William King Gregory vardı. Henry Fairfield Osborn, insanın kökenin Tibet ve Moğolistan'da bulunacağını söylediği İnsanlığın Şafağı teorisi ile tanınıyordu. Osborn kesin olarak Asya'nın insanoğlunun beşiği olduğuna inanıyordu.[14]
Davidson Black ise 1925'te yazdığı Asya ve primatların dağılımı isimli yazısında insanlığın kökeninin Tibet, Hindistan, Çin'in Güneybatısı ve Tarım Havzası'nda bulunacağını yazmıştır. O, ölümünden önce 1934'te yayınlanan son makalesiyle, Doğu Asya bağlamında insanın kökenini savunmuştur.
William King Gregory ise aynı zamanda Tarım Havzası'nın insanlığın kökeni için çok daha uygun bir bölge olduğunu yazmıştır.[15] Ek olarak G. H. R. von Koenigswald, 1935'te Hong Kong'da Gigantopithecus'un dişini bulan ilk kişi, Asya'dan çıkış teorisini desteklemeye devam etmiştir.[16]
Eleştiriler değiştir
Asya teorisinin yükselişi daha sonra düşüşe geçti; bunun nedenlerinden biri, Franz Weidenreich'in Asya'dan çıkış hipotezini modern insanın çoklu köken teorisi ile birleştirmesi ve insan popülasyonlarının Eski Dünya'da Homo erectus'tan Homo sapiens sapiens'e bağımsız olarak evrimleştiğini ve aynı zamanda çeşitli popülasyonlar arasında gen akışı olduğunu öne sürmesi ile birçok antropoloğu etkilemiştir.[17][18]
Asya'dan çıkış teorisi için son destek, 1980'lerin başına kadar Avrasya'da Dryopithecus ve Ramapithecus gibi fosillerin bulunmasından kaynaklanıyordu. Asya'dan çıkış teorisinin son savunucularından biri, 2001 yılındaki ölümüne kadar insanlığın beşiğinin Güneybatı Çin'de olduğunu savunan Jia Lanpo'ydu. Akademisyen Sigrid Schmalzer, "The People's Peking man" adlı kitabında, Asya'dan çıkış teorisinin günümüz savunucularının düşüncelerinde Çin Milliyetçiliğinin hakim olduğunu söylemektedir.[19]
Kaynaklar değiştir
- ^ Marianne Sommer Bones and ochre: the afterlife of the red lady of Paviland Harvard University Press, 2008, s. 283 ISBN 978-0674024991
- ^ Douglas Palmer, Prehistoric past: The four billion year history of life on earth, University of California Press; 1 edition, 2006, s. 43 978-0520248274
- ^ Brian Regal Human evolution, a guide to the debates, ABC-CLIO, 2004, s. 73-75 978-1851094189
- ^ Christopher J Norton, David R Braun. Asian Paleoanthropology: From Africa to China and beyond, Springer; 1st Edition, 2010, s. 4 978-9048190935
- ^ Mario A. Di Gregorio, From here to Eternity: Ernst Haeckel and the scientific faith, Vandenhoeck & Ruprecht, 2005 s. 480 978-3525569726
- ^ Bert Theunissen, Eugène Dubois and the ape-men from Java: The history of the first missing link and its discoverer, Springer; 1 edition, 1988, 978-1556080814
- ^ Aedeen Cremin, The World Encyclopedia of Archaeology: The World's Most Significant Sites and Cultural Treasures, Firefly Books, 2007, 978-1554073115
- ^ Raymond Corbey, Wil Roebroeks. Studying Human Origins: disciplinary history and epistemology, Amsterdam University Press; 1 edition, 2001, s. 48 978-9053564646
- ^ Expeditions (1 Ocak 2000). "Central Asiatic Expeditions of the American Museum of Natural History, under the leadership of Roy Chapman Andrews". 1918-1925. 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022.
- ^ Raymond Corbey, Wil Roebroeks. Studying Human Origins: disciplinary history and epistemology, s. 48
- ^ Horns, tusks, and flippers: the evolution of hoofed mammals, Donald R. Prothero, Robert M. Schoch s. 119, also see Men and dinosaurs: the search in field and laboratory, Edwin Harris Colbert
- ^ "Climate and Evolution". Annals of the New York Academy of Sciences. 24 (1): 171-318. 1915. doi:10.1111/j.1749-6632.1914.tb55346.x. 9 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Raymond Corbey, Wil Roebroeks. Studying human origins, disciplinary history and epistemology, s. 48
- ^ K. Christopher Beard, The Hunt for the Dawn Monkey: Unearthing the Origins of Monkeys, Apes, and Humans, University of California Press; 1 edition, 2004 0520233697
- ^ Studying human origins, disciplinary history and epistemology, Raymond Corbey, Wil Roebroeks, s. 49
- ^ Schmalzer, s. 252
- ^ Sigrid Schmalzer The people's Peking man, popular science and human identity in twentieth-century China University Of Chicago Press, 2008, s. 252 978-0226738604
- ^ Franz Weidenreich Apes, Giants, and Man Univ of Chicago Pr, 1946 978-0226881478
- ^ Schmalzer sf. 246-286